اعلام فصل‌هایی که بیشتر زلزله رخ می‌دهد

تهران گردان در اولین تهران گردی زمستانه خود به بازدید از مراکزی پرداختند که در امر وقوع، پیشگیری و پاسخ به زمین لرزه تهران دخیل هستند.

 تهران گردان صبح امروز بعد از وقوع زمین لرزه تهران به مراکزی رفتند که در زمان وقوع زلزله مردم با آنها سر و کار دارند؛

احمد مسجدجامعی در ابتدای این بازدید صبحگاهی خود که به همراه علی اعطا سخنگوی شورای شهر تهران انجام شد به مرکز پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران رفت و ضمن بازدید از بخش‌های مختلف آن گفت: مطالعات جایکا که این روزها محور صحبت‌های مختلف است، یک سال است که اعتبارش به پایان رسیده و باید مطالعات تجدید شوند.

وی با بیان اینکه با تعارف نمی‌شود زلزله تهران را پوشش داد، گفت: اگر مطالعات جایکا در آن زمان اجرا می‌شد حالا خسارات تهران در زمان وقوع زلزله 90 درصد کاهش می‌یافت،  اما متاسفانه این مهم پیگیری نشده است.

وی با بیان اینکه براساس نقشه تخلیه امن اضطراری تهران 2300 نقطه امن دارد که می‌توانیم در زمان وقوع حادثه به آنجا برویم، گفت: بنده به شخصه نمی‌دانم که در محله قدیمی ما که تقریبا همه جایش را می‌شناسم این نقطه امن کجاست و قطعا شهروندان نیز به مانند ما هستند و باید در این زمینه اطلاع رسانی درستی انجام گیرد.

وی با بیان اینکه برنامه‌ریزی‌ها نباید صرفا بر روی کاغذ باشد، اظهار کرد: متاسفانه انسجام برنامه‌ای نداریم چرا که من در شب حادثه که در خیابان‌ها بودم،‌ نه آتش نشانی و نه تیم‌های دوام را دیدم و این نشان می‌دهد که با اینکه زلزله بغل گوش ما است اما نتوانسته‌ایم در عمل انسجامی داشته باشیم.

مسجد جامعی با بیان اینکه بعد از زلزله بم باید با اجرای برنامه جایکا 90 درصد خسارات زلزله احتمالی تهران کاهش می‌یافت،‌ اما اتفاقی رخ نداد گفت: شب زلزله همه دیدند که نه تنها راه‌های خروج بلکه همه پمپ بنزین‌ها قفل شد و شرایط اضطراری در اضطرار ایجاد شد.

وی با بیان اینکه متاسفانه هیچ کدام از پروژه های بزرگ پاییتخ پیوست مطالعات مدیریت بحران و پدافند ندارند، گفت: پروژه‌هایی همچون پل صدر و مترو و حتی مگاپروژه‌ها پیوست ندارند و این در حالی است که بیش از هزاران ساختمان بر روی گسل‌ها ساخته شده است که باید این مسئله مورد بازبینی قرار گیرد.

وی با بیان اینکه در طرح جامع و تفصیلی جایی برای مقاوم سازی ساختمان‌ها و عدم ساخت بر روی گسل‌ها دیده نشده است، گفت: باید در شورای شهر تهران برای تصویب لزوم پیوست مطالعات مدیریت بحران و پدافند و همچنین ایجاد ضوابط ساخت مقاوم سازی برای ساختمان‌هایی که روی گسل هستند داشته باشیم.

در ادامه تهران گردان به سازمان زمین شناسی رفته و در خصوص رفتار زمین در زلزله تهران به گفت و گو نشستند که مرتضی طالبیان رئیس سازمان زمین شناسی  با بیان اینکه زلزله پدیده طبیعی است و نباید آن را به بحران تبدیل کنیم، گفت: زلزله در ایران را نباید با هیچ  یک از کشورهای دنیا و همسایه مقایسه کنیم، چرا که شرایطمان متفاوت است.

وی با بیان اینکه زلزله در تهران چیز عجیبی نیست، بیان کرد: شهرهای زیادی همچون تهران،‌تبریز و ... هستند که سال‌هاست زلزله‌ای در آنها رخ نداده و در معرض خطر هستند.

رئیس سازمان زمین شناسی با بیان اینکه گسل‌های اصلی تهران در سال 58 شناسایی و نقشه آنها تدوین شد، اظهار کرد: البته سال‌ها این مطالعات در کتابخانه ماند و جدیدا از آنها استفاده می‌شود.

وی با بیان اینکه تاکنون تهران 6 الی 7 زلزله بزرگ را در سال‌های دور تجربه کرده، گفت: از دوره صفویه تاکنون سه زلزله بزرگتر از 7 ریشتر در تهران رخ داده که تقریبا بازه زمانی آن هر 180 سال بوده و از آخرین زلزله تهران 187 سال می‌گذرد.

