توضیحات آموزش‌وپرورش درباره بروز اشتباهات در کتاب‌های درسی

محمود امانی طهرانی امروز در نشست استودیو الفبای مرکزاطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه کتاب‌های درسی همواره دغدغه ملی بوده و آینده یک ملت است، اظهار کرد: در یک سال اخیر تعداد اخباری که درباره کتابهای درسی به اطلاع عموم مردم رسید با تعداد کل اخبار مربوط به آن در 40 سال گذشته برابری می‌کرد که برخی نکات مهم و قابل توجه بود اما برخی از آنها صحت نداشت.

وی افزود: برخی مسائل که در فضای مجازی درباره کتاب‌های درسی منتشر می‌شود خلاف واقعیت است و صرفا نوعی خبرسازی و ارائه اطلاعات نادرست است. باید توجه داشت که در چند سال اخیر حجم کتابهایی که توسط سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تولید شد بسیار زیاد بود به گونه‌ای که هر سال 6 هزار صفحه کتاب در بخش نظری تولید می‌کنیم.

مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش گفت: اگر اشتباهی در کتاب‌های درسی رخ دهد، معلمان اولین افرادی هستند که آن را برای اصلاح به ما اطلاع می‌دهند.

دلایل اشتباه در نقشه کتاب جغرافیای پایه دهم
امانی طهرانی درباره اشتباهات رخ داده در کتاب درسی فارسی و جغرافیا اظهار کرد: مجموع اشتباهات محتوایی در کتابهای درسی به 10 مورد هم نمی‌رسد. اما باید توجه داشت که در سال حجم زیادی از کتابهای درسی برای نخستین بار تولید می‌شوند و بخشی از اشکالات مطرح شده صحیح نیست. به عنوان مثال در صفحه 28 کتاب جغرافیای پایه دهم نقشه کوه‌های مرکزی ایران و ناهمواری‌های زاگرس و البرز را مشاهده می‌کنیم و در راهنمای نقشه نقطه‌هایی به صورت زرد مایل به قهوه‌ای وجود دارد که در آن عنوان نقاط شهری به چشم می‌خورد. همین مسئله منجر به اعتراض گروهی شده است که می‌گویند در این نقشه از بابل به عنوان مرکز استان مازندران به جای ساری یاد شده است.

وی خاطرنشان کرد: در این نقشه بحث مراکز استان‌ها مطرح نیست اما باز هم اعتراض می‌کنند که چرا اسم شهر بابل به عنوان مرکز استان مازندران یاد شده است؛ تمام نقشه‌های این کتاب توسط سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح تهیه شده که دقیق ترین نقشه‌ها را بدون هیچ چشم‌داشتی برای آموزش و پرورش تهیه می‌کند. در ارتباط با مسئله پیش آمده نامه‌ای را به این سازمان ارسال کردیم که براساس اعلام آنها مطابق اطلاعات جی آی اس وقتی نام نقاط شهری مطرح می‌شود شهری که جمعیت بیشتری دارد بر روی نقشه می‌نشیند و استان مازندران از معدود استانهایی است که شهری به جز مرکز استان از توسعه جمعیتی بیشتری برخوردار است.

مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: در کشوری مانند ترکیه نیز شاهد هستیم که شهری مانند استانبول از آنکارا بزرگتر است اما در رابطه با موضوع مطرح شده در نقشه جغرافیای پایه دهم شاهد بودیم برخی افراد مسائل داخل استان را مطرح می‌کنند در حالی که سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی برای تألیف کتاب‌های درسی کار علمی خود را انجام می‌دهد؛ همچنین شاهد هستیم در درس دیگری که اسامی بنادر مهم مطرح شده است عده‌ای از افراد می‌گویند چرا عنوان بندر شهر آنها نیامده است اما اگر کتاب درسی بخواهد به تمام این مسائل توجه کند حجم محفوظات آن افزایش می‌یابد.

دلایل ایرادات در کتاب فارسی
امانی طهرانی گفت: در این مسائل باید به جریان کارشناسی اعتماد کرده و به مطالبات سطحی دامن نزنیم چرا که کتاب درسی به هیچ جناح سیاسی و حزبی تعلق نداشته و ملی است. البته می‌پذیریم که در کتابهای امسال چند اشکال اساسی داشتیم. به عنوان مثال شعری به اشتباه به سهراب سپهری انتساب داده شد و از کنار هیچ اشتباهی نمی‌توانیم به سادگی عبور کنیم اما باید منصفانه به آن نگاه کرد. این شعر در یکی از تمرین‌های کتاب درسی در یک سطر آمده است و چون به نام سهراب سپهری مشهور بود نویسنده، کار اسنادی خود را به دقت انجام نداده و به حافظه اتکا می‌کند.
وی ادامه داد: در جریان اعتبار سنجی کتاب فارسی نیز 64 معلم آن را دیده‌اند اما آنها نیز با اتکا به حافظه کار اسنادی خود را انجام ندادند و این مسئله خطاست چرا که در کتاب درسی باید کار اسنادی انجام شود. اما براساس این اشتباه نیز نمی‌توان صلاحیت علمی افرادی که متخصص زبان آموزی هستند را مورد سوال قرار داد و بسیاری از ایرادها به اندازه‌ای که رسانه‌ای می‌شوند بزرگ نیستند.
مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش در خصوص تغییر نقشه کتاب جغرافیای پایه دهم خاطرنشان کرد: این تصمیم باید در شورای برنامه ریزی کتابهای درسی اتخاذ شود و اگر شورا آن را تصویب کرد اجرا خواهد شد و این پیشنهاد در این شورا بررسی خواهد شد و اگر قرار باشد نقشه تغییر کند باید براساس دفاعی باشد که شورای برنامه ریزی کتابهای درسی انجام می‌دهد و تصمیم نهایی را آنها اتخاذ خواهند کرد.

