آیا هر دل دردی آپاندیسیت است؟

 متأسفانه در ایران معمولا هر درد شکمی را مترادف با آپاندیسیت می دانند، این در حالی که بسیاری از مردم هنوز حتی جایگاه این عضو بدن را نمی شناسند.

از سوی دیگر اطلاعی هم در مورد نحوه تشخیص بیماری ندارند و مثلا تصور می کنند لزوما یک آزمایش ساده خون می تواند ردکننده یا تأییدکننده این بیماری باشد.

در این مطلب نگاه مختصری می اندازیم به این بیماری:

– آپاندیسیت شایع ترین بیماری مورد نیاز به جراحی اورژانس شکم است.

– ازآنجا که تظاهرات این بیماری اغلب مبهم است، معمولا از همان زمان شروع یک درد شکم نمی توان به دقت در مورد اظهار نظر کرد. به عبارت دیگر باید مدتی از درد بگذرد تا علایم بیماری «کلاسیک »تر شوند و با تابلوی معمول بیماری بخوانند.

– بیماران بسیار جوان و بسیارمسن با احتمال بیشتری دچار تظاهرات غیرمعمول می شوند، بنابراین در این سنین باید حساسیت بیشتری برای تشخیص بیماری داشت.

– علی رغم پیشرفت در تصویربرداری، میزان موارد منفی برداشتن آپاندیس (آپاندیسیت سبب ایجاد علائم نبوده است) در دو دهه اخیر تغییری نکرده است. یعنی در ۱۵ تا ۲۰ درصد مواردی که با شک به آپاندیسیت شکم باز می شود، آپاندیسیت باعث بیماری نبوده است!

اما باید توجه داشته باشید که اگر یک جراح همیشه سعی کند، تا کاملا مطئن نشده، شکم بیماری را باز نکند، حتما مواردی پیش می آیند که بیمار دچار آپاندیسیت را تشخیص ندهد و به موقع عمل نکند. برای همین همیشه توصیه می شود، میزان حساسیت جراحان برای آپاندیسیت بالا باشد، تا موردی تشخیص داده نشده باقی نماند.

– باتوجه به میزان شیوع این بیماری در بین جوانان و افراد سالم، میزان مرگ ومیر آن کم است. با این حال در صورت عدم درمان مناسب هنوز هم یک وضعیت بالقوه کشنده می باشد.

– آپاندیس یا روده کور زائده ای کوچک و انگشتی شکل است که از روده بزرگ منشعب می شود. طول آپاندیس بین ۲ تا ۲۰ سانتی متر متغیر است و قطر آن نیز بین ۶ تا ۸ میلی متر است.

– به نظر می رسد انسداد مجرای آیاندیس عامل آغازگری است که به ایجاد التهاب و عفونت آپاندیس می انجامد. شایع ترین عامل انسداد، فکالیت است. فکالیت در نتیجه تجمع و سفت شدن توده مدفوعی ایجاد می شود. سایر علل عبارتند از: بدخیمی ها، اجسام خارجی و غدد لنفاوی که بزرگ شده اند.

– انسداد مجرا سبب اتساع، افزایش فشار داخل لومن، پرخون شدن وریدها، اختلال در خون رسانی شریانی آپاندیس می شود.

– در نهایت این نرسیدن خون یا ایسکمی باعث می شود که محتوایت داخل روده بتوانند از صد لایه درونی یا مخط آیاندیس عبور کنند، تهاجم باکتری ها از روده بزرگ آغاز می شود. این روند به التهاب، نکروز (سیاه شدن) و پارگی می انجامد.

– علاوه بر انسداد، عوامل دیگری هم مطرحند، مثلا زخمی شدن مخاط به علت عفونت (مثلاً یرسینیا).

– بالاترین میزان بروز بیماری در گروه سنی ۱۰ تا ۱۹ سال است.

– ۱۰ درصد از کل مردن در زمانی از زندگیشان دچار آپاندیسیت می شوند.

– آپاندیسیت شایع ترین اختلال جراحی عمومی است که در زمان بارداری رخ می دهد و تا یک درصد از افراد را مبتلا می کند. درد قسمت پایین و راست شکم شایع ترین علامت در حین بارداری است. اما در سه ماهه سوم محل درد/تندرنس به سمت بالا جابجا می شود و کمتر موضعی است، زیرا اتساع شکم، صفاق را از محل آپاندیس ملتهب دور می کند. بنابراین تشخیص این بیماری در زمان بارداری بسیار مشکل تر است.

– تظاهر معمول این بیماری یک درد ۴۸-۱۲ ساعته پیشرونده، منتشر و پیچشی است که در ربع راست و پایین شکم (نقطه مک بورنی) متمرکز می شود و به یک درد تیز تبدیل می گردد.

– بنابراین دردهایی که خیلی ناگهانی شروع شوند و به اوج برسند، معمولا آپاندیسیت نیستند.

– اگر درد شکم قبل از تهوع و یا استفراغ بیمار شروع شده باشد، احتمال آپاندیسیت خیلی بالا می رود.

