فعالیت گسترده و عضوگیری داعش در قرقیزستان

 قرقیزستان به دمکراتیزه شدن امیدوار بود اما این تصویر خدشه‌دار شده است. یک شهروند قرقیز در بهار امسال با بمب‌گذاری در مترو جان ده‌ها نفر را در روسیه گرفت، داعش میان جوانان قرقیز یارگیری می‌کند و مردم در پی چاره‌ هستند.

ه نقل از دویچه‌وله، داعش در قرقیزستان هم بیکار ننشسته و یارگیری می‌کند. در بیشکک تقریبا همه در این باره صحبت می‌کنند، بجز سیاستمداران. روز یکشنبه (۲۳ مهر/ ۱۵ اکتبر) قرار است در قرقیزستان انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود. اما موضوع تروریسم جزء برنامه نامزدهای ریاست جمهوری نیست و به این مسئله بی‌توجهی می‌شود.

سرویس امنیتی قرقیزستان بعد از انفجار بمب در متروی سن ‌پترزبورگ روسیه مرتب افرادی را به اتهام همکاری با داعش دستگیر می‌کند. نام قرقیزستان پس از این انفجار در رسانه‌های بین‌المللی در ارتباط با داعش بیشتر مطرح شده است.

در انفجار متروی سن بترزبورگ (۳ آوریل/ ۱۴ فروردین) دست‌کم ۱۰ نفر کشته و  ۲۰ تن مجروح شدند. عامل انفجار سریع پیدا شد. یک شبکه ترور از جوانان مهاجر کارگر قرقیز مقیم روسیه عامل این انفجار بود.
قرقیزستان "بهشت دموکراسی"؟

المیرا نوگوج‌بایوا، یک کارشناس سیاسی مقیم بیشکک می‌گوید، هر کاری از دست سرویس امنیتی قرقیزستان بربیاید کوتاهی نمی‌کند زیرا این مشکل را می‌شناسد و دلیلی برای پنهان کردن این موضوع ندارد.

اما موضوع یارگیری داعش در قرقیزستان چهره این کشور را در جهان خدشه‌دار کرده است. به گفته این کارشناس، قرقیزستان در سال گذشته رشد و توسعه خوبی داشته است. این کشور ۶ میلیونی در میان کشورهای آسیای میانه به عنوان "بهشت دموکراسی" شناخته می‌شود.

به دلیل اینکه قرقیزستان یک جامعه باز دارد، نیروهای افراط‌گرا از کشورهای همسایه ازبکستان، تاجیکستان و افغانستان به این کشور هجوم آورده‌اند.

فریده آخماتونا، مدیر مدرسه روستای نووپوکروفکا می‌گوید که دیگر در قرقیزستان موضوع داعش تابو نیست. به گفته او پای افرادی که برای جذب داعش فعالیت می‌کنند دیگر به مدرسه او هم رسیده است. او تعریف می‌کند: «آنها با وعده و وعید و آن چیزهایی که ما قادر نیستیم به شاگردان بدهیم آمده‌اند. این می‌تواند حداقل یک وعده غذای گرم روزانه باشد.»

بیش از یک سوم جوانان قرقیزی بیکار هستند و بسیاری هم برای یافتن کار و گذراندن زندگی به روسیه می‌روند و به عنوان کارگر مهاجر کار می‌کنند. قرقیزستان شاید تنها کشور دنیا باشد که اقتصاد آن با پولی که از خارج به این کشور فرستاده می‌شود پابرجاست.

بانک جهانی اعلام کرده است که بیش از ۳۰ درصد از تولید ناخالص ملی قرقیزستان به خارج وابسته است.
دلایل گرایش جوانان قرقیز به داعش

فقر یکی از عوامل اصلی گرایش جوانان قرقیز به داعش است. عده‌ای هم از روی اعتقاد و یا به صورت اتفاقی جذب داعش شده‌اند.

"گروه بین‌المللی بحران" اعلام کرده است که در سال ۲۰۱۶ حدود ۵۰۰ شهروند قرقیز جذب داعش شده‌اند. رشد اقتصادی کشور ضعیف است، بیکاری بی‌داد می‌کند و سرمایه‌گذاری خارجی هم عملا انجام نمی‌گیرد. جوانان قرقیز دورنمایی ندارند.

فریده آخماتونا می‌گوید که او خانواده‌ای را می‌شناسد که پسرشان راهی سوریه شده و برنگشته است و مادرش تعریف می‌کند که پسرش در تصادف موتور کشته شده است. اما این شکل رسمی قضیه است چونکه همه در روستا می‌دانند که فرزند آن خانوداه به افراط‌گرایان پیوسته است.

او در ادامه می‌گوید که بسیاری از جوانان قرقیز در خارج مخصوصا در روسیه جذب گروه‌های افراطی می‌شوند. جوانان مهاجر قرقیز در روسیه در بدترین شرایط زندگی می‌کنند و به آسانی جذب داعش می شوند.

برای المیرا نوگوج بایوا، کارشناس سیاسی مقیم بیشکک برای خروج از مشکل فقط یک راه وجود دارد و آن اینکه دولت برای جوانان قرقیز دورنمای روشنی ایجاد کند. او می‌گوید، قرقیزستان ورای دین، یا ملیت‌گرایی به یک هویت نیاز دارد.