روش ابداعی محققان کشور برای تعیین میزان «روی» در نمونه‌های غذایی

محلول ترکیبات عنصر روی به عنوان ماده‌ای ضدعفونی کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه استفاده از مقادیر کم این عنصر ضروری است، اما مصرف بیش از حد آن، اثرات سمی به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال اختلال در سوخت و ساز بدن، ایجاد بیماری آلزایمر و یا پارکینسون ارتباط نزدیکی با مصرف زیاد عنصر روی دارد.

دکتر سلیمان بهار، عضو هیأت علمی دانشگاه کردستان و محقق این طرح با بیان این که هدف از انجام این پروژه، بکارگیری صفحات گرافن بعنوان جاذب، برای اندازه‌گیری کاتیون روی در نمونه‌های حقیقی بوده است، اظهار کرد: روش استخراج فاز جامد (SPE) با استفاده از جاذب پیشنهادی در این پژوهش، روشی آسان، ایمن و اقتصادی برای پیش تغلیظ کاتیون‌ها و تعیین مقادیر کم آن‌ها در نمونه‌های مختلف است. با توجه به میزان تغلیظ بالای این روش، حتی مقادیر ناچیز گونه‌ی مورد آزمایش نیز به‌ طور دقیق و صحیح در نمونه‌های آبی قابل اندازه‌گیری است.

بهار با اشاره به ویژگی‌های نانوجاذب ساخته شده تصریح کرد: نانو صفحات گرافن ساخته شده در این طرح، در مقایسه با جاذب‌های غیر نانویی، نظیر کربن فعال، ظرفیت جذب بالاتری داشته و لذا حساسیت و بازده روش استخراج را افزایش می‌دهد. بالا بودن ظرفیت جذب گرافن، ناشی از مساحت سطح بالای آن است. این ماده دارای صفحات مجزای دو بعدی مسطحی از کربن است که از هر دو طرف برای جذب گونه‌ی مورد نظر قابل دسترس است.

وی تصریح کرد: آسان بودن نحوه‌ی ساخت جاذب و بکارگیری آن در روش استخراج فاز جامد، نیاز به تهیه و استفاده از جاذب‌های رایج نظیر اکسید سیلیس (SiO2) را برطرف می‌کند.

محقق طرح یادآور شد: در این طرح برای اندازه‌گیری کاتیون روی در مرحله‌ی اول، گرافن را از پودر گرافیت و به روش اصلاح شده‌ی هامر تهیه کردیم. سپس گرافن اکسیدی با استفاده از پرمنگنات و آب اکسیژنه احیا شد. در ادامه گرافن احیایی تولید شده پس از شناسایی با آزمون‌های SEM و FT-IR، به عنوان جاذب کاتیون روی مورد استفاده قرار گرفت. پس از جداسازی فاز جامد از محلول آبی، محلول واجذبی با استفاده از محلول اسیدی برای بررسی نمونه‌های غذایی استفاده شد.

وی تصریح کرد: داده‌های حاصل از این روش نشان می‌دهد که با بهینه‌سازی پارامترهای مؤثر بر استخراج، این روش از ضریب تغلیظ خوبی برخوردار بوده و حد تشخیص و محدوده‌ی خطی آن با سایر روش‌های پیشین گزارش شده در منابع، سازگاری خوبی دارد.

محقق طرح تاکید کرد: نتایج این طرح، مورد توجه صنعت تصفیه‌ی آب جهت استخراج انواع آلاینده‌های زیست محیطی قرار خواهد گرفت.