– همیشه تابلو و تظاهر بیماری کلاسیک نیست: یافته های غیرمعمول (همانند سوزش ادرار و زورپیچ) اغلب در کودکان، افراد مسن و بیمارانی که آپاندیس آن ها پشت روده کور یا سکوم قرار دارد، دیده می شود.

– تب درجه پایین شایع است. تب بالا باید ما را به سوراخ شدگی یا تشخیص های دیگر مشکوک کند. تشخیص های افتراقی همان طور که گفتم هر درد شکمی آپاندیسیت نیست. در اینجا بیماری ها را فهرست می کنیم که ممکن است در هنگام بروزشان مردم تصور کنند دچار آپاندیسیت شده اند:

– دردهای با منشأ روده باریک: التهاب دیورتیکول مکل، بیماری کرون، انسداد روده باریک، اسهال.

– دردهای با منشأ روده بزرگ: سرطان کولون، التهاب دیورتیکول های سکوم، کولیت زخمی شونده، التهاب باکتریایی ایلئوم (یرسینیا-آنتروکولیتیکا یا کمپیلوباکتر ژژونی)، کولیت آمیبی یا سلی، یبوست

– دردهای دستگاه ادرای تناسلی: عفونت مثانه و کلیه، سنگ کلیه

– دردهای مامایی: میتل اشمرز، سالپنژیت،آبسه لوله ای تخمدانی، پیچ خوردگی تخمدان، پارگی کیست تخمدان، حاملگی خارج رحمی

– سایرموارد: آدنیت مزانتر، ذات الریه لوب پایین و راست، درد ارجاعی مفصل ران. ارزیابی تشخیصی – شرح حال و معاینه بالینی عموماً تشخیص را مطرح می کند.

– هیچ علامت یا شکایت واحدی به صورت قابل اعتماد تشخیص را مطرح نمی کند.

– حدود۲۰ درصد از موارد تشخیص داده نمی شود.

– تب با درجه پایین شایع است، تب با درجه بالا باید شک ما را نسبت به پارگی یا یک تشخیص دیگر برانگیزد.

– معاینه لگن باید در همه زنانی که در سن باروری هستند انجام شود.

– آزمون های آزمایشگاهی عبارتند از: شمارش کامل گلبول های خونی، تجزیه ادرار و آزمایش بارداری.

– شمارش کامل سلول های خونی معمولاً نشان دهنده افزایش گویچه های سفید خون (لکوسیتوز) خفیف است؛ ولی در ۳۰% از بیماران طبیعی است. (پس آزمایش خون برخلاف تصور دسته ای از مردم یک آزمون دقیق نیست، تنها می تواند در مواردی شک به بیماری را برانگیزد.)

– آزمایش ادرار باید طبیعی باشد، اما از سوی دیگر وجود گویچه سفید در ادرار ردکننده آپاندیسیت نیست، چرا که این امر می تواند نتیجه تحریک یک حالب به وسیله آپاندیس باشد.

– آزمایش بارداری در همه زنانی که در سن باروری بسر می برند، برای ردِ حاملگی لازم است. هرچند مثبت بودن آزمایش بارداری آپاندیسیت را رد نمی کند.

– نباید در بیمارانی که از سایر جهات سالم هستند و تظاهرات بالینی آنها واضح است، برای تشخیص به تصویربرداری نیاز داشته باشیم. این حال اسکن سی تی در حال تبدیل شدن به یک ابزار تشخیصی متداول است.اسکن سی تی با ماده حاجب از شکم و لگن در مواردی که بیمار تظاهرات غیرمعمول دارد (مثلاً آپاندیس پشت سکوم) و همچنین برای ردِ آبسه آپاندیس مفید است. اسکن سی تی برای تشخیص آپاندیسیت ۹۸-۹۵% حساس و ۹۰-۸۰% اختصاصی است.

– سونوگرافی ممکن است یک آپاندیس ملتهب را نشان دهد و برای ارزیابی تشخیص های مامایی مفید است؛ هرچند یک سونوگرافی طبیعی آپاندیسیت را رد نمی کند. به گزارش طلوع آنلاین؛ پس دقت کنید! در صورتی که پزشک و جراح شما با معاینه با احتمال زیاد تشخیص آپاندیسیت را مطرح کرد، در تشخیص بالینی او شک و تردید ایجاد نکنید و درخواست تصویربرداری نکنید. نکته بعدی این است که سونوگرافی برخلاف تصور عامه مردم، روش دقیقی برای تشخیص آپاندیسیت نیست.

– مرگ ومیر نادر است، اما در بیماران خیلی کم سن(کمتر از ۳ سال) و بسیار پیر افزایش می یابد. تشخیص و درمان زودرس باعث بهبود سریع و کم بودن آمار مرگ ومیر می شود.

– شایع ترین عوارض بعد از عمل عبارتند از: عفونت سطحی زخم(۵%) و آبسه داخل شکمی(۲%) که معمولاً به تخلیه جراحی نیاز دارد. پارگی و یا التهاب صفاق هم ممکن است رخ دهد که نیاز به تکرار جراحی ها دارد و معمولاً سبب طولانی شدن دوره نقاهت می شود. با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید