شهرهاي صدرنشين همسرآزاري کدامند؟

آمارها نشان می‌دهد در استان‌های تهران، خراسان‌رضوی و اصفهان بیشترین میزان گزارش‌های همسرآزاری، هم آزاررساندن مرد به زن و هم زن به مرد ثبت شده است. این آمار را پزشکی‌قانونی در اختیار «شرق» قرار داده است.

زنان و کودکان بیشترین مراجعان به اورژانس اجتماعی

در هفته‌های اخیر شماره تلفن ١٤٨٠ از سوی سازمان بهزیستی کشور به‌عنوان شماره اطلاع‌رسانی درباره خشونت خانگی اعلام شده است. نگارنده به‌عنوان زنی آزاردیده با این شماره تماس می‌گیرد و در نهایت مشاور این شماره تلفن اعلام می‌کند که فقط وظیفه مشاوره‌دادن را برعهده دارد و شماره تلفنی که به خشونت خانگی رسیدگی می‌کند، ١٢٣ یا همان اورژانس اجتماعی است.

تماس بعدی با اورژانس اجتماعی انجام می‌شود. خانم پشت خط پس از شنیدن صحبتم که ادعا می‌کنم قربانی همسرآزاری شده‌ام و پنج سال از ازدواجم گذشته است، پیشنهاد می‌دهد آدرس بگیرد و در یک روز که فضای خانه امن است، همکارانش را به منزل بفرستند تا با او صحبت کنند. نفر بعدی یکی از مردان خبرنگار است که با ١٢٣ تماس می‌گیرد که مشروح مکالمات آنها به این شرح است:

