نارنگی همچنین با نام ماندرین نیز شناخته شده و مزه ی ترش و شیرین تری از پرتقالدارد. در پزشکی سنتی ایرانی طبع این میوه را سرد و تر دانسته ونارنگیهای ماندارین اصولاً ازاسپانیا می آیند و با درصد کمتری از مکزیک و مراکش هم تامین شده و همچنین در چین و آمریکا نیز به میزان بسیار زیاد کشت می شوند
نارنگی MANDARIN ORANGE با علمیCITRUS RETICULATAاز خانواده مرکباتبومی مناطق جنوب آسیا میباشد.نام های دیگر نارنگی: Mandarin, Tangerine, Unshu orange, Satsuma Orange,Temple Orange Tangerine
نارنگی همچنین با نام ماندرین نیز شناخته شده و مزه ی ترش و شیرین تری از پرتقالدارد. در پزشکی سنتی ایرانی طبع این میوه را سرد و تر دانسته ونارنگیهای ماندارین اصولاً ازاسپانیا می آیند و با درصد کمتری از مکزیک و مراکش هم تامین شده و همچنین در چین و آمریکا نیز به میزان بسیار زیاد کشت می شوند
گیاهشناسی نارنگی
نارنگی یک درخت همیشه سبز بشمار امده که تا تا ۴٫۵ متر رشد می کند. گل های درخت نارنگی دوجنسی بوده ، رنگ آنها سفید و با کمک حشرات گرده افشانی می شوند. درختی کوچک از خانواده ی مرکبات میباشد و به دیگر اعضای این خانواده شباهت داشته و از میوه های پرتقال کوچک تر است و کندن پوست آن آسان است.
لپه های بذر آن سبز رنگ است و میزان مقاومت درختان نارنگی به سرما خوب بوده اما میوه های آن به علت کوچک بودن و نازکی پوست آنها به سرما بسیار حساس می باشند. بنابراین نارنگی ها نباید در مناطق سرد کشت گردند.
درخت نارنگی در خاکهای لومی و سنگین رشد بهینه داشته و خاک آن باید از زهکشی خوبی برخوردار باشد و در شرایط سایه نمی تواند رشد خوبی داشته و آفتاب کامل برای رشد بهینه ی آن بسیار مفید بوده و خاک های مرطوب را می پسندد ، درخت نارنگی به منطقه‌ای برای کاشت نیاز داشته که آب ایستا نداشته باشد.
روش تولید نهال نارنگی کاشت بذر و ایجاد نهال بذری بوده که بعد از زمان لازم از گونه دلخواه روی آن پیوند زده شده و برای کاشت درخت نارنگی به کمک بیل گودالی به عمق مناسب برای کاشت نهال نارنگی ایجاد نموده و آن را به آرامی در گودال قرار و به آن آب میدهند.
سپس فضای گودال را با خاک پر کرده و در هفته اول کاشت، به نهال نارنگی دو یا سه بار آب دهید. پس از هفته اول، آبیاری درخت را به یک یا دو بار در هفته کاهش و در طول فصل رشد از کودهای تقویتی به این نهال داده آن را تقویت نمایید.
آفات و بیماری های درخت نارنگی : آفات درخت نارنگی شامل سپرداران، شپشک ها، کنه ها، نرم تنان، حلزون ها، پروانه برگخوار، مینوز و نماتد میباشند.
انواع بیماری های درختان مرکبات نیز عبارتند از: فوماژین یا دوده، گموز ریشه و طوقه، آنتراکنوز، لکه قهوه ای برگ مرکبات که بیماری های قارچی هستند. بیماری های ویروسی مرکبات شامل: تریستزا و پسروز، ریزبرگی یا استابرن بیماری مایکوپلاسمایی است.
شانکر باکتریایی وجاروک لیمو ترش هم از جمله بیماری هایی بوده که در سال های اخیر روی لیمو ترش جنوب دیده شده است و خسارت آن قابل توجه می باشد.
