ناگفته‌هایی درباره تجارت میلیاردی "آدامس"

 کارشناسان در حالی از زنگ خطر سلامت مردم در مصرف آدامس‌های وارداتی که تاریخ‌مصرفشان رو به پایان است و با قیمتی ناچیز و سود بالا در بازار عرضه می‌شوند، سخن می‌گویند که حجم بالای واردات و پیشتازی ایرانیان در مصرف آدامس باعث ایجاد تجارت پرسودی شده است.

«سیناپرس» در ادامه نوشت: با کمی جست‌وجو درمی‌یابیم که در کنار یک میلیارد دلاری که سالانه با سیگار دود شده و به هوا می‌روند، تجارت پرسود دیگری نیز وجود دارد که میلیاردها دلار را جویده و ته‌مانده آن را راهی سطل زباله یا کف خیابان‌ها می‌کند: آدامس.

شرکت مطالعات بازار تکناویو (Technavio) پیش‌بینی خود را از بازار جهانی آدامس تا سال ۲۰۱۹ میلادی اعلام کرد. بر اساس این گزارش تا ۲۰۱۹ بازار جهانی آدامس با رشد ۷-۴ درصدی در سال روبرو خواهد بود و میزان فروش این بازار از ۲۴ میلیارد و ۷۲۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۴ به ۳۲ میلیارد و ۶۳۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ می‌رسد. تکناویو همچنین نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) حدود ۵٫۶۴ درصدی را بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ پیش‌بینی می‌کند.

در صنعت جهانی شکلات و آدامس، ۱۵٫۶ درصد به آدامس، ۲۹٫۱ درصد به آب‌نبات و ۵۵٫۲ درصد به شکلات اختصاص دارد.

آدامس بدون قند، محرک رونق بازار فروش

عرضه آدامس‌های بدون قند یکی از حلقه‌های کلیدی رونق بازار فروش آدامس محسوب می‌شود. آدامس‌های بدون قند (suger-free) حدود ۷۹ درصد بازار جهانی آدامس را در سال ۲۰۱۴ در اختیار داشتند و پیش‌بینی می‌شود که این سهم تا سال ۲۰۱۹ با ۹ درصد افزایش روبرو شود.

نتایج مطالعه‌ای که سال ۲۰۰۱ در مجله Dental Research منتشر شد، ادعا کرد که جویدن آدامس‌های بدون قند به مدت ۲۰ دقیقه و ۳ بار در طول روز، می‌تواند به کاهش پوسیدگی و (ایجاد پلاک) دندان‌ها کمک کند. همچنین اداره ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA)، بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ برخی ادعاها در خصوص منافع بهداشتی جویدن آدامس‌های بدون قند - ازجمله کمک به کاهش خشکی دهان و معدنی شدن دندان‌ها - را تأیید کرد.

تکناویو معتقد است که نتایج این مطالعات، در جلب‌توجه مشتریانی که به‌سلامت خود اهمیت می‌دهند و در کل، افزایش فروش جهانی آدامس تأثیرگذار بوده است. آدامس‌های "انرژی‌زا" و آدامس‌های "کاملاً طبیعی" از دیگر عوامل اثرگذار در افزایش فروش آدامس محسوب می‌شوند.

اصلی‌ترین گروه‌های مصرف‌کنندگان آدامس

نوجوانان، کودکان و بزرگ‌سالان، ۳ گروه اصلی مصرف‌کننده آدامس هستند. در سال ۲۰۱۴، نوجوانان با ۸۹ درصد، اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان آدامس شناخته شدند اما پیش‌بینی می‌شود که با افزایش تبلیغات در خصوص مزایای آدامس‌های بدون قند برای سلامت دندان، میزان مصرف آدامس در بین بزرگ‌سالان طی سال‌های آینده بشدت افزایش پیدا کند.

