از این تعداد ۱۰۵ تالاب مورد مطالعه قرار گرفته است و اطلاعاتی در مورد آنها وجود دارد. ازبین این تالاب‌ها ۲۸ تالاب دچار آسیب جدی شده‌اند بگونه‌ای که ۴۰ درصد تا ۹۰ درصد پهنه این تالاب‌ها به کانون‌های گرد و غبار تبدیل شده است.
سرپرست محیط زیست طبیعی و تنوع محیط زیستی سازمان حفاظت محیط زیست از تهیه سند نیاز زیست محیطی هشت مجموعه تالابی کشور خبر داد و گفت: برای هشت تالاب در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه ، گاوخونی، شادگان،هور العظیم، حوزه چهارده گانه لرستان،چغاخور، گندومان و هامون نیاز زیست محیطی مشخص شده است.حمید ظهرابی در نشست خبری معاونت محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست که به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها امروز در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد،اظهار کرد: وضعیت تالاب‌ها موضوع پنهانی نیست و بر همگان روشن است که شرایط بسیار نابسامان و نامساعدی بر تالاب‌ها حاکم است.
وی افزود: در کشوری ایران به طور معمول نباید این همه تالاب داشته باشیم. خوشبختانه رشته کوه‌های البرز و زاگرس شرایطی را در کشور ایجاد کرده‌اند که در پهنه‌ای که انتظار نمی رود تعداد بالایی تالاب وجود دارد.
سرپرست محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به شناسایی ۲۵۰ تالاب در کشور گفت: از این تعداد ۱۰۵ تالاب مورد مطالعه قرار گرفته است و اطلاعاتی در مورد آنها وجود دارد. ازبین این تالاب‌ها ۲۸ تالاب دچار آسیب جدی شده‌اند بگونه‌ای که ۴۰ درصد تا ۹۰ درصد پهنه این تالاب‌ها به کانون‌های گرد و غبار تبدیل شده است.
ظهرابی تاکید کرد: اقداماتی مثل فشار بیش از ظرفیت به حوضه آب ریز،بارگذاری خارج از ظرفیت درمنابع طبیعی و برداشت‌های بی رویه از آبهای سطحی باعث بروز این مشکلات شده است.
وی با اشاره به بهره‌برداری خارج از ظرفیت از منابع آبی حوضه‌های آبی مختلف کشور گفت: در حوضه زاینده‌رود ۹۰۰ میلیون متر مکعب بیش از توان تولید ، آب برای مصارف مختلف برداشت می‌شود. این وضعیت در خوزستان و ارومیه نیز وجود دارد .این بهره‌برداری‌های خارج از ظرفیت در شرایطی اتفاق می‌افتد که نتوانسته ارزش افزوده ایجاد کند. به همین علت وضعیت محیط زیست را در شرایط شکننده قرار داده است.
سرپرست محیط زیست طبیعی و تنوع محیط زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه کنوانسیون رامسر مقارن با روز جهانی تالاب‌ها تشکیل شده است، اظهار کرد: اعضای این کنواسیون متعهد به حفظ تالاب شده‌اند. کنواسیون رامسر قدیمی‌ترین معاهده بین‌المللی زیست‌محیطی به شماره می‌آید و ایران افتخار میزبانی آن را داشت.
به گفته ظهرابی مراسم روز جهانی تالاب‌ها امسال در رامسر با حضور مقامات داخلی و مهمانان بین‌امللی برگزار خواهد شد وموضوع اصلی مراسم امسال روز جهانی تالاب‌ها « تالاب‌ها برای آینده شهرها» است.
وی در ادامه از معرفی چهار شهر به عنوان شهر تالابی خبر داد و گفت: شهر رشت باتالاب عینک، ورزنه با تالاب گاوخونی، مریوان با تالاب زریوارو شهر گندمان با تالاب گندمان به عنوان شهر تالابی به کنواسیون معرفی شده‌اند و امیدواریم در کنوانسیون به تصویب برسد تا این چهار شهر در عرصه بین‌الملل به عنوان شهرهای تالابی معرفی شوند.
سرپرست محیط زیست طبیعی وتنوع محیط زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه ۳ میلیون هکتار عرصه تالابی در کشور وجود دارد گفت: ۱.۵ میلیون هکتار از محدوده‌های تالابی به عنوان تالاب‌های بین المللی ثبت شده و به عبارت ساده تر ۳۵ تالاب تحت ۲۴ عنوان در این کنواسیون به ثبت رسیده است.
ظهرابی با تاکید بر اینکه وقوع پدیده گرد و غبار باعث ضرورت حفظ تالاب‌ها شد،اظهارکرد: خوشبختانه زیر ساخت‌های خوبی برای احیای تالاب‌ها ایجاد شده که قانون حفاظت از تالاب‌ها از جمله این زیرساخت‌ها است و طی ماه‌های گذشته آیین‌نامه اجرایی توسط سازمان محیط زیست تدوین شد.
وی از تشکیل دفتر مدیریت اکوسیستم‌های تالابی در معاونت محیط زیست طبیعی خبر داد و گفت: طی چند ماه گذشته با توجه به تمرکزی که روی احیای تالاب‌ها وجود دارد دفتری به عنوان دفتر اکوسیستم تالابی تشکیل شده است. افزون بر این ستاد ملی هماهنگی برای حفاظت از تالاب‌ها به ریاست معاون اول رییس جمهور ایجاد شده است .
سرپرست محیط زیست طبیعی و تنوع محیط زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ارائه مدلی برای حفاظت از تالاب‌ها تصریح کرد: طی مطالعات انجام شده یک مدل برای حفاظت از تالاب‌ها تحت عنوان مدیریت زیست بومی یا مدیریت اکوسیستمی ارائه شده است. در این مدل پس از شناسایی مسائل و مشکلات تالاب با حضور همه ذی‌نفعان یک حوضه آبخیز ، راهکارها، ارائه و پس از آن برنامه حفاظت برای احیای تالاب ارائه می شود. بر اساس این مدل یک برنامه پایش نیز طراحی می شود تا ناظر حسن اجرای برنامه حفاظتی باشد.
ظهرابی با اشاره به تهیه برنامه مدیریت زیست بومی برای ۱۰ تالاب کشور گفت: برنامه مدیریت زیست بومی شش تالاب تکمیل شده و در مرحله تصویب و برنامه دو تالاب در حال نوشتن است.
وی در ادامه با اشاره به ضرورت محاسبه نیاز زیست محیطی تالاب‌ها توسط سازمان محیط زیست گفت: بر اساس قانون حفاظت از تالاب‌ها سازمان محیط زیست باید حق‌آبه تالاب‌ها را تعیین کند. در حال حاضر محاسبه نیاز محیطی ۸ مجموعه تالابی مورد مطالعه قرار گرفته و تکمیل شده است.
سرپرست محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست با تاکید بر اینکه برای رفع چالش‌ها نیاز به اقدامات گسترده داریم گفت: علاوه بر تدوین قوانین و آیین‌نامه‌ها برای احیای تالاب‌ها همه دستگاه‌های اجرایی باید رویکرد خود را نسبت به بهره‌برداری از منابع طبیعی و تالاب‌ها تغیر دهند.
ظهرابی تاکید کرد: خشکی تالاب‌ها و وقوع گرد و غبار نشان می‌دهد که در مدیریت منابع آبی راه درستی نرفته‌ایم و برای جبران تخریب نیاز به همکاری همه جانبه داریم . قطعا کار دشواری است که نگاه مدیری که سال‌ها در فکر توسعه اراضی کشاورزی و ایجاد کانال های آبیاری بوده است را نسبت به مدیریت منابع آب تغییر دهیم.
وی ادامه داد: برای تغییر رویکرد مردم و مسوولان در موضوع تالاب‌ها حتما باید کار فرهنگی عمده انجام شود. برای اصلاح وابستگی مستقیم معیشت مردم به آب اقداماتی صورت گرفته است. درحال حاضر در ۱۱۰ روستا از طریق حفاظت از تالاب‌ها و ۵۰ روستا از طریق ستاد احیای دریاچه ارومیه در زمینه کشاورزی پایدار فعالیت‌هایی انجام شده است. دراین پروژه ضمن حفظ تولید و اشتغال و حتی ارتقای آن کاهش مصرف آب دنبال می‌شود.
سرپرست محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به این که باید نیاززیستی تالاب‌ها محاسبه وارائه شود، گفت: برای برخی تالاب‌ها این اتفاق افتاده اما وزارت نیرو بر اساس محاسبات هیدرولوژی برای تالاب‌ها حق آبهای تعیین کرده است. بر اساس مصوبه هیات دولت برای احیای تالاب‌ها حق‌آبه محیط زیست بعد از آب شرب در اولویت قرار دارد اما متاسفانه با توجه به شرایط اقتصادی در برخی از حوزه‌ها فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی در اولویت قرار گرفته است.
ظهرابی تاکید کرد: با این روند مخالف هستیم و معتقدیم که باید حق‌آبه محیط زیست متناسب با شرایط خشکسالی و ترسالی تامین شود اما تاکنون اولویت‌بندی دراین زمینه رعایت نشده است. با توجه به شرایط کنونی بیش از ۶۰ درصد کاهش بارش داریم ودربسیاری از حوضه‌ها حتی در تامین آب شرب نیزدچار مشکل شده‌ایم.
وی ادامه داد: قطعا اصرار بر تامین حق‌آبه محیط زیست در سازمان حفاظت محیط زیست وجود دارد و همواره عیسی کلانتری بر این موضوع تاکید دارد اما در سال جاری شرایط بارش به‌گونه‌ای است که برای تامین آب شرب نیز نگرانی‌هایی نیز وجود دارد بنابراین ممکن است پیگیری‌های ما امسال نتیجه مطلوب نداشته باشد.
سرپرست محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر ضرورت هماهنگی کلیه دستگاه‌های اجرایی برای مدیریت صحیح منابع آب اظهار کرد: وزارت جهاد کشاورزی هنوز به اعتقاد راسخ و الزام آور برای تغییررویکرد مصرف منابع آب نرسیده است و متاسفانه توسعه اراضی کشاورزی در بعضی از مناطق وجود دارد. تا زمانی که این وزارتخانه مدیریت منابع آب و الگوی کشت را اصلاح نکند همچنان مشکلات در حوزه محیط زیست برقرار خواهد بود.
ظهرابی در ادامه در مورد انتقال آب اظهار کرد: موضوع انتقال آب وظیفه سازمان محیط زیست نیست بلکه وزارت نیرو بر اساس مطالعاتی که انجام می‌دهد و نیازسنجی در این زمینه پیشنهاداتی ارائه می‌کند. سازمان حفاظت محیط زیست باید اثرات زیست محیطی این انتقال را در مبدا و مقصد بررسی سپس موافقت و مخالفت خود را اعلام کند بنابراین سازمان حفاظت محیط زیست مرجع تصمیم گیری در موضوع انتقال آب بین حوضه ای نیست.
وی در پایان گفت: تاکید آقای کلانتری بر موضوع آب تاکید کاملا درستی است. خوشبختانه در همین مدت تعدادی متخصص حوزه آب وارد سازمان محیط زیست شده‌اند تا با قدرت و تخصص بالا درباره موضوع آب کار کنند.
منبع: ایسنا
ارسال نظر