انواع نارنگی: انواع و اقسام شیرین ، ترش بزرگ و کوچک به اندازه یک فندق تا برابر یک گرمک از نارنگی موجود است.
نارنگی ها بر اساس خصوصیات پوست، کیفیت گوشت، آب میوه و رشد عمومی به ۳ گروه نارنگی های حقیقی، هیبریدهای بین گونه ای و هیبریدهای درون گونه ای تقسیم شده که گروه اول شامل : نارنگی ساتسوما، نارنگی معمولی و نارنگی معمولی . گروه دوم شامل تانجرین ها، تانگورها می باشد.
ارزش غذایی نارنگی
ارزش غذایی در هر صد گرم نارنگی : ویتامین A ۴۲۰ آی. یو ، کربوهیدرات ۳۴/۱۳ گرم ،فیبر رژیمی ۸/۱ گرم ، پروتئین ۸۱/۰ گرم ، تیامین (ویتامین B1) شش صدم میلی‌گرم، نیاسین (ویتامین B3) سی و هفت صدم میلی‌گرم،
ویتامین B6 هشت صدم میلی‌گرم، ویتامین C بیست و هفت میلی‌گرم ، کلسیم ۳۷ میلی‌گرم آهن ۱۵/۰ میلی‌گرم ، منیزیم ۱۲ میلی‌گرم، فسفر ۲۰ میلی‌گرم، پتاسیم ۱۶۶ میلی‌گرم، سدیم ۲ میلی‌گرم ،روی ۰۷/۰ میلی‌گرم ،چربی ۳/۰ گرم ،کالری ۴۴ کیلوکالری وجود دارد
خواص نارنگی
گونه های مرکبات یک رنج وسیعی از ترکیبات ثانویه را در بر گرفته اند و همچنان پژوهش هایی برای کشف خواص آنها ادامه داشته و نارنگی ها منبع غنی از ویتامین C ، فلاونوئیدها، اسیدها و روغن های فرار بوده و همچنان شامل کومارین ها بوده که در برابر اشعه آفتاب حساس میباشند و نارنگی دارای ویتامین‌های A، B1، B2، پروتئین، چربی، قند، حاوی مقدار زیادی فسفر، کلسیم میباشد.
نارنگی به خاطر داشتن مقدار فسفر و کلسیم بالا، یکی از میوه‌هایی بوده که در تشکیل استخوان و اسکلت بدن موثر است و میتواند از پوکی استخوان نیزجلوگیری کند، یک روغن فرار از پوست نارنگی برای طعم دهندگی غذا بکار برده و همچنین در عطرسازی و صنایع دارویی نیز پر کاربرد بوده.
طبیعت نارنگی سرد است منبع غنی ویتامین C میباشد و منبع غنی بتاکاروتن است. برای کاهش تب و رفع تراکم خون در کبدمفید بوده و به اعتقاد بعضی به خاطر خاصیت ضدعفونی کننده‌اش، میتواند در درمان سفلیس موثر واقع گردد و دارای مقادیر فراوانی ویتامین A نیز میباشد و برای پیشگیری از سرطان مفید میباشد.
مسکن خوبی برای سلسله اعصاب محسوب شده و این میوه خون را تصفیه و زیاد می کند. اگر از بی‌خوابی رنج می‌برید و شب‌ها نمی‌توانید خواب آرام و راحتی داشته باشید، متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند یکی دو ساعت قبل از خواب چند دانه نارنگی میل نمایید.
نارنگی علاوه بر خاصیت اشتهاآوری از جمله میوه‌هایی میباشد که برای قلب و معده مقوی بوده و به‌عنوان یک اشتهاآور طبیعی برای بیماران کم‌اشتها و کسانی که تمایل به افزایش وزن دارند، تجویز می‌شود.
