مورد عجیب تورم جهانی

چند سال قبل اخباری که از اقتصاد منطقه یورو به گوش می‌رسید، بی‌نهایت بد بود، اما این روزها به شکل کسالت باری تنها آمار مثبت منتشر می‌شود.

آماری که هفته گذشته در منطقه یورو منتشر شد، نشان داد که تولید ناخالص داخلی ۰.۶ درصد در سه ماهه دوم منتهی به سپتامبر (نرخ سالانه ۲.۴ درصد) افزایش یافت. شاخص رضایت اقتصادی به بالاترین سطح در ۱۷ سال گذشته صعود کرد. با این‌همه زمانی که شورای سیاستگذاری بانک مرکزی اروپا در ۲۶ اکتبر دیدار کرد، تصمیم گرفت نرخ‌های بهره را بدون تغییر نزدیک به صفر حفظ کند و برنامه خرید اوراق قرضه خود را به مدت ۹ ماه دیگر تمدید کرد.

بانک مرکزی اروپا اعلام کرد روند خرید اوراق قرضه را هر ماه کمتر می‌کند و از ژانویه به ۳۰ میلیارد یورو می‌رساند. اما ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا حاضر نشد یک تاریخ مشخص برای پایان برنامه خرید اوراق قرضه تعیین کند. وی استدلال کرد تا زمانی که تورم به هدف حدود دو درصد بانک مرکزی رشد نکند، تدابیر سیاست پولی آسان ضروری هستند. طبق آماری که چند روز بعد پس از نشست بانک مرکزی اروپا منتشر شد، نرخ تورم که شامل قیمت‌های غذا و انرژی نمی‌شود، از ۱.۱ به ۰.۹ درصد در اکتبر کاهش یافت. بدبختی‌ها در منطقه یورو در فاصله سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ منحصر بودند، اما در وضعیت کنونی که تورم اندک مانده و سیاست پولی آسان اجرا می‌شود، مانند بسیاری از اقتصادهای بزرگ دیگر است.

پس از یک دهه که نرخ‌های بهره در رکورد پایینی قرار داشتند، بانک‌های مرکزی که حاضر نیستند سیاست پولی را تحکیم کنند، توجهات را به خود جلب کرده‌اند. کمیته سیاست پولی بانک مرکزی انگلیس نرخ بهره مبنا را از ۰.۲۵ درصد به ۰.۵ درصد در دوم نوامبر افزایش داد که نخستین افزایش از سال ۲۰۰۷ بود. همان روز بانک مرکزی جمهوری چک نرخ‌های بهره را برای دومین بار در سال جاری افزایش داد. بانک مرکزی آمریکا که در ماه‌های مارس و ژوئن نرخ‌های بهره را افزایش داده بود، هفته گذشته نرخ‌های بهره را تغییر داد، اما احتمال افزایش نرخ‌های بهره در دسامبر وجود دارد.

ترکیه شاید تنها اقتصاد بزرگی باشد که دچار داغی بیش از حد شده است و بانک مرکزی این کشور در ۲۶ اکتبر تصمیم گرفت نرخ‌های بهره را ثابت نگه دارد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه که معتقد است نرخ‌های بهره بالا تورم‌زا بوده، از بانک مرکزی انتقاد کرده است. با این‌همه در اکثر اقتصادهای بزرگ تورم پایین هدف مورد نظر مانده و سیاست پولی تسهیلی بوده است.

بر اساس گزارش اکونومیست، بانک مرکزی برزیل نرخ‌های بهره را در ۲۵ اکتبر از ۸.۲۵ درصد به ۷.۵ درصد کاهش داد. دو روز بعد بانک مرکزی روسیه نرخ بهره اصلی خود را به ۸.۲۵ درصد کاهش داد. بانک مرکزی ژاپن هفته گذشته تصمیم گرفت نرخ‌های بهره را بدون تغییر نگه دارد و به خرید اوراق به میزان ۸۰ تریلیون ین (۷۰۰ میلیارد دلار) در سال ادامه دهد. این اقتصادها در حال قوت گرفتن هستند. در چنین شرایطی پایین ماندن تورم جهانی یک معما است.