چگونه بدون احساس گناه، به دیگران «نه» بگوییم؟

احتمالا کلمه‌ی «نه» یکی از سخت‌ترین واژگانی است که می‌توان در برابر درخواست افراد، آن را به کار برد. حتی ممکن است گاهی اوقات به «بله» گفتن تن دهید تا دیگران را از خود ناامید نکرده و به احساسات آن‌ها صدمه نزنید.

با این حال باید یاد گرفت که چطور در خانه، محل کار و دیگر محیط‌های اجتماع در مقابل بعضی از درخواست‌های دیگران پاسخ «نه» داد و از خشنود کردن آن‌ها به هر قیمتی دست برداشت. در این صورت است که می‌توانید کنترل زندگی خود را به دست بگیرید و زمان خود را صرف موضوعاتی کنید برای شما از اهمیت بالاتری برخوردار هستند.

هر چند که بعید نیست با گفتن «نه» به دیگران، احساس گناه کنیم، اما این واقعیت را هم در نظر بگیرید که اگر به درخواست افراد به موقع «نه» نگویید، در بلند مدت باعث ناراحتی آن‌ها خواهید شد؛ چرا که ممکن است توان عملی کردن حرف خود را نداشته باشید.

چرا باید «نه» گفتن را یاد بگیرید؟

۱. با «نه» گفتن زمان خود را مدیریت می‌کنید
هر بار که شما "بله" می‌گویید، باید بخشی از زمان خود را صرف انجام خواسته‌ی دیگران کنید و همین امر می‌تواند در مدیریت زندگی شما تاثیر بگذارد. در واقع، «نه» گفتن کمک می‌کند تا وقت خود را به اموری اختصاص دهید که برای شما از اهمیت بالاتری برخوردار هستند و در راستای هدف شما قرار دارند.

۲. «نه» گفتن از منافع شما محافظت می‌کند
به جای راضی کردن افراد و فراموش کردن کارهای مهم خود، «نه» گفتن کمک می‌کند تا تمرکز بیشتری در تعیین اولویت‌های خود داشته باشید. در واقع، این یک راهکار موثر در حفاظت از منافع شما است، بدون این که به دیگران اجازه دهد تا برای زمان شما تصمیم گیری کنند. شاید در وهله‌ی اول این اقدام از نظر شما خودخواهی تلقی شود و این طور فکر کنید که باید خواسته‌ی دیگران به بهترین شکل انجام دهید، اما این موضوع را هم در نظر بگیرید با گفتن پاسخ مثبت به همه، دیگر توان اجرای درخواست آن‌ها را به بهترین شکل ممکن را نخواهید داشت.

۳. «نه» گفتن باعث تعیین حد و حدود می‌شود
«نه» گفتن مرزهای ما را برای دیگران مشخص می‌کند و آن‌ها متوجه می‌شوند که چه کارهایی می‌توانند از ما بخواهند و چه کارهایی را نباید از ما درخواست کنند. ضمن این که افراد خواهند فهمید که شما توانایی تصمیم‌گیری برای مدیریت امور مربوط به خود را دارید.

چگونه بدون این که احساس گناه کنیم، «نه» بگوییم؟

۱. همین حالا «نه» بگویید
به جای «بله» گفتن و ناامید کردن افراد در آینده، همین حالا به درخواست آن‌ها «نه» بگویید.

۲. «نه» گفتن شما رک و صریح باشد
سعی کنید به جای پاسخ مستقیم «نه» از «شاید» و «احتمالا» استفاده نکنید؛ چرا که در این صورت جواب شما مفهوم واضحی نخواهد داشت. بیشتر از افراد از «نه» گفتن نقد، بیشتر از «شاید» نسیه استقبال می‌کنند. چرا که این دو دلی و تردید، انرژی زیادی از دو طرف قضیه را درگیر می‌کند.

۳. در مورد دلایل «نه» گفتن خود دروغ نگویید
وقتی در مورد «نه» گفتن خود، توجیه دروغ می‌آورید، نوعی احساس گناه در شما شکل خواهد گرفت. از این رو برای رد کردن درخواست افراد به دروغ متوسل نشوید. از طرفی شما مجبور نیستید که دلیل «نه» گفتن خود را برای دیگران توضیح دهید و آن‌ها هم در جایگاهی نیستند که از شما دلیل بخواهند. ممکن است طرف مقابل شما یک دوست صمیمی باشد. در این صورت ایرادی ندارد که دلیل خود را توضیح دهید؛ اما این را هم بدانید که با هر بار ارائهی دلیل، خود را در معرض قضاوت دیگران قرار داده‌اید.

۴. نسبت به پاسخ منفی خود، قاطع باشید
بعضی از افراد با ایجاد حس رودربایستی، تعارف یا حتی قلدری(!) در طرف مقابل، از دیگران پاسخ «بله» می‌گیرند. پس اجازه ندهید که این طور رفتارها شما را مجبور به گفتن «بله» کند.

۵. مودبانه «نه» بگویید
«نه» گفتن به این معنا نیست که بی ادبانه به دیگران پاسخ رد بدهید. تمرین کنید پاسخ منفی خود را با لحنی مودبانه بیان کنید تا احساس گناه در شما به وجود نیاید.

مهم نیست که مردم بابت «نه» گفتن به آن‌ها، چه قضاوتی درباره‌ی شما می‌کنند. ضمن این که «نه» گفتن به معنای خودخواهی و بی ملاحظه بودن هم نیست. بلکه به این معنا است که شما به اندازه‌ی کافی قوی هستید تا اولویت‌های خود را مشخص کنید و روی زمان خود مدیریت داشته باشید. با «نه» گفتن استرس‌های خود را کاهش داده و راندمان کیفی زندگی خود را بالا می‌برید. در این رابطه «پائولو کوییلو» جمله‌ی جالبی دارد:
پیش از ان که به دیگران بله بگویید، مطمئن شوید که به خود نه نمی گویید.