خودکشی؛ ناهنجاری رو به رشد در عراقِ پساداعش

 ناظران مسائل عراق بر این باورند که دوران پساداعش مرحله رویارویی جدی عراق با معضلات و بحران های اجتماعی است که خود زاییده یا تشدید شده در اثر جنگ، ناامنی، آوارگی، فقر و مشکلات اقتصادی است.

به اعتقاد آنان با فروکش کردن غبار جنگ در عراق، ناهنجاری های اجتماعی به عنوان چالش تازه این کشور، سرباز خواهد کرد و برای سال ها، اوضاع اجتماعی عراق را زیر تاثیر تبعات خود خواهد داشت.

کمیسیون مستقل حقوق بشر در عراق در آخرین گزارش خود در سال 2017 اعلام کرد که سه هزار نفر در طول سه سال گذشته در عراق به دلیل اوضاع اقتصادی و روانی دست به خودکشی زده اند.

براساس این گزارش، استان ذیقار در جنوب عراق با 60 درصد و 119 مورد خودکشی در صدر فهرست بیشترین آمار خودکشی در عراق قرار دارد و استان دیاله با 76 مورد، نینوا با 68 مورد، بغداد 44 مورد، بصره 33 مورد، المثنی با 16 مورد، میسان، 15 مورد و واسط با 12 مورد در رده های بعدی قرار دارند.

طبق این آمار، فقط در یک سال 439 مورد خودکشی در عراق به ثبت رسیده است.

علاوه بر استان های جنوب و مرکز عراق، آمار خودکشی در منطقه کردستان عراق نیز در سال های اخیر رو به افزایش نهاده به نحوی که در یک گزارش در اواخر سال گذشته نشان می داد، 54 مورد خودکشی طی 10 ماه در شمال عراق به ثبت رسیده است.

براساس آمار سازمان بهداشت جهانی که در رسانه های محلی منتشر شده، آمار خودکشی در جهان نیز رو به افزایش گذاشته و سالانه 800 هزار دست به خودکشی می زنند که معادل وقوع یک مورد خودکشی در هر 40 ثانیه است.

در بررسی موضوع افزایش ناهنجاری خودکشی در عراق، استان دیاله در کانون توجه کارشناسان و دست اندرکاران قرار دارد.

دیاله که در طول سنوات گذشته یکی از خاستگاه های تروریسم و خشونت در عراق بوده، براساس یک آمارگیری تازه، شاهد افزایش کم سابقه ای از این معضل اجتماعی از ابتدای سال جاری تا به امروز است.

'طالب الخزرجی' رییس سازمان حقوق بشر در استان دیاله روز دوشنبه به یک سایت خبری عراق گفت که از ابتدای سال جاری میلادی تا به امروز (57 روز گذشته) 12 مورد خودکشی در این استان اتفاق افتاده که 8 مورد آن مربوط به مردان است.

وی گفته است که اغلب موارد خودکشی به خاطر مسائل خانوادگی، اقتصادی، روانی، افزایش بیکاری و فارغ التحصیلان دانشگاه ها بوده است.

به گفته وی، روش های خودکشی نیز شامل شلیک گلوله، خودسوزی و حلق آویز کردن است.

الخزرجی درصد خودکشی در بین مردان اهل دیاله را 70 درصد در سال جاری و در مقایسه به سنوات گذشته کم سابقه ذکر کرده و گفته است که در طول سنوات گذشته 90 درصد خودکشی ها در بین زنان بوده است.

وی بر ضرورت حمایت از فارغ التحصیلان و جوانان و فعال کردن بخش خصوصی و افزایش امید به زندگی و کاستن از فشارهای روانی برای مهار خودکشی تاکید کرد.

براساس گزارش های منتشر شده، آخرین مورد خودکشی در استان دیاله روز یکشنبه بود که دو جوان به زندگی خود پایان دادند.

استان دیاله از جمله استان هایی است که با ناهنجاری های اجتماعی متعددی از جمله درگیری های عشایری با سلاح، سرقت مسلحانه منازل و مغازه ها نیز روبرو است.

درهمین حال یکی دیگر از پدیده های اجتماعی که باعث نگرانی و خشم عمومی در این استان شده، افزایش موارد نوزادان سرراهی است که خانواده ها به دلایل مختلف از جمله فقر و تنگدستی آنها را در گوشه معابر رها می کنند.

به نظر می رسد همچنان که برخی سیاستمداران عراقی نیز پیش بینی می کردند، دوران پساداعش و پشت سر گذاشتن شرایط جنگ، دوران سربرآوردن مطالبات و همزمان بروز و ظهور و حتی تشدید بحران ها و ناهنجاری های اجتماعی در عراق است.

چاره اندیشی برای این معضلات در کنار پرونده های همچنان بسته نشده داعش و تحرکات جدایی طلبانه مسعود بارزانی درشمال عراق از جمله آتش افروزی های اخیر در کرکوک، بار سنگین دیگری است که دولت بغداد به نخست وزیری حیدرالعبادی بر روی دوش خود احساس می کند.

العبادی امیدوار است با تامین بیش از 100 میلیارد دلار کمک و سرمایه گذاری خارجی بتواند بسرعت کشورش را وارد فاز بازسازی و توسعه زیرساخت ها کند تا زمینه کاهش فقر و بی عدالتی در کشور فراهم شود.

بغداد موفق شد درکنفرانس بین المللی بازسازی عراق که اخیرا به میزبانی کویت برگزار شد، قول تامین یک سوم این مبلغ را از کشورهای شرکت کننده بگیرد، قول هایی که ماههای آینده نشان خواهد داد تا چه حد تحقق خواهد یافت.

به همین دلیل به نظر می رسد، با توجه به ناکافی بودن منابع داخلی ناشی از صادرات نفت، گزینه اصلی بغداد برای تامین نیازهای دوره بازسازی تکیه بر تقویت روابط سیاسی و اقتصادی با همسایگان، جهان عرب و کشورهای صنعتی و غنی در پنج قاره باشد، امری که حیدرالعبادی بارها از آن بعنوان یکی از سیاست های راهبردی دوره جدید خود یاد کرده است.