کارشناسان تغذیه گویند نارنگی به دلیل داشتن ویتامین‌های C، A و B مفرح قلب است و میتواند اعمال قلب را تنظیم نماید و همچنین این میوه ادرار آور خوبی است و از این رو میتواند سموم بدن را دفع کند. پزشکان خوردن نارنگی را به بیمارانی که از سرگیجه رنج می‌برند نیز توصیه می‌کنند.
این میوه پاییزی چسبندگی خون را معالجه و در نتیجه تصلب شرایین، ورم جدار ورید و سیاه شدن شریان، فلج ناقص و آنژین را بهبود بخشیده و نارنگی حاوی مقدار زیادی منیزیم میباشد و از این طریق در فعالیت عضلانی، دستگاه گوارش و سیستم عصبی موثر است و به خاطر داشتن میزان فسفر و کلسیم بالا، یکی از میوه‌هایی بوده که در تشکیل استخوان و اسکلت بدن موثر است.
نارنگی به خاطر داشتن فسفر زیاد و ویتامین‌های فراوان، سبب تقویت حافظه و هوش می‌شود و از آلزایمر در سنین بالاتر جلوگیری کرده به طورکلی این میوه دارویی پرخاصیت، برای درمان بیماری‌های چون: چاقی، برونشیت، التهاب ریه، آسم زکام، فشارخون بالا،بیماری‌های مختلف پوستی،دیابت مفید و موثر است
میوه‌هایی مانند: پرتقال، گریپ فروت، نارنگی، لیمو و انگور منشا بسیار خوبی برای ویتامین C هستند که به همین علت هر خانم باردار میتواند در روز چندین بار از این گروه استفاده و نیاز خود را به ویتامین‌هایی ث برآورده کند.
کسانی که به نفخ شکم مبتلا میباشند با مصرف میوه نارنگی به تنهایی میتوانند به درمان نفخ شکم خود بپردازندبرای رفع مشکل میتوانند میوه نارنگی را به تنهایی میل و یا از آب نارنگی یا میوه خشک شده نارنگی مصرف کنند. این مواد همگی خاصیت ضد‌نفخ را داسته.
نارنگی اکسپکتورانت طبیعی میوه نارنگی از بهترین داروهای طبیعی ضد سرفه بوده که به اکسپکتورانت طبیعی در میان درمانگران طب سنتی چین معروف میباشد و مصرف این میوه زمستانی به کسانی که مبتلا به سرفه‌های خلط‌دار هستند، بسیار توصیه می‌شود و این میوه مثل شربت اکسپکتورانت خاصیت خلط‌آور دارد و موجب تخلیه اخلاط موذی از گلو و کاهش سرفه‌های بیمار می‌شود.
پوست نارنگی را بعد از شستن در فر یا زیر نور خورشید خشک کنید و یا به شکل پودر در بیاورید. این پودر را می توان روی تمامی غذاها از جمله خورشت، سوپ، برنج، چای، مرغ و… اضافه کنید و توجه اشته باشید که میزان آنتی اکسیدان در پوست این میوه بیست برابر بیشتر از آب آن است.
ماسک صورت با نارنگی
میوه نارنگی در ایجاد شادابی پوست تأثیر زیادی خواهد داشته وبرای این کار آب نارنگی را بخوبی بگیرید و با کمک انگشتان که به آن آغشته شده صورتتان را با آن مرطوب کنید و سپس صبر کنید تا آب نارنگی روی پوست خشک گردد و با آب ولرم ماسک خشک شده را شسته و به آرامی پوست را خشک کنید.
مضرات نارنگی
زیاده‌روی در مصرف تمامی موادغذایی عوارض جانبی متعددی به همراه داشته و نارنگی نیز از این امر مستثنا نخواهد بود و مصرف بیش از ۵عدد نارنگی در روز ممکن است برای فرد دردسر آفرین باشد. افراط در مصرف نارنگی باعث افزایش گاز روده شده و ناراحتی‌های گوارشی برای مصرف‌کننده به همراه اورده
نارنگی از آن جهت که راحت‌ترین میوه برای خوردن است و پوست آن به سادگی جدا شده و بیشتر توسط بچه‌ها خورده می‌شود. بنابراین باید مراقب بچه‌ها بود زیرا مصرف بیش‌ازاندازه نارنگی آنها را به اسهال و کندی عملکرد روده‌ها مبتلا شده و یکی دیگر از عوارض مصرف بیش‌ازاندازه نارنگی بروز آفت و التهاب در دهان و زبان مصرف‌کننده است.
