نقطه اشتراک اسرائیلی‌ها و سعودی‌ها

 در شرایطی که واشنگتن، ریاض و تل‌آویو به شدت با گسترش نفوذ تهران در منطقه مخالف هستند، نشانه‌هایی از یک راهبرد مشترک بین این سه طرف در مقابل ایران دیده می‌شود.

بلومبرگ در گزارشی با اشاره به عزم و اراده آمریکا، اسرائیل و عربستان برای عقب راندن قدرت تهران در منطقه، نوشت این مسئله موجب اتحاد بنیامین نتانیاهو، محمد بن سلمان و دونالد ترامپ می‌شود.

به نوشته بلومبرگ، هر سه نفر اینها، نگرانی و هراس خود را از پیروزی بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه و متحد ایران و در نتیجه آن افزایش نفوذ تهران در منطقه ابراز کرده‌اند. این وضعیت در شرایطی حاصل شده است که برای سال‌ها سیاست آمریکایی‌ها و سعودی‌ها بر گزاره «اسد باید برود» متکی بود. اما اسد تا حد زیادی شورشیان و عناصر مسلح مورد حمایت آمریکا و سعودی را شکست داد.

در این وضعیت، این سه طرف که به دنبال عرصه‌ای دیگر برای عقب راندن تهران بودند، به سراغ لبنان و حزب‌الله رفتند، گروهی که از دیده سعودی‌ها، اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها «تروریست» به حساب می‌آید.

سعد الحریری که تحت الحمایه و وابسته به عربستان است، از سال گذشته و از طریق ائتلاف با حزب‌الله بر لبنان حکمرانی می‌کرد؛ اما هفته گذشته با سفر به ریاض، ضمن اعلام استعفای خود و انتقاد شدید از ایران، گفت که «دستان ایران در منطقه قطع خواهند شد». ساعاتی پس از آن نیز نتانیاهو با صدور بیانیه‌ای از جامعه جهانی خواست تا در برابر اقدامات خصمانه ایران دست به عمل بزنند. روز بعد از آن نیز کانال 10 تلویزیون اسرائیل گزارش داد که دیپلمات‌های اسرائیلی دستور گرفته‌اند که در کشورهای محل مأموریت خود استعفای حریری را به عنوان نشانه‌ای از نفوذ تهدید‌کننده ایران به تصویر بکشند.

علیرغم رویکرد مشترک اسرائیلی‌ها و سعودی‌ها بر ضد ایران، اما هیچکدام تاکنون ارتباط مستقیم بین خود را تأیید نکرده‌اند، خاصه از آن جهت که این موضوع می‌تواند برای سعودی‌ها تبعات منفی داشته باشد، کسانی که خود را متولی مقدس‌ترین اماکن مسلمانان و رهبری جهان اسلام می‌دانند، جایی که اسرائیل عمیقا نامحبوب است.

در این شرایط، به گفته علیرضا نادر، پژوهگشر اندیشکده رَند، «احتمال زیادی دارد که عربستان سعودی و اسرائیل یک راهبرد مشترک در برابر حزب‌الله و ایران تدوین کنند. در شرایطی که عربستان تاحدودی نفوذ دیپلماتیک و اقتصادی در لبنان دارد، اما نمی‌تواند با استفاده از ابزار نظامی به حزب‌الله حمله کند، اما اسرائیل توان حمله نظامی را دارد».

در این میان، نقش واشنگتن به عنوان عامل همگرایی بین سعودی‌ها و اسرائیلی‌ها چندان مشخص نیست. کارشناسان سیاست خارجی ایالات متحده در منطقه می‌گویند که هدف آمریکا ترغیب متحدان‌اش - که مخالف ایران هستند - به هماهنگی است. موضوعی که فرآیند آن آغاز شده است.