مخوف؛ روسیه پوتین از نگاه غرب

 هیجان زدگی میلیتاریستی پیام پوتین به پارلمان کشور (و بیشتر به جهان خارجی) نه تنها در دوره 18 ساله رهبری وی در روسیه بلکه در تاریخ نوین روسیه نظیر نداشته و حتی سخنرانی‌های مشهور آندروپوف و خروشچف رهبران فقید شوروی در مقایسه با آن رنگ می‌بازند.

روزنامه ودومستی در تحلیلی از پیام نظامی جدید پوتین به غرب نوشت: ساختار سیاسی جدیدی به شکل سلطه نظامی روسیه به جهان معرفی شد که توسط پدافند ضد موشکی و پدافند ضدهوایی باز داشته نمی‌شود. پوتین اعلام نمود: "امتحان کنید و باور کنید، این یک بلوف نیست". اما زیر سایه سپر هسته‌ای یک کشور مرفه ساخته می‌شود که پوتین سابقاً هم از آن خیلی سخن رانده بود. روسیه مخوف نوین از قرار همان آینده‌ای است که پوتین با تصویر آن روانه دور چهارم ریاست جمهوری می‌شود و پس از آن کشور را در این حالت ترک خواهد گفت.

رئیس‌جمهور روسیه پس از نمایش فیلمی که از قرار خودش و حضار را خیلی خوشحال کرد به کرات گفت بسیاری از این تسلیحات در جهان نظیر ندارد. حضار چند بار با کف زدن و سپس کف زدن بلندمدت سرپایی سخنان وی را قطع کردند. این تصویر خیلی آشنایی است (اشاره به سخنرانی‌های رهبران حزب کمونیست در دوران شوروی-م).

اعلام پیروزی نظامی اقدامی در جهت جبران اموری چون ساخت پدافند ضد موشکی آمریکا، گسترش ناتو و دیگر وقایعی است که کرملین آنها را تحقیر ژئوپلتیک خود پس از سال 2000 تلقی می‌کند. پوتین گفت آن وقت "کسی نمی‌خواست بشنود. حالا ما را بشنوید". توان در واقع ضربتی مذکور که فقط لفظاً دفاعی نامیده می‌شود وسیله دفاع از نه تنها روسیه نوین مخوف بلکه متحدان آن یعنی فی‌الواقع دعوت ساخت پیمان ورشوی جدید است. پس از این سخنان بخش اول سخنرانی پوتین که می‌توانست یک برنامه انتخاباتی تمام عیار تلقی شود رنگ باخت. هرچند در آن بخش پوتین از مدرن سازی سیاسی هیچ حرفی نزد و فقط به دادن قول سعادت و رفاه به همه پرداخته بود. از قرار این امر برای روسیه آینده اهمیت ندارد.

در قول‌های داده شده به راحتی می‌شود بازتاب برنامه‌های لیبرال برای اصلاحات را مشاهده کرد. ولی مشکل این است که آنها به عنوان پیشگفتاری برای موشک‌ها و زیردریایی‌ها بکار گرفته شدند. در نتیجه بخش اول به دکوراسیون نمایشی شباهت پیدا می‌کند. ضمناً سخنان پوتین در این بخش هم خیلی به سخنان آخرین رهبران شوروی شباهت پیدا می‌کند. برای مقایسه میتوان به سخنان زیر اشاره کرد: "ما باید در این بخش برای نیل به بالاترین سطح جهانی تلاش کنیم... ضمناً پیشرفته‌ترین مرحله فرا رسیده که نوید یک انقلاب تکنولوژیک در بسیاری از حوزه‌های تولیدی را در بر دارد". اینها سخنان پوتین در سال 2018 نیست بلکه سخنان یوری آندروپوف در سال 1983 است.

میلیتاریسم خروشچف و آندروپوف متوجه تأمین برابری نظامی سیاسی و تا حدودی اقتصادی با غرب بود. امروز پوتین می‌خواهد چنان جهانی بسازد که در آن سامانه مهار و توازنی برای روسیه در کار نخواهد بود هرچند گفته می‌شود این توازن جدید قوا است: "ما قصد حمله به کسی را نداریم. ما خودمان هر چیزی داریم".