مراقب باشید هرگز نارنگی را به‌صورت مخلوط با شیرگاو میل ننمایید زیرا ترکیب این دو تا باهم باعث بروز دردهای شکمی می‌شود.
گیاهشناسی نارنگی
نارنگی یک درخت همیشه سبز بشمار امده که تا تا ۴٫۵ متر رشد می کند. گل های درخت نارنگی دوجنسی بوده ، رنگ آنها سفید و با کمک حشرات گرده افشانی می شوند. درختی کوچک از خانواده ی مرکبات میباشد و به دیگر اعضای این خانواده شباهت داشته و از میوه های پرتقال کوچک تر است و کندن پوست آن آسان است.
لپه های بذر آن سبز رنگ است و میزان مقاومت درختان نارنگی به سرما خوب بوده اما میوه های آن به علت کوچک بودن و نازکی پوست آنها به سرما بسیار حساس می باشند. بنابراین نارنگی ها نباید در مناطق سرد کشت گردند.
درخت نارنگی در خاکهای لومی و سنگین رشد بهینه داشته و خاک آن باید از زهکشی خوبی برخوردار باشد و در شرایط سایه نمی تواند رشد خوبی داشته و آفتاب کامل برای رشد بهینه ی آن بسیار مفید بوده و خاک های مرطوب را می پسندد ، درخت نارنگی به منطقه‌ای برای کاشت نیاز داشته که آب ایستا نداشته باشد.
روش تولید نهال نارنگی کاشت بذر و ایجاد نهال بذری بوده که بعد از زمان لازم از گونه دلخواه روی آن پیوند زده شده و برای کاشت درخت نارنگی به کمک بیل گودالی به عمق مناسب برای کاشت نهال نارنگی ایجاد نموده و آن را به آرامی در گودال قرار و به آن آب میدهند.
سپس فضای گودال را با خاک پر کرده و در هفته اول کاشت، به نهال نارنگی دو یا سه بار آب دهید. پس از هفته اول، آبیاری درخت را به یک یا دو بار در هفته کاهش و در طول فصل رشد از کودهای تقویتی به این نهال داده آن را تقویت نمایید.
آفات و بیماری های درخت نارنگی : آفات درخت نارنگی شامل سپرداران، شپشک ها، کنه ها، نرم تنان، حلزون ها، پروانه برگخوار، مینوز و نماتد میباشند.
انواع بیماری های درختان مرکبات نیز عبارتند از: فوماژین یا دوده، گموز ریشه و طوقه، آنتراکنوز، لکه قهوه ای برگ مرکبات که بیماری های قارچی هستند. بیماری های ویروسی مرکبات شامل: تریستزا و پسروز، ریزبرگی یا استابرن بیماری مایکوپلاسمایی است.
شانکر باکتریایی وجاروک لیمو ترش هم از جمله بیماری هایی بوده که در سال های اخیر روی لیمو ترش جنوب دیده شده است و خسارت آن قابل توجه می باشد.
انواع نارنگی: انواع و اقسام شیرین ، ترش بزرگ و کوچک به اندازه یک فندق تا برابر یک گرمک از نارنگی موجود است.
نارنگی ها بر اساس خصوصیات پوست، کیفیت گوشت، آب میوه و رشد عمومی به ۳ گروه نارنگی های حقیقی، هیبریدهای بین گونه ای و هیبریدهای درون گونه ای تقسیم شده که گروه اول شامل : نارنگی ساتسوما، نارنگی معمولی و نارنگی معمولی . گروه دوم شامل تانجرین ها، تانگورها می باشد.