کتاب‌های جدید پایه دوازدهم
امانی طهرانی در خصوص تغییرات کتاب‌های درسی پایه دوازدهم برای سال تحصیلی آینده، افزود: کتاب‌های درسی پایه دوازدهم در حال تألیف است و بخشی از کتابها جدید خواهد بود. به عنوان مثال کتاب مدیریت خانواده و سبک زندگی برای تمام دانش آموزان در رشته‌های تحصیلی مختلف به مدت دو ساعت در هفته تدریس خواهد شد. همچنین کتاب سلامت و بهداشت نیز به مدت دو ساعت در هفته برای تمام دانش آموزان درنظر گرفته شده است. علاوه براین در رشته‌های تخصصی مختلف نیز کتاب‌های جدیدی در نظر گرفته شده است.
وی افزود: در رشته علوم انسانی درس مطالعات فرهنگی و کتاب تحلیل فرهنگی را داریم که این کتاب امسال برای دانش آموزان رشته معارف تدریس شد و سال آینده برای دانش آموزان رشته علوم انسانی ارائه خواهد شد.
مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه محتوای دوره پیش دانشگاهی به دوره متوسطه وارد نمی‌شود و به دنبال سبک کردن کتاب‌های این دوره هستیم، گفت: کتابهای سال دوازدهم با کتابهای دوره پیش دانشگاهی متفاوت خواهد شد اما کتابهای پیش دانشگاهی را تا مدتی در دسترس متقاضیان قرار خواهیم داد.
امانی طهرانی در خصوص کتاب‌های جدیدالتألیف پایه دهم عنوان کرد: کتابهای تفکر و سواد رسانه‌ای، کارآفرینی و تولید و هنر جدید هستند که قرار بود به صورت انتخابی توسط مدارس تدریس شوند که بیشترین اقبال به کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای در پایه دهم و کارآفرینی و تولید در پایه یازدهم بود و متأسفانه کمترین اقبال مربوط به کتاب هنر است.
وی با اشاره به اینکه برای تدوین کتاب‌های جدید التألیف پایه دوازدهم به سراغ متخصصان این حوزه رفته‌ایم، تصریح کرد: یکی از نگرانی‌های جدی ما در پایه دوازدهم این است که کتابهایی که با هدف رشد دانش آموزان تألیف شده‌اند به خاطر غلبه کنکور مورد غفلت قرار بگیرند و این کتابها به دستمایه تست زنی تبدیل شوند.

دلایل نارضایتی مردم از کتاب‌های درسی
مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه رئیس جمهور و ملت انتظاراتی را از رشد فرزندانشان در نظام آموزشی کشور دارند، گفت: فارغ از اینکه کتابهای درسی خوب است یا بد، جامعه نسبت به آموزش وپرورش حساس است و انتظارات سطح بالایی دارند و بخشی از این انتظارات به کتابهای درسی باز می‌گردد که به آن برنامه قصد شده می‌گوییم و بخشی مربوط به برنامه اجرا شده است که توسط معلمان و خانواده‌ها در مدارس اجرا می‌شود و بخش دیگر مربوط به برنامه‌های کسب شده است که ناشی از شرایط اجتماعی است. که اگر بین هر کدام از این بخش ها فاصله بیفتد رشد مورد انتظار از سیستم محقق نمی‌شود.
امانی طهرانی عنوان کرد: تغییراتی که در برنامه درسی و کتابهای درسی در طول سالهای پس از انقلاب اسلامی صورت گرفته چشم گیر و مهم است و کتابها مملو از فعالیت‌های رشد دهنده است اما به دلیل اینکه اتفاقاتی که در تغذیه نظام آموزش و پرورش به عنوان اولویت یک کشور باید بیفتد رخ نداده است. بین برنامه قصد شده و اجرا شده فاصله‌ای وجود دارد که این موجب نارضایتی شده است.
وی با اشاره به مثالی در این رابطه گفت: در بحث خود زنی دانش آموزان شاهد بودیم که تمام انتقادات به آموزش و پرورش بود در حالی که جامعه شناسان و روانشناسان صورت مسئله را برای این وزارتخانه تعیین کنند و بگویند ریشه‌های این مسئله چیست؟
مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش در ادامه با اشاره به اینکه در کتابهایی مانند تاریخ همواره شاهد هستیم که اختلاف نظرهایی وجود دارد و این مسئله طبیعی است، افزود: به عنوان مثال گروهی واقعه 28 مرداد را به عنوان کودتا و عده ای به عنوان جنبش مردمی یاد می‌کنند اما کتاب درسی باید روایت رسمی کشور را مطرح کند و نمی توان آن را به گونه‌ای تألیف کرد که دل همه افراد را به دست آورد. در حقیقت فصل الخطاب کتابهای درسی تصمیم شورای برنامه ریزی است.
منبع : تسنیم