طالبیان در پاسخ به این سوال که چرا زمین لرزه صدا دارد، ادامه داد: موج اولیه زلزله یعنی از زمانی که زمین از سطح به هوا می‌رود به صوت تبدیل می‌شود.

شناسایی گسل پنهان پردیسان

وی با بیان اینکه در پردیسان گسل پنهان شناسایی کردیم گفت وقوع 9 زمین لرزه بزرگ توسط گسل شمال تهران شناسایی شده است و نیز در گسل جنوب تهران که همان ری و کهریزک است نیز مطالعات نشان می هد که بخش شرقی گسل فعالتر است.

وی با بیان اینکه ما تعداد گسل‌ها را می‌دانیم اما رفتارشان مطالعه نشده است گفت: در تهران در دو سال اخیر موضوع تعیین حریم گسل‌ها مورد توجه قرار گرفت چرا که لازم است در شهرهای بزرگ الگوی گسیختگی و نرخ جنبش مشخص شود تا شاهد کاهش خطرات باشیم.

وی با بیان اینکه در دوم تیر ماه سال 95 توافق شد که نقشه پهنه‌های گسلی در محدوده شهر تهران ابلاغ شود تا در نقشه جامع تهران مدنظر قرار گیرد، گفت: در یکی از این بندها مقرر شد که سازمان زمین شناسی تهیه و تدقیق نقشه‌های برخی کلان‌شهرها همچون تهران، تبریز و ... را مشخص کند که برای تامین اعتبار با هر کجا که تصور کنید مکاتبه داشتیم و آخرین تصمیم هم این شد که وزارت مسکن در متن لایحه بودجه سال آینده این موضوع را در نظر بگیرد اما هنوز دستاورد آن مشخص نیست.

اغلب برج‌های پایتخت در بستر گسل ایجاد شده

وی بیان اینکه متاسفانه باید اعلام کند که اغلب برج‌های پایتخت در بستر گسل ایجاد شده گفت: چرا که گسل‌ها پی مناسبی برای ساخت و ساز دارند و به همین دلیل ساختمان های زیاد بلند مرتبه بر روی آن ساخته می شوند.

طالبیان با بیان اینکه پل صدر بر روی گسل نیست، گفت: در زلزله کرمان هنگامی که رفتار گسل را مطالعه کردیم دیدیدم که زمین در بستر گسل یک متر بالا آمده و حالا ببینید اگر این اتفاق در تهران رخ دهد، چه اتفاقی می‌افتد؟

زبانه‌های فرونشست زمین به سمت تهران در حرکت است

وی با بیان اینکه در کنار زلزله بحث فرونشست زمین در جنوب تهران نیز بسیار مهم است،‌گفت: بررسی‌ها نشان داده که زبانه‌های فرونشست زمین به سمت تهران در حرکت است که بسیار دردناک خواهد بود و همچنین موضوع گرد و غبار در تهران نیز بررسی شده که نشان داده منبع گرد و غبار در تهران نیز وجود دارد که با نسیم کوچک تهران را درگیر می‌کند.

در فصل پاییز و بهار زلزله بیشتر رخ می‌دهد

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه که چرا زلزله عمدتا در هنگام شب رخ می‌دهند، گفت: آماری در خصوص وقوع زلزله در روز و شب نداریم، اما مطالعات نشان داده است که در فصل پاییز و بهار زلزله بیشتر رخ می‌دهد.

طالبیان همچنین در مورد تاثیر زلزله در کرج بر تهران گفت: زمین لرزه هفته گذشته در اطراف تهران بود، اما مردم پایتخت آن را به وضوح احساس کردند.

وی با بیان اینکه اگر گسل را به خوبی نشناسیم نمی توانیم تحلیل‌های درستی داشته باشیم گفت: شما در شمال تهران با کوه البرز مواجهید اما هر چقدر به سمت جنوب می‌آیید به دشت برخورد نمی‌کنید بلکه با تپه‌هایی مواجه می‌شویم که بخش شمال و جنوبش با دو حریم و پهنه گسلی ماهدشت و قزل حصار مرتبط است.

رئیس سازمان زمین شناسی با بیان اینکه متاسفانه ظرف شش ساله گذشته بر روی این منطقه مسکن مهر ساخته شده است در مورد پیشگویی زلزله گفت: متاسفانه در فضای مجازی مسائل مختلفی مطرح می‌شود، اما تاکنون هیچ علمی نتوانسته زلزله را پیش بینی کند و اگر کسی مدعی پیش گویی است باید روز،‌ محدوده جغرافیایی،‌ ساعت و حتی میزان خسارات را نیز پیشگویی کند که تاکنون این مساله محقق نشده است.

احمد مسجد جامعی در حاشیه بازدید از مرکز زمین شناسی تأکید کرد: می‌توان در برنامه پنج ساله سوم تهران و برنامه ششم دولت بحث تامین بودجه برای تعیین نقشه‌های پهنه‌های گسلی را در نظر گرفت.