ارزش غذایی نارنگی
ارزش غذایی در هر صد گرم نارنگی : ویتامین A ۴۲۰ آی. یو ، کربوهیدرات ۳۴/۱۳ گرم ،فیبر رژیمی ۸/۱ گرم ، پروتئین ۸۱/۰ گرم ، تیامین (ویتامین B1) شش صدم میلی‌گرم، نیاسین (ویتامین B3) سی و هفت صدم میلی‌گرم،
ویتامین B6 هشت صدم میلی‌گرم، ویتامین C بیست و هفت میلی‌گرم ، کلسیم ۳۷ میلی‌گرم آهن ۱۵/۰ میلی‌گرم ، منیزیم ۱۲ میلی‌گرم، فسفر ۲۰ میلی‌گرم، پتاسیم ۱۶۶ میلی‌گرم، سدیم ۲ میلی‌گرم ،روی ۰۷/۰ میلی‌گرم ،چربی ۳/۰ گرم ،کالری ۴۴ کیلوکالری وجود دارد
خواص نارنگی
گونه های مرکبات یک رنج وسیعی از ترکیبات ثانویه را در بر گرفته اند و همچنان پژوهش هایی برای کشف خواص آنها ادامه داشته و نارنگی ها منبع غنی از ویتامین C ، فلاونوئیدها، اسیدها و روغن های فرار بوده و همچنان شامل کومارین ها بوده که در برابر اشعه آفتاب حساس میباشند و نارنگی دارای ویتامین‌های A، B1، B2، پروتئین، چربی، قند، حاوی مقدار زیادی فسفر، کلسیم میباشد.
نارنگی به خاطر داشتن مقدار فسفر و کلسیم بالا، یکی از میوه‌هایی بوده که در تشکیل استخوان و اسکلت بدن موثر است و میتواند از پوکی استخوان نیزجلوگیری کند، یک روغن فرار از پوست نارنگی برای طعم دهندگی غذا بکار برده و همچنین در عطرسازی و صنایع دارویی نیز پر کاربرد بوده.
طبیعت نارنگی سرد است منبع غنی ویتامین C میباشد و منبع غنی بتاکاروتن است. برای کاهش تب و رفع تراکم خون در کبدمفید بوده و به اعتقاد بعضی به خاطر خاصیت ضدعفونی کننده‌اش، میتواند در درمان سفلیس موثر واقع گردد و دارای مقادیر فراوانی ویتامین A نیز میباشد و برای پیشگیری از سرطان مفید میباشد.
مسکن خوبی برای سلسله اعصاب محسوب شده و این میوه خون را تصفیه و زیاد می کند. اگر از بی‌خوابی رنج می‌برید و شب‌ها نمی‌توانید خواب آرام و راحتی داشته باشید، متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند یکی دو ساعت قبل از خواب چند دانه نارنگی میل نمایید.
نارنگی علاوه بر خاصیت اشتهاآوری از جمله میوه‌هایی میباشد که برای قلب و معده مقوی بوده و به‌عنوان یک اشتهاآور طبیعی برای بیماران کم‌اشتها و کسانی که تمایل به افزایش وزن دارند، تجویز می‌شود.
کارشناسان تغذیه گویند نارنگی به دلیل داشتن ویتامین‌های C، A و B مفرح قلب است و میتواند اعمال قلب را تنظیم نماید و همچنین این میوه ادرار آور خوبی است و از این رو میتواند سموم بدن را دفع کند. پزشکان خوردن نارنگی را به بیمارانی که از سرگیجه رنج می‌برند نیز توصیه می‌کنند.
این میوه پاییزی چسبندگی خون را معالجه و در نتیجه تصلب شرایین، ورم جدار ورید و سیاه شدن شریان، فلج ناقص و آنژین را بهبود بخشیده و نارنگی حاوی مقدار زیادی منیزیم میباشد و از این طریق در فعالیت عضلانی، دستگاه گوارش و سیستم عصبی موثر است و به خاطر داشتن میزان فسفر و کلسیم بالا، یکی از میوه‌هایی بوده که در تشکیل استخوان و اسکلت بدن موثر است.