خبرنگار: من در خانه با همسرم مشکل دارم و گه‌گاهی دست روی من بلند می‌کند و کتکم می‌زند و حالا می‌خواهم بدانم چه باید بکنم؟
مشاور: از طریق مشاوره باید ماجرا را حل کنید. همسرآزاری فقط شامل خانم‌ها می‌شود، ما اگر خانمی مورد آزار و اذیت همسرش قرار گیرد، مداخله می‌کنیم، برعکس این ماجرا اجازه مداخله نداریم. شما به‌عنوان سرپرست خانوار و گرداننده خانواده می‌توانید از حق و حقوق خود دفاع کنید، به هرحال نقش پدر یا شوهر دارید و یک‌سری نسبت و امتیازات با توجه به فرهنگ ما دست شماست. نه اینکه متوسل به زور شوید اما از راه‌حل‌های قانونی استفاده کنید.
حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی، به «شرق» می‌گوید: «از ٦٠٠‌ هزار تماس سالانه به اورژانس اجتماعی، بخشی از آن مزاحمت است و بخش دیگر اصلا به اورژانس مرتبط نیست. از مجموع تماس‌هایی که با اورژانس اجتماعی برقرار می‌شود، سهم کودک‌آزاری و همسرآزاری هریک حدود هفت تا هشت درصد و سهم خودکشی حدود یک درصد است. کارشناسان و مشاوران اورژانس اجتماعی در مواقع همسرآزاری تلاش می‌کنند با مذاکراتی که با زن و شوهر انجام می‌شود، به آنان کمک کنند و در صورتی که مشکل، خیلی حاد شود از طریق مشاور حقوقی به آنان خدمات ارائه می‌شود یا اینکه به مراکز مشاوره خارج از مرکز اورژانس اجتماعی معرفی می‌شوند». اسدبیگی درباره آزار مرد توسط زن نیز می‌گوید: «همکاران ما موظف هستند به این موارد نیز رسیدگی کنند».
تهران،  خراسان‌رضوی، اصفهان  در صدر
در هفته‌های گذشته پس از ارتباط با پزشکی‌قانونی آمار خشونت خانگی و همسرآزاری و مراجعه طرفین به پزشکی‌قانونی را درخواست کردیم. مطالعه آمار پزشکی‌قانونی اطلاعات جالبی را در اختیار ما قرار می‌دهد:
براساس آمار پزشکی‌قانونی، کمترین میزان گزارش معاینات نزاع همسرآزاری در مردان، به‌ترتیب مربوط به استان‌های قم، سیستان‌وبلوچستان و ایلام است که این آمار در سال ٩٥ نسبت به ٩٤ رشد محدودی داشته است. به‌طور مشخص در سال ٩٤ گزارش همسرآزاری مردان آزاردیده به‌ترتیب در ایلام، سیستان‌وبلوچستان و قم یک، یک و دو نفر بوده است که این رقم در سال ٩٥ هشت، شش و صفر نفر شده است.
کمترین میزان گزارش همسرآزاری زنان آزاردیده در سال ٩٤ از سوی همسر به‌ترتیب مربوط به استان‌های بوشهر و ایلام است که ١٨٩ و ٢٣٦ مورد گزارش شده است. این آمار در سال ١٣٩٥، به ٢٤٤ و ٣٢٦ نفر رسیده است که باز هم کمترین میزان آزار همسر در این دو استان را نشان می‌دهد.
براساس آمار، موارد ثبت‌شده همسرآزاری در سال ٩٥ در استان‌های تهران، خراسان‌رضوی و اصفهان به‌ترتیب بیشترین گزارش‌های ثبت‌شده است که به‌ترتیب ١٧٠٨٣ مورد، ٧٣٨٥ مورد و ٦٤٨٣ مورد بوده است. آمار می‌گوید این استان‌ها در سال ٩٤ نیز بالاترین میزان خشونت زن‌آزاری از سوی همسران را دارا بوده‌اند.
بیشترین موارد همسرآزاری، آزار زن از سوی مردان است و گزارش‌های ثبت‌شده آزار مرد از سوی زن انگشت‌شمار است. بیشترین آمار همسرآزاری مرد از سوی زن، باز هم مربوط به تهران، خراسان‌رضوی، اصفهان، فارس و مرکزی می‌شود. براساس آمار سازمان پزشکی‌قانونی تعداد معاینات نزاع مربوط به موضوع همسرآزاری از سال ١٣٨٨ تا ١٣٩٥ رشد قابل‌توجهی داشته به نحوی که از بیش از ٥٢‌هزار مورد به بیش از ٧٧‌هزار مورد افزایش یافته است. براساس این آمار فقط در فاصله سال‌های ٩٢ تا ٩٣، آمار معاینات نزاع مربوط به همسرآزاری و یا شاید ارائه گزارش همسرآزاری از ٧٣‌هزار مورد به ٧١‌هزار مورد رسیده است.
مقایسه استان‌ها از نظر تعداد معاینات نزاع مربوط به همسرآزاری به‌ازای هر صد ‌هزارنفر جمعیت در سال ٩٥ نشان می‌دهد که استان بوشهر با ٢٢ مورد گزارش، و استان البرز با ١٤٩ مورد گزارش در بین صد ‌هزار نفر، کمترین و بیشترین میزان گزارش نزاع همسرآزاری را داشته‌اند. در این میان استان‌های یزد، زنجان، تهران و اصفهان در رتبه‌های بعدی بیشترین آمار همسرآزاری در مقیاس صد ‌هزار نفر جمعیت هستند.
روایت‌ آزار
پوران ٣٤ساله و مستخدم یک باشگاه بدن‌سازی است. کبود‌ی‌های گاه‌وبیگاه روی بدنش را به برخورد با دستگاه‌های سنگین ورزشی نسبت می‌داد تا بعد از پیگیری‌های یکی از مربیان مشخص شد او قربانی خشونت همسرش قرار می‌گیرد. در تماس‌های مکرر هنگامی که پوران به مربی باشگاه اطلاع می‌داد در حال کتک‌خوردن است، اورژانس اجتماعی اعلام کرد که اجازه مداخله ندارد و بعد از اتمام دعوا می‌تواند مشاوره ارائه دهد. سرانجام پوران توانست از طريق یک سازمان خیریه مردم‌نهاد از شوهرش جدا شود و از او شکایت کند.
نگین حالا دو سال است از زندان قرچک آزاد شده، اتهام او همسرکشی است. در درگیری پیش‌آمده و اصابت چاقو به همسرش با وجود اصرارهای فراوان همسرش حاضر نشد به دکتر مراجعه کند و شب پس از صرف شام بر اثر شدت خون‌ریزی درگذشت. در ابتدا نگین به قتل شبه‌عمد متهم شد، اما بعد از اعتراض خانواده همسرش و عدم بضاعت خانواده نگین برای گرفتن وکیل، اتهام او به قتل عمد تغییر یافت و محکوم به اعدام شد و بعد از اینکه خانواده همسرش اعلام کردند که ٥٠٠‌میلیون تومان دیه می‌گیرند، به وسیله خیرین این دیه تأمین شد و حالا او دو سال است که در یک خیریه کار می‌کند. نگین می‌گوید: کتکم می‌زد، هر روز و همیشه. یک عادت دیگرش این بود که از خانه بیرونم می‌کرد و من پشت در می‌ماندم. در آن شرایط و بعد از اینکه از کتک خون‌ریزی می‌کردم و بدنم کبود بود، اصرار می‌کرد رابطه جنسی برقرار کند و آن نیز با خشونت و توأم با توهین بود. آخرین‌بار با چاقو به من حمله‌ور شد و در درگیری چاقو به خودش اصابت کرد». نگین می‌گوید: «در تمام این سال‌ها التماس کردم که خانواده‌ام طلاقم را بگیرند، اما آن‌قدر گفتند زشت است، زشت است که کارم به اینجا رسید که حالا خانواده‌ام توی سرم بزنند و بگویند تو شوهرکشی...».
مطابق آمار جهانی و منتشرشده از طرف سازمان ملل از هر پنج کودک در سراسر جهان یک کودک قربانی خشونت می‌شود و ٩٠ درصد از همین تعداد شاهد خشونت خانگی در خانه هستند. از هر ١٠ سالمند در سراسر دنیا یک نفر قربانی خشونت خانگی می‌شود و از زنان نیز بیش از ٧٠ درصد در دنیا قربانی خشونت جنسی و فیزیکی ازسوي همسران یا شرکای زندگی خود می‌شوند. آمارها نشان داده‌اند زنانی که قربانی خشونت خانگی هستند، دوبرابر بیش از بقیه زنان احتمال افسردگی، سقط جنین و یک‌ونیم برابر بیشتر احتمال ابتلا به بیماری ایدز را دارند و جالب است بدانید از این تعداد فقط ٣٥ درصد از زنانی که متوجه شده‌اند قربانی خشونت هستند، از اورژانس اجتماعی یا وکیل تقاضای کمک می‌کنند.
مطابق تعریف جهانی خشونت خانگی، خشونتی است که به اعضای خانواده مانند زن، مرد، کودک، سالمند و فرد معلول ساکن در خانه آسیب می‌رساند. این نوع از خشونت‌ها شامل خشونت جسمی، جنسی، عاطفی، اقتصادی و روانی‌ می‌شود. در دنیا در هر دقیقه ٢٠ نفر قربانی خشونت خانگی هستند، اما مشخص نیست چه تعداد از این قربانیان درباره مشکلات خود صحبت می‌کنند.