چه کنیم که سرما نخوریم؟

 پیشگیری از سرماخوردگی با نزدیک شدن به سردترین فصل سال اهمیت زیادی دارد. در این مطلب روش هایی را برای جلوگیری از ابتلا به سرماخوردگی بیان می‌کنیم. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است!

پاییز تا چند روز پیش رفتاری شبیه به اواخر فصل تابستان داشت و کم کم داشتیم به خاطر گرم بودن هوا به طور غیر قابل قبول نگران می‌شدیم! اما برودت هوا به یکباره رخ داد و همه را غافلگیر کرد. متاسفانه تغییر ناگهانی دمای هوا به این صورت، اغلب باعث می‌شود عده زیادی به بیماری سرماخوردگی دچار شوند.

اگر شما نیز جزو این دسته هستید، برای بهبودی سریع خود تلاش کرده و سپس با رعایت چندین عامل مهم، به پیشگیری از سرماخوردگی در آینده بپردازید. اگر هم خوش شانس بوده‌ و به این بیماری مبتلا نشده‌اید، تلاش کنید با پیشگیری از سرماخوردگی ، فصل سرد سال را به خیر و خوشی پشت سر بگذارید.

پیش از همه باید بدانید دلیل نام‌گذاری این بیماری، افزایش شیوع ویروس عامل آن در فصل‌های سرد سال است. اما پزشکان عقیده دارند خود عامل سرما دخالتی در ابتلا به سرماخوردگی ندارد. به عنوان نمونه اگر در تابستان با موهای خیس به بیرون بروید، حتی در صورت وزیدن باد، احتمال بیمار شدن بسیار پایین است. اما با انجام این کار در فصل سرد سال احتمالا به بدترین نوع سرماخوردگی دچار خواهید شد.

سرماخوردگی یک عفونت ویروسی و مسری است و تاکنون تعداد زیادی ویروس عامل آن کشف شده است. با وجود تعدد عوامل بیما‌ری‌زا، پیشگیری از سرماخوردگی روش‌های یکسانی دارد. سرماخوردگی ممکن است نخست به خاطر تماس با فرد یا وسایل آلوده بروز کند، اما در ادامه عواملی همچون عدم گرم نگه داشتن بدن، استرس و خستگی می‌توانند شرایط را برای تکثیر ویروس عامل بیماری مهیا کرده و زمان مورد نیاز برای بهبودی را افزایش بدهند.

افراد بالغ احتمالا در هر سال حدود دو یا سه مرتبه در بهترین حالت به این بیماری دچار می‌شوند. ابتلا به سرماخوردگی فعالیت‌های روزانه را مختل کرده و با کاهش توانایی بدن، سبب بی‌حوصلگی می‌شود. پس اگر دوست ندارید با ابتلا به آن، از برنامه‌هایی که برای روزهای آتی خود چیده‌اید عقب بمانید، به خوبی راه‌های پیشگیری از سرماخوردگی را یاد بگیرید.