نارنگی به خاطر داشتن فسفر زیاد و ویتامین‌های فراوان، سبب تقویت حافظه و هوش می‌شود و از آلزایمر در سنین بالاتر جلوگیری کرده به طورکلی این میوه دارویی پرخاصیت، برای درمان بیماری‌های چون: چاقی، برونشیت، التهاب ریه، آسم زکام، فشارخون بالا،بیماری‌های مختلف پوستی،دیابت مفید و موثر است
میوه‌هایی مانند: پرتقال، گریپ فروت، نارنگی، لیمو و انگور منشا بسیار خوبی برای ویتامین C هستند که به همین علت هر خانم باردار میتواند در روز چندین بار از این گروه استفاده و نیاز خود را به ویتامین‌هایی ث برآورده کند.
کسانی که به نفخ شکم مبتلا میباشند با مصرف میوه نارنگی به تنهایی میتوانند به درمان نفخ شکم خود بپردازندبرای رفع مشکل میتوانند میوه نارنگی را به تنهایی میل و یا از آب نارنگی یا میوه خشک شده نارنگی مصرف کنند. این مواد همگی خاصیت ضد‌نفخ را داسته.
نارنگی اکسپکتورانت طبیعی میوه نارنگی از بهترین داروهای طبیعی ضد سرفه بوده که به اکسپکتورانت طبیعی در میان درمانگران طب سنتی چین معروف میباشد و مصرف این میوه زمستانی به کسانی که مبتلا به سرفه‌های خلط‌دار هستند، بسیار توصیه می‌شود و این میوه مثل شربت اکسپکتورانت خاصیت خلط‌آور دارد و موجب تخلیه اخلاط موذی از گلو و کاهش سرفه‌های بیمار می‌شود.
پوست نارنگی را بعد از شستن در فر یا زیر نور خورشید خشک کنید و یا به شکل پودر در بیاورید. این پودر را می توان روی تمامی غذاها از جمله خورشت، سوپ، برنج، چای، مرغ و… اضافه کنید و توجه اشته باشید که میزان آنتی اکسیدان در پوست این میوه بیست برابر بیشتر از آب آن است.
ماسک صورت با نارنگی
میوه نارنگی در ایجاد شادابی پوست تأثیر زیادی خواهد داشته وبرای این کار آب نارنگی را بخوبی بگیرید و با کمک انگشتان که به آن آغشته شده صورتتان را با آن مرطوب کنید و سپس صبر کنید تا آب نارنگی روی پوست خشک گردد و با آب ولرم ماسک خشک شده را شسته و به آرامی پوست را خشک کنید.
مضرات نارنگی
زیاده‌روی در مصرف تمامی موادغذایی عوارض جانبی متعددی به همراه داشته و نارنگی نیز از این امر مستثنا نخواهد بود و مصرف بیش از ۵عدد نارنگی در روز ممکن است برای فرد دردسر آفرین باشد. افراط در مصرف نارنگی باعث افزایش گاز روده شده و ناراحتی‌های گوارشی برای مصرف‌کننده به همراه اورده
نارنگی از آن جهت که راحت‌ترین میوه برای خوردن است و پوست آن به سادگی جدا شده و بیشتر توسط بچه‌ها خورده می‌شود. بنابراین باید مراقب بچه‌ها بود زیرا مصرف بیش‌ازاندازه نارنگی آنها را به اسهال و کندی عملکرد روده‌ها مبتلا شده و یکی دیگر از عوارض مصرف بیش‌ازاندازه نارنگی بروز آفت و التهاب در دهان و زبان مصرف‌کننده است.
مراقب باشید هرگز نارنگی را به‌صورت مخلوط با شیرگاو میل ننمایید زیرا ترکیب این دو تا باهم باعث بروز دردهای شکمی می‌شود.
ارسال نظر