مردم چه کشورهایی بیشتر آدامس می‌جوند؟

شاید اولین پاسخی که برای این سؤال به ذهن خطور می‌کند، کشور آمریکا باشد که ۳۵ درصد سهم بازار تولید آدامس را در اختیار دارد اما در گزارشی که شرکت تحقیقات بازار Kantar Media (فیلیپین) در سال ۲۰۱۲ منتشر کرد، ۲ کشور ایران و عربستان سعودی در صدر فهرست مصرف‌کنندگان آدامس در جهان قرار دارند.

براین اساس، ۸۲ درصد ایرانی‌ها آدامس می‌جوند و عربستان با ۷۹ و آمریکا با ۵۹ درصد در رتبه‌های ۲ و ۳ اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان آدامس در جهان قرار دارند. اسپانیا، فرانسه، لهستان، مجارستان، انگلیس، آفریقای جنوبی و مالزی، رتبه‌های ۴ تا ۱۰ را در اختیاردارند. در این گزارش تأکید شده که شاید یکی از دلایل آمار بالای مصرف آدامس در ایران، رفتار رایج، دادن آدامس به‌جای بقیه پول در این کشور باشد.

ایران یکی از مراکز هدف برای صادرات آدامس

بر اساس داده‌های یورومانیتور اینترنشنال (Euromonitor International)، ارزش خرده‌فروشی بازار آدامس ایران ۱۸۰ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار است و شرکت ریگلی (Wrigley) با برند اوربیت، ۴۳ درصد سهم بازار آدامس ایران را در اختیار دارد.

یورومانیتور اینترنشنال در گزارش دیگری که سال ۲۰۱۵ در خصوص بازار آدامس ایران منتشر کرد، عنوان می‌کند که ایران به دلیل داشتن جمعیت جوان، یکی از مراکز هدف تولید و عرضه‌کنندگان اصلی آدامس جهان محسوب می‌شود.

در این گزارش آمده است که شرکت صنعتی پارس‌مینو از فرصت موجود به‌خوبی استفاده و برند داخلی وایت (White) را به بازار عرضه کرده است. این برند ازلحاظ کیفیت، بسته‌بندی و ویژگی بدون قند بودن، شباهت زیادی با برند اوربیت دارد و با توجه به قیمت بسیار مناسب آن در مقایسه با نمونه خارجی، گرایش مشتریان ایرانی نسبت به این برند داخلی در حال افزایش است.

البته یکی دیگر از دلایل این مسئله، موقعیت مرزهای غربی ایران و حجم بالای قاچاق آدامس به داخل کشور است که واردکننده رسمی آدامس برخی برندها را مجبور به خروج از این بازار کرد. با این شرایط، شرکت پارس‌مینو موفق شد جایگاه خود را بیش‌ازپیش در بازار تثبیت کند و در حال حاضر، حدود ۲۵ درصد سهم بازار آدامس ایران را در اختیار دارد.

اصلی‌ترین برندهای آدامس در جهان

سردمدار تولید آدامس در جهان شرکت آمریکایی ریگلی (Wrigley) است که ۳۵ درصد بازار را در اختیار خود دارد. شرکت‌های Mondelez (کانادا)، Perfetti (ایتالیا) و Lotte (ژاپن- کره جنوبی) دیگر رقبای اصلی بازار جهانی آدامس محسوب می‌شوند.

آدامس اوربیت (Orbit)، آدامس تریدنت (Trident)، آدامس ویویدنت (ViViDent) و آدامس زایلیتول (Xylitol)، ازجمله نمانام‌های این ۴ شرکت هستند که در بازار ایران عرضه می‌شوند.

هایپرمارکت و سوپرمارکت، خواربارفروشی، شیرینی فروشی و داروخانه مراکز اصلی عرضه آدامس محسوب می‌شوند. به‌طورکلی سهم این مراکز درفروش آدامس حدود ۵۳ درصد است. یکی از دلایل مهم این مسئله، قرار گرفتن قفسه‌های آدامس در کنار صندوق‌ها عنوان می‌شود.