آمریکا با خروج از برجام چیزی عایدش نمی شود

مسئله ماندن یا خروج آمریکا از برجام موضوعی است که درست از همان ابتدای ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا به موضوع اصلی سیاست خارجی کشورهای مذاکره کننده 1+5 تبدیل شده است. رونالد ترامپ قبل از رای آوری در انتخابات ریاست جمهوری به هواداران خود وعده داد بود در صورت رای آوری، برجام را پاره خواهد کرد، چرا که این قرارداد را بدترین تعهدی می داند که تاکنون در ایالت متحده آمریکا امضا شده است. حالا بعد از شایعه ها و گمانه زنی‌های فراوان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در مصاحبه‌ای با شبکه «تی بی ان» مدعی شده است که ایران به کره شمالی کمک مالی می کند و با این کشور معاوملات تجاری دارد که این قوانین معاهدات هسته ای را نقض کرده است. او همچنین تاکید دارد که این موضوع به توافق و روح برجام مرتبط است. ترامپ در این گفت وگو تاکید کرده است: «ایران یک بازیگر بد است و به عنوان یک بازیگر بد، از آنها مراقبت خواهد شد(با آنها مانند یک بازیگر بد رفتار خواهد شد).» مسئله ای که روز گذشته واکنش مسعود پزشکیان، نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی را به همراه داشت. این نماینده اصلاح طلب مجلس و عضو فراکسیون امید که مسئولیت وزارت بهداشت دوره اصلاحات را برعهده داشت؛ در حاشیه جلسه علنی روز گذشته در گفت وگو با «ابتکار » درباره این بخش از اظهارات ترامپ که رفتار جمهوری اسلامی را مخالف روح برجام دانسته بود، واکنش نشان داد. این نماینده مردم تبریز در خانه ملت، آمریکا را کشوری دانست که بر تعهدات خود پایبند نیست وتاکید کرد در صورتی که آمریکا از برجام خارج شود، اعتماد سایر کشورها را نسبت به خود از دست می دهد و این روند به صلاح او نیست. آنچه در زیر می خوانید حاصل این گفت وگو است.

ترامپ از همان ابتدای کار خود به عنوان رئیس جمهوری آمریکا، به دنبال خروج از برجام است و در اظهارات و مصاحبه اخیر خود ایران را متهم به کمک مالی به کره شمالی کرده و آن را بهانه ای برای خروج از برجام دانسته است. نظر شما درباره این موضوع چیست؟

این ادعاهای بی‌اساس اهمیتی ندارد، ضمن اینکه این موضوع هیچ ربطی به برجام ندارد. از این نوع ادعاها از طرف آمریکایی‌ها زیاد مطرح شده است که بنای درستی ندارد. ترامپ این کار را خلاف روح برجام می داند درحالی که رفتار و عملکرد او مغایر روح برجام است. از زمانی که روی کار آمده، مدام در حال فحش دادن به برجام است و تهدید می کند که برجام را پاره می کند. سوال اینجاست که با توجه به رفتار و عملکرد و موضع گیری های ترامپ چه کسی برخلاف روح برجام عمل کرده است؟ فردی که از اول روی کار آمدنش در حال ناسزاگویی و فحاشی به برجام است و آن را بدترین نوع تعهدی می‌داند که تا کنون آمریکا امضا کرده است، چطور می تواند درباره روح برجام و خدشه دار شدن آن حرف بزند؟ او فردی است که از اول ریاست جمهوری‌اش حتی دلش نمی خواهد جمهوری اسلامی را ببیند، حالا مدعی شده است که ایران روح برجام را نادیده گرفته است؟ باید از او سوال کرد روح برجام را چه کسی نادیده گرفته، ترامپی که حتی اجازه نمی دهد یک معامله انجام شود یا ایرانی که همه تعهداتش را با همه ریزبینی‌هایی که نمایندگان آژانس اتمی در سفرها و بازدیدهایشان از ایران به آنها پایبند بوده است؟ ایران به همه تعهداتش در برجام پایبند بوده است و این موضوع در گزارش‌های آژانس بین‌المللی به خوبی ذکر شده است. این موضوع آمریکا را عصبانی کرده است چون نتوانسته بهانه‌ای برای خروج از برجام پیدا کند و ما بهانه‌ای به دستش نداده‌ایم.

همانطور که در صحبت‌هایتان اشاره کردید ترامپ برجام را بدترین نوع مذاکره‌ای دانسته که تا به حال انجام شده است و بارها از نتیجه آن اعلام نارضایتی کرده است. نظر شما درباره اظهارات اخیرش در این باره چیست؟

ترامپ می گوید برجام بدترین نوع مذاکره بوده است و در کشور ما هم برخی تبلیغ می کنند که برجام خوب نیست و بد است و اسرائیل هم از این موضوع دل خوشی ندارد، پس با توجه به این صحبت‌ها و واکنش‌ها برجام چیزی داشته که آمریکا و اسرائیل را تا این حد عصبانی کرده است. به نظر م دیپلمات‌های ما و مجلسمان خوب عمل کرده اند که اسرائیل و آمریکا را ناراحت و عصبانی کرده است و راه را درست رفته‌ایم. بنابراین دیپلمات‌ها و سیاستمداران ما باید به نحوی عمل کنند که آمریکا منزوی و از میدان به در شود نه اینکه آمریکا بتواند ما را از میدان به در کند و باز هم علیه ما اجماع جهانی ایجاد کند و ما منزوی و گوشه‌نشین شویم. تاکید می کنم باید مراقب باشیم به چه نحوی عمل می‌کنیم و بهانه‌ای دست آمریکا و اسرائیل ندهیم. کار دیپلماسی علم کارشناسی است و کسانی که علم دیپلماسی را دارند باید فکر کنند که چگونه عمل کنیم تا کمترین ضرر را متحمل شویم. نسخه کشور را باید کارشناسان این حوزه بنویسند و دیگران اجرا کنند، نه اینکه غیرمتخصاصان برایمان نسخه‌های غیرکارشناسی بپیچند و آن را در کشور پیاده کنیم. پس باید کار را به کاردان بسپاریم. بنابراین معتقدم آنچه از برجام به دست آورده‌ایم دستاورد بزرگی است و باید آن را حفظ کنیم.

جمهوری اسلامی و عملکرد دولتمردان و دیپلمات‌های ما درباره برجام بخشی از موضوع است و بخش دیگر آن برای حفظ برجام مربوط به