روغن حیوانی چه اثری بر ترمیم زخم سوختگی دارد؟

 نتایج بررسی اثر روغن حیوانی بر ترمیم زخم سوختگی توسط پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی ایران نشان داد که روغن حیوانی نمی‌تواند روند بهبود زخم سوختگی را سرعت بخشد؛ این در حالی است که روغن حیوانی در برخی از مناطق کشور به شکل سنتی برای درمان سوختگی استفاده می‌شود.

سوختگی یکی از شایع‌ترین تروماها است و از جمله علل عمده‌ مرگ و ناتوانی در دنیا به شمار می‌رود. سالانه حدود ۲۰۰ هزار نفر در اثر سوختگی جان خود را از دست می‌دهند. چگونگی درمان زخم سوختگی همواره به عنوان مشکل بهداشتی در دنیا مطرح بوده است. هر عاملی که بتواند باعث کاهش التهاب و ترشح فاکتورهای التهابی و نیز بهبود تکثیر و تشکیل بافت گرانوله شود، در بهبود زخم موثر خواهد بود.
امروزه از ترکیباتی با منشا طبیعی در درمان زخم‌ها به ویژه زخم سوختگی، به علت هزینه‌های بالای درمان و بازتوانی آن‌ها استفاده می‌شود.
روغن حیوانی یا روغن زرد، روغنی است که از شیر گرفته می‌شود. اگر کره محلی را آب کرده و دوغ آن را جدا کنیم، باقی‌مانده‌ آن روغن حیوانی می‌شود. روغن‌های گیاهی و حیوانی سرشار از اسیدهای چرب غیر اشباع، ترکیباتی هستند که از دیرباز به صورت سنتی در درمان زخم‌های سوختگی به کار می‌رفتند. روغن حیوانی گوسفند معروف به روغن زرد ترکیبی است که در برخی از نقاط کشور ایران به ویژه مناطق جنوبی مانند کهنوج، جیرفت و بافق به طور رایج در درمان زخم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی ایران در مطالعه‌ای تاثیر روغن حیوانی در بهبود زخم سوختگی درجه‌ دو در موش صحرایی را بررسی کردند.
در این پژوهش تجربی که در آزمایشگاه حیوانات مرکز آموزشی درمانی حضرت فاطمه (س) انجام شد، در قسمت خلف ۳۶ رت نر بالغ نژاد Sprague-Dawley به وزن تقریبی ۳۰۰-۲۵۰ گرم سوختگی درجه دو عمقی به ابعاد ۲×۴ سانتی‌متر ایجاد شد و سپس رت‌ها به طور تصادفی به سه گروه ۱۲ تایی تقسیم و به ترتیب با کرم سیلور سولفادیازین، روغن حیوانی و وازلین پانسمان شدند. روند بهبودی زخم با نرم‌افزار ,Image J (ver. 1.45), NIH, Maryland, USA پایش شد. در روز ۱۷و ۳۰ نمونه‌ها جهت بررسی پاتولوژی فرستاده شد.
مشاهدات نشان داد که در روزهای ۱۵،۵ و ۲۵ وسعت زخم در گروه‌های روغن حیوانی و وازلین در مقایسه با سیلور سولفادیازین به طور معناداری کاهش یافته بود، اما این تفاوت میان گروه روغن حیوانی و وازلین معنادار نبود. در بازه زمانی ۱۷ روز، نتایج از نظر آرایش کلاژنی و در روز۳۰ نتایج اپیتلیزاسـیون سلول‌های التهابی حاد و فیبروپلازی در گروه روغن حیوانی و وازلین به طور معنادار بهتر بود.
نتایج این پژوهش که در مجله‌ دانشکده‌ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده است، نشان داد روغن حیوانی نمی‌تواند ترمیم زخم سوختگی را تسریع و ایندکس‌های هیستوپاتولوژی را افزایش دهد.