قوانین پیشگیری از سرماخوردگی
1- از جمله عوامل مهم در ابتلا به این بیماری، رطوبت و درجه حرارت محیطی است که در آن قرار دارید. اگر محل کار و یا زندگی شما دارای رطوبت زیادی بوده و از طرفی سیستم‌های گرمایشی خوبی در آن وجود ندارد، در واقع محل خوبی برای پرورش ویروس سرماخوردگی مهیا کرده‌اید. این دو عامل را هر چه سریع‌تر برطرف کنید.
2- سرماخوردگی به شدت مسری است، به همین دلیل توصیه می‌شود با افراد مبتلا به آن حداقل یک متر فاصله داشته باشید. دست دادن و از همه بدتر روبوسی کردن سبب انتقال ویروس از فرد بیمار به فرد سالم می‌شود.
روبوسی کردن یکی از فرهنگ‌های نادرستی است که ممکن است به انتقال بیماری‌های مختلف منجر شود، پس بهتر است نه فقط در طول فصل سرد سال، بلکه در کل ایام سال از انجام آن خودداری کنید. متاسفانه برخی افراد شدیدا کم توجه بوده و با وجود ابتلا به سرماخوردگی، با دیگران دست می‌دهند و روبوسی می‌کنند که کار ناپسندی است.
کافی است خجالت را کنار گذاشته و در زمان تلاش هر فرد دیگری برای روبوسی با شما، به منظور پیشگیری از سرماخوردگی و دیگر بیماری‌ها از این کار اجتناب کنید. اگر احساس می‌کنید انجام این کار ممکن است فرد را ناراحت کند، به سادگی خود را بیمار جلوه داده و به طرف مقابل نشان بدهید به خاطر جلوگیری از ابتلای آن‌ها به بیماری، از روبوسی کردن خودداری می‌کنید.
اگر در محل کار و یا منزلتان فردی به این بیماری مبتلا شده است، برای جلوگیری از سرماخوردگی هرگز با ‌آن‌ها در یک محیط سرپوشیده کوچک قرار نگرفته و حتما برای تهویه محیط چاره‌ای بیندیشید. باز هم توصیه می‌کنیم خجالت را کنار بگذارید. اگر فردی با بی‌دقتی خود، اسباب بیمار شدن شما را فراهم می‌کند، بعد از تذکر دادن، از او بخواهید با رعایت بهداشت و انجام کارهایی همچون ماسک زدن، شستن مرتب دستان خود، عطسه کردن در دستمال و دور ماندن از بقیه، به پیشگیری از سرماخوردگی در سایر افراد کمک کند. اگر فردی از این درخواست‌ها ناراحت شود، قطعا فرد بی‌منطقی بوده و ارزشی برای هیچ‌کس قائل نیست.
3- به خاطر مسری بودن هوا و از طرفی وجود افراد بی‌دقت در اجتماع، احتمال ابتلا به سرماخوردگی حین قرار داشتن در مکان‌های عمومی بیشتر می‌شود. این احتمال در زمان استفاده از وسایل نقلیه عمومی به بیشترین حد خود می‌رسد، چرا که این وسایل سرپوشیده بوده و اغلب به خاطر ازدحام، افراد با فاصله نزدیکی از یکدیگر قرار دارند.
همین ازدحام سبب می‌شود محیط به شدت از بازدم افراد حاضر پر شود. عدم وجود تهویه مناسب در وسایل نقلیه عمومی به این موضوع دامن می‌زند. توصیه می‌کنیم در زمان استفاده از وسایل نقلیه عمومی، حتما ماسک به صورت داشته و در صورت مشاهده یک قطار یا اتوبوس دارای سیستم تهویه خراب، حتما تا رسیدن وسیله بعدی منتظر بمانید.
4– استفاده از ماسک‌های متداول به تنهایی کارساز نیست. بهتر است درون ماسک خود چندین دستمال کاغذی دیگر قرار داده و یا یک دستمال پارچه‌ای را بعد از مرطوب کردن درون آن قرار دهید. افزایش ضخامت و همچنین مرطوب بودن ماسک به پیشگیری از سرماخوردگی کمک می‌کند.
5- شستن مرتب دست‌ها از اهمیت فوق‌العاده زیادی برخوردار بوده و علاوه بر کمک به پیشگیری از سرماخوردگی ، از انتقال انواع میکروب به خانه و محل کار جلوگیری می‌کند. افراد بی‌دقت زیادی بعد از عطسه کردن در دستان خود، به پول دست زده و یا میله اتوبوس و مترو را نگه می‌دارند. این افراد اغلب به شستن دست اعتقادی نداشته و همه جا را با دست‌های خود آلوده می‌کنند. اگر این کار را در منزل انجام بدهید، سبب بروز بیماری‌های مختلفی در اعضای خانواده خود خواهید شد.
برخی افراد از اهمیت شستن دست برای پیشگیری از سرماخوردگی آگاه هستند، اما زمانی این کار را انجام می‌دهند که دیگر کار از کار گذشته است. افراد زیادی بعد از رسیدن به خانه یا محل کار، ابتدا تمامی لباس‌های خود را در آورده و بعد از رفتن سر یخچال و دست‌مالی کردن سایر وسایل خانه، دست‌هایشان را می‌شویند! بعد از رسیدن به محلی ثابت، پیش از هر کاری مستقیما به دست‌شویی رفته و دستان خود را پاکیزه کنید.
