سرگردانی زائران غیرایرانی در قم

زیر آفتاب داغ سرگردان این طرف و آن طرف می‌رود. تلاش می‌کند کسی را پیدا کند که بتواند چند کلمه‌ای با او حرف بزند. دشداشه بلند و سربندش عرب بودنش را فریاد می‌زند. سعی می‌کند با جوانی حرف بزند. جوان عربی بلد نیست. انگلیسی‌اش هم دست و پا شکسته است. معلوم نیست مرد چه می‌خواهد. دنبال هتل می‌گردد یا جایی برای غذا خوردن یا... کسی نیست که بتواند کمکش کند.

شاید بارها برای شما هم پیش آمده باشد که در حین رفت و آمد در شهر با زائران عرب‌زبانی روبه‌رو شوید که تلاش می‌کنند با شما صحبت کنند. گاهی راهشان را گم کرده‌اند. گاهی هم به دنبال هتل، نانوایی یا رستوران هستند. هر چه هست حجم این زائران که بیشتر عراقی هم هستند هر روز دارد بیشتر می‌شود و سرگردان‌ها هم تعدادشان بیشتر. به نظر می‌رسد تاکنون پیش‌بینی‌های لازم برای ساماندهی زائران خارجی و به ویژه عرب زبان‌ها نشده است.

ورود روزانه 2000 زائر غیر ایرانی

گردشگری مذهبی یکی از موضوعات مهم در توسعه اقتصاد استان است که در سند توسعه نیز به آن اشاره شده است. در این میان موضوع جذب گردشگر از خارج از کشور فواید بسیاری برای استان می‌تواند داشته باشد.

حجت‌الاسلام سید مهدی حسینی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم با اشاره به اینکه روزانه 2 هزار زائر غیر ایرانی به قم سفر می‌کنند، گفت: 90 درصد این زائران عرب زبان هستند.

هر چند این مسئول از برنامه‌های خاص این اداره کل و استانداری برای این زائران می‌گوید اما مشاهده وضعیت اسکان و رفت و آمد این افراد در سطح شهر نشان می‌دهد این برنامه‌های خاص چندان هم موفق نبوده‌اند.

بخشی از این افراد تمکن مالی برای استفاده از هتل‌ها و مجموعه‌های اقامتی را ندارند و برای استفاده از اسکان موقت نیز راهنمایی نشده‌اند. مردم قم هر روز صحنه‌هایی از استراحت و اطراق این افراد در اطراف حرم می‌بینند که جلوه شهر را مخدوش کرده است.

زائران خارجی باید شناسنامه‌دار شوند

محسن محرری، معاون امور زائران استانداری قم ضمن اذعان به مشکلاتی که در خصوص پذیرایی از زائران غیر ایرانی وجود دارد، اظهار کرد: مدت‌هاست به دنبال راهی برای ساماندهی وضعیت این زائران هستیم.

وی با اشاره به اینکه بیشتر این افراد از کشورهایی مانند عراق و به صورت پراکنده وارد قم می‌شود افزود: از نظر استانداری قم زائران باید به صورت رسمی و در قالب کاروان‌های زیارتی به کشور وارد شوند تا مشکلات در این زمینه به حداقل برسد. حضور این افراد به صورت پراکنده هم مشکلات امنیتی به دنبال دارد و هم امکان خدمت‌رسانی درست به این افراد را از ما گرفته است.

محرری با اشاره به ایجاد زمینه برای انجام توافقاتی با کشور عراق اظهار کرد: در این عرصه لازم است وزارت امور خارجه و سازمان حج و زیارت نیز با ما همگام باشند تا بتوانیم سر و سامانی به وضعیت حضور زائران خارجی در قم بدهیم.

لزوم نگاه فرهنگی به حضور زائران غیر ایرانی

هر چند مشکلاتی در ساماندهی به وضعیت زائران خارجی وجود دارد اما این نکته را نباید از یاد برد که در کنار فراهم کردن امکانات رفاهی برای این افراد باید به جنبه فرهنگی حضور مردم دیگر کشورها در شهر قم توجه کرد.

شهر قم خاستگاه انقلاب است و سفر روزانه 2000 نفر از دیگر کشورها به این شهر می‌تواند ظرفیت فرهنگی و سیاسی قابل توجهی برای کشور ایجاد کند که نباید از آن غفلت کرد.

مدیریت حرم مطهر حضرت معصومه(ص) به تازگی و البته شاید دیر هنگام وارد این فضا شده و تلاش کرده تا برای زائران غیر ایرانی برنامه‌های خاصی را تدارک ببیند.

به گفته حجت‌الاسلام روح‌الله فاطمی‌نسب، مدیر امور رسانه و اطلاع‌رسانی حرم مطهر با اشاره به ایجاد واحد محافل غیر فارسی گفت: برگزاری مراسم مناسبتی برای زائران اردو زبان در مسجد اعظم و عرب‌زبان در دارالتلاوه، و تجهیز یکی از حجره‌های صحن امام رضا(ع) به عنوان دفتر مراجعات گردشگران خارجی بخشی از فعالیت‌ها در این عرصه است.

از دیگر فعالیت‌های بخش زائران غیر ایرانی می‌توان به اجرای برنامه تور حرم گردی برای زائران و گردشگران خارجی، اجرای برنامه‌های مختلف به زبان انگلیسی برای مسلمانان و طلاب اروپایی و آمریکایی مقیم قم، برگزاری مراسم پرسش و پاسخ اشاره کرد.

مدیر امور رسانه و اطلاع‌رسانی آستان مقدس حضرت معصومه(س) در ادامه به فعالیت‌های واحد کارشناسان اداره زائران غیر ایرانی اشاره کرد و گفت:‌ فعال‌سازی بخش مراجعات توریست‌ها در صحن امام رضا(ع)، معرفی کارشناسان مسلط به زبان انگلیسی، راه‌اندازی کارگروه عربی، شناسایی و معرفی خادمان آقا و خانم افتخاری مسلط به زبان انگلیسی و فعال‌سازی کارگروه‌های اردو و انگلیسی زبان در حوزه تولید محصول، از مهم‌ترین فعالیت‌های این بخش به شمار می‌رود.

..............................
زینب آخوندی