چه درمان‌هایی در لیست انتظار بیمارستان‌ها قرار می‌گیرند؟

 آغاز طرح تحول نظام سلامت در دولت یازدهم، شاید شروعی بود برای نشستن آرامش بر چهره بهداشت و درمان کشور، اما این روزها آرامش سلامت دستخوش دغدغه‌هایی شده است؛ به طوری که به دنبال بدهی بیش از ۱۲هزار میلیارد تومانی بیمه‌ها به وزارت بهداشت، زمزمه‌های "قرار گرفتن برخی خدمات غیراورژانس در لیست انتظار بیمارستان‌ها" به گوش می‌رسد.

از ابتدای اجرای طرح تحول نظام سلامت، کارشناسان بهداشت و درمان و وزارت بهداشتی‌ها بارها تاکید کردند که پایه اصلی اجرای این طرح، وجود بیمه‌هایی کارآمد است؛ چراکه طرح تحول بار اصلی هزینه‌های سلامت را از دوش مردم برداشت و آن را بر عهده بیمه‌ها و دولت قرار داد. به طوریکه وزیر بهداشت هم چندین بار در صحبت‌هایش "بیمه" را "پاشنه آشیل" تحول خواند؛ بیمه‌هایی که در ابتدای اجرای "تحول سلامت" با قدرت پای کار آمدند و وزارت بهداشتی‌ها را همراهی کردند؛ به طوریکه به اذعان وزارت بهداشتی‌ها در سال اول اجرای این طرح، اوج همراهی آنها را شاهد بودیم و پرداخت مطالبات بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تقریبا بروز شد؛ و "سلامت" به تدریج روی آرامش گرفت.

این درحالی بود که در سال دوم اجرای طرح تحول به تدریج مشکلات مالی رخ نمود و بیمه‌ها با توجیه نداشتن منابع و اعتبارات کافی، در پرداخت از موقع معوقات وزارت بهداشت جا ماندند و مجددا چالش چندین ساله دو رکن بهداشت و درمان کشور یعنی وزارتخانه‌های رفاه و بهداشت آغاز شد؛ چالشی که تا امروز ادامه دارد.

اکنون نیز طبق اعلام رسمی دکتر ایرج حریرچی - قائم مقام وزیر بهداشت، "حجم مطالبات انباشته بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی از سازمان‌های بیمه‌گر به بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان رسیده است" و بیم آن می‌رود که دستاوردهای تحول سلامت تحت تاثیر قرار گیرد. البته وزارت بهداشت اعلام کرده که راه بازگشت‌ناپذیر "تحول" ادامه پیدا می‌کند و در مورد برخی هزینه‌های بیمارستانی، تجدیدنظرهایی خواهد شد؛ چراکه فرآیند ارائه خدمت در نظام بهداشت و درمان قابل اصلاح است و استفاده کارآمد و تقویت بهره‌وری جزو شعارهای طرح تحول خواهد بود، اما به هر حال باید مراقب تندبادهای بی‌پولی در حوزه سلامت بود.

این صحبت‌ها در حالیست که چندی پیش دکتر قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزیر بهداشت اعلام کرد "برخی خدمات غیر اورژانسی به خاطر بدهی بیمه‌ها به لیست انتظار می‌رود؛ چرا که بدهی بیمه‌ها، میزان نقدینگی در بیمارستان‌ها را بسیار کاهش داده و بنابراین مجبوریم عمل‌های جراحی و خدمات غیر اورژانسی را به لیست انتظار ببریم." حال با توجه به اینکه ضرورت دارد برخی خدمات غیراورژانسی نیز در زمان مناسب به بیماران ارائه شود، باید پرسید آیا این کار به سلامت مردم آسیب نمی‌زند و چگونه می‌توان به‌گونه‌ای عمل کرد که با این کار سلامت بیماران در معرض خطر قرار نگیرد؟.

در این زمینه دکتر ایرج حریرچی، قائم مقام وزیر بهداشت به ایسنا، گفت: باید توجه کرد که لیست انتظار و سیستم نوبت‌دهی به بیماران یکی از ابزارهایی است که حتی در کشورهایی مانند انگلستان، آمریکا، فرانسه، آلمان و... که از نظر منابع مالی بسیار غنی هستند هم وجود دارد و اجرا می‌شود.

وی افزود: در عین حال اظهارنظری که درباره قرار گرفتن بیماران الکتیو یا غیراورژانس در لیست انتظار از سوی وزارت بهداشت مطرح شده است، به این معنی نیست که از فردا برای همه خدمات سلامت و برای همه بیماران چنین اتفاقی می‌افتد، بلکه وزارت بهداشت در حال بررسی است تا این کار را در برخی از خدمات و با توجه به منابعی که در اختیارش قرار می‌گیرد، انجام دهد.

حریرچی با بیان اینکه بنابراین ممکن است برخی خدمات گران و مبتنی بر تجهیزات وارداتی و گران، مشمول این لیست‌های انتظار شوند، تاکید کرد: البته حتما بررسی می‌کنیم که همین اقدام هم به صورتی باشد که برای سلامت مردم مشکلی ایجاد نکند. به عنوان مثال خدماتی چون قرار دادن برخی پروتزها که ممکن است در سلامت مردم هم تاثیر حاد و اورژانسی نداشته باشند، مشمول این اقدام خواهند شد.

وی ادامه داد: بنابراین ممکن است در برخی موارد این کار را انجام دهیم. البته باید به تدریج در این زمینه تصمیم‌گیری شود و ما به تدریج این کار را انجام می‌دهیم. تاکید می‌کنم که اینطور نیست که عموم خدمات الکتیو و غیراورژانس مشمول این موضوع شوند.

حریرچی با بیان اینکه ما در حال حاضر در روستاها و بیمارستان‌های شهرها و... خدمات‌مان را ارائه می‌کنیم، گفت: بنابراین این موضوع که برخی بیماران در لیست انتظار دریافت خدمت قرار می‌گیرند، برای برخی خدمات است و تاکید می‌کنیم که این اقدام را به صورتی انجام می‌دهیم که مشکلی برای سلامت مردم ایجاد نشود.