خطر افزایش آثار تقلبی میراثی برای موزه‌ها

 در نخستین همایش «تعیین اصالت اشیای تاریخی، فرهنگی و هنری» با اشاره به نگرانی فزاینده درباره افزایش آثار تقلبی و جعلی در حوزه میراث فرهنگی و خطر اشیای جعلی برای موزه‌ها و پژوهش‌های باستان‌شناسی اعلام شد: موجی از حساسیت‌های عمومی نسبت به هویت‌خواهی و اصالت‌طلبی در آثار حوزه میراث فرهنگی شکل گرفته است .

حمید فدایی، دبیر علمی نخستین همایش «تعیین اصالت اشیای تاریخی، فرهنگی و هنری» گفت: استقبال از این همایش پیام و دغدغه‌ی نگران کننده‌ای دارد و آن افزایش آثار تقلبی وجعلی در حوزه میراث فرهنگی است، افزود: در سرزمین‌های مشرق و به خصوص ایران موضوع اصالت پدیده‌ای نوظهور نیست، این موضوع در مقدمه منشور ونیز  نیز به نحوی تأثیرگذار دیده می‌شود آنجا که از انتقال یادمان‌های تاریخی گذشته به نسل‌های آینده و با حفظ تمامیت و غنای اصالت آنها سخن رانده می‌شود، به ویژه بعد از اصالت در عرصه سنجش، ارزش‌های منابع میراثی  در دنیای چند فرهنگی امروز اهمیت فزاینده‌ای دارد.

فهرست میراث جهانی و آزمون اصالت

فدایی بیان کرد: بر همین اساس منابع تاریخی –فرهنگی فقط در صورتی در فهرست میراث جهانی گنجانده می‌شوند که از آزمون اصالت سر بلند بیرون آیند .

دبیر علمی همایش گفت: از سوی دیگر در برابر اصالت و همه مفاهیم برآمده از آن موضوع جعل و تزویر قرار می‌گیرد که خود به ویژه در دنیای امروز به شکل گسترده‌ای به موضوع میراث فرهنگی راه یافته است، دقیقا و به همین دلیل امروزه تبیین مولفه‌های اصالت و تعیین معیارهایی برای بازشناسی و ارزیابی آن در گستره زمان اهمیت ویژه‌ای یافته است و موضوع اصالت به عنوان چارچوبی مطمئن در فرآیند بازشناخت حفاظت از میراث فرهنگی تبدیل شده است .

او افزود: به موازات تولید و ورود پرشمار آثار جعلی به حوزه میراث فرهنگی که خود به نیات و اهداف مختلفی انجام می‌شود، موجی از حساسیت‌های عمومی نسبت به هویت‌خواهی و اصالت‌طلبی در آثار حوزه میراث فرهنگی نیز شکل گرفته است .

تکامل روش های آزمایشگاهی تحولی در بررسی های مرتبط با آثار تاریخی –هنری

به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، کامران احمدی رییس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار فرهنگی –تاریخی نیز اظهار کرد: پیشرفت علوم و تکامل روش های آزمایشگاهی و دستگاهی تحولی در بررسی های مرتبط با آثار تاریخی –هنری ایجاد کرده است .

او با بیان این‌که استفاده از این امکانات کمک بزرگی در شناسایی سیر تحول هنری یک دوره و یا یک هنرمند بخصوص را امکان پذیر کرده است، افزود: بزرگانی مانند بهزاد یا سلطان محمد اغلب از سر افتادگی و یا نوعی عرفان امضای خود را روی آثار شان به یادگار نمی گذاشتند بلکه به کار گیری روش های علمی –آزمایشگاهی می تواند کمک به شناسایی آثار منسوب به ایشان گشته و سره را از ناسره جدا کند .

تفاوت میان تعیین اصالت اشیا باستانی و اشیا جدید

فرانک بحرالعلومی، عضو هیأت علمی همایش، نیز «تعیین اصالت اشیا تاریخی ، فرهنگی و هنری، فرایندی پیچیده و میان رشته‌ای» آغاز کرد و با بیان این پرسش‌های که چرا مطالعه درباره روش‌های آزمایشگاهی تعیین اصالت اشیا مهم است ؟و چرا جعل و ساخت اشیا تقلبی چنین رواج دارد سخنانش را ادامه داد .

او با اشاره به برخی از آثار جعلی به نمایش گذاشته شده در اروپا و غرب گفت: آثار جعلی در تمامی دنیا و در ایران نیز وجود دارند و حتی در برخی از نمایشگاه‌ها و حراجی‌ها به نمایش گذاشته می‌شوند .

وی طمع و آز، نشان دادن مهارت، دلایل سیاسی، مذهبی، قومی، تمایلات (جاه طلبی ) سرکوب شده را از جمله دلایل ارائه آثار تقلبی دانست و افزود: تفاوت میان تعیین اصالت اشیای باستانی و اشیای جدید، سبک اشیا قدیم و مواد و مصالح و روش ساخت در اشیا جدید مواردی هستند که در این همایش مورد توجه قرار می‌گیرند .