روش صحیح شستن دست را بیاموزید. برخی افراد تنها به شستن کف دست اکتفا می‌کنند، در حالی که در روش صحیح شستن دست، باید بر روی بخش‌هایی از بالای مچ نیز آب و صابون ریخت. در ضمن، حین شستن دست حتما آب را ببندید.
حین تلاش برای رعایت بهداشت ممکن است نتیجه بالعکس بگیرید! در مکان‌های همگانی همچون سرویس‌های بهداشتی عمومی، شیرهای آب، خود منبعی از آلودگی هستند. اگر شیرها هنوز از نوع قدیمی و چرخشی هستند، بعد از شستن دست‌ها، آ‌ن‌ها را با احتیاط ببندید و با کل دست شیر را لمس نکنید!
6- در زمان عطسه و یا سرفه کردن حتما جلوی دهان را با دستمال گرفته و آن را سریعا دور بیندازید. برای پیشگیری از سرماخوردگی از عطسه کردن در هوا خودداری کنید، چون ممکن است دود آن به چشمان خودتان وارد شود. همیشه دستمال به همراه داشته باشید تا مجبور نباشید دستان خود را در برابر دهانتان قرار دهید. البته اگر به پنجره دسترسی دارید، می‌توانید در هوای آزاد سرفه و یا عطسه کنید، اما باید مراقب هوای سرد بیرون باشید.
سرفه یا عطسه کردن بدون پوشاندن دهان خود در محیط‌های عمومی، یکی از زشت‌ترین اعمالی است که ممکن است از یک فرد سر بزند. برای پیشگیری از سرماخوردگی در خود و دیگران، با چنین افرادی برخورد کرده و محیط را خیلی زود ترک کنید. اگر از این کار خجالت می‌کشید، بهتر است آزار و اذیت‌های ناشی از سرماخوردگی را به جان بخرید!
7- ریه و دستگاه تنفسی تنها راه انتقال ویروس سرماخوردگی نیست. آن‌ها حتی می‌توانند از طریق چشم و دهان به بدن وارد شوند. به همین دلیل هرگز پیش از شستن دست‌ها، صورت خود را لمس نکنید.
8- در کل ایام سال باید مایعات زیادی بنوشید. دلیل انجام این کار در فصل‌های گرم سال، جبران آب از دست رفته به خاطر تعریق زیاد و در فصل‌های سرد سال، افزایش فعالیت کلیه‌ها به منظور دفع سموم بدن است. عدد خاصی همچون قانون عجیب اجبار برای نوشیدن هشت لیوان آب در هر روز نمی‌توان بیان کرد، اما در کل باید در طول روز به طور مرتب مایعات بنوشید. فراموش نکنید هیچ نوشیدنی همچون قهوه و یا چای نمی‌تواند جای آب را بگیرد.
9- به طور مرتب ورزش کنید. مطالعات دانشمندان نشان داده یکی از مهمترین روش‌های پیشگیری از سرماخوردگی به عنوان یک بیماری مهلک و متداول، داشتن آمادگی جسمانی است. افرادی که به طور مرتب ورزش کرده و دمای بدن خود را افزایش می‌دهند، در مقایسه با افراد عادی به مراتب کمتر به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند. این افراد حتی در صورت بیمار شدن، خیلی سریع‌تر از انسان‌های عادی از شر ویروس‌های بیماری‌زا خلاص می‌شوند و بدن آن‌ها سیستم ایمنی قوی‌تری دارد.
10- در فصل سرد سال، مصرف میوه و سبزیجات را افزایش بدهید. غنی بودن آن‌ها از ویتامین‌های مختلف، با افزایش ایمنی بدن سبب پیشگیری از سرماخوردگی می‌شود. آن‌ها همچنین کمک می‌کنند در صورت ابتلا به بیماری، دوره و شدت بیماری کاهش پیدا کند.
11- حین خارج شدن از مکان‌هایی که در آنجا تعریق زیادی داشته و یا درون آب بوده‌اید، دقت بیشتری به خرج دهید. به عنوان نمونه بعد از بیرون آمدن از حمام یا استخر، ابتدا بدن و مخصوصا موهای سر را به خوبی خشک کرده و سپس در هوای آزاد قرار بگیرید. همچنین بعد از ورزش کردن، در صورت عدم استحمام، حتما عرق بدن را به طور کامل خشک کنید.
12- مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی را کنار بگذارید. مصرف دخانیات سبب می شود مژک‌های بینی فلج شوند، به این ترتیب دیگر بینی نمی‌تواند از ورود ویروس‌های بیماری‌زا جلوگیری کند. مصرف نوشیدنی‌های الکلی با تخریب کبد سبب می‌شود سرعت مبارزه با سموم بدن کاهش پیدا کند.
13- از تغییر ناگهانی دمای بدن جلوگیری کنید. به عنوان نمونه بعد از قرار داشتن در مکانی ثابت و بسیار گرم، ناگهان بدون پوشش کافی به یک محیط باز وارد نشوید.
14- استرس کمتری داشته باشید و دائما لحظه‌ها را در نگرانی درباره مسائل مختلف سپری نکنید. استرس یکی از مخرب‌ترین عوامل برای سیستم دفاعی بدن است و قدرت آن را شدیدا کاهش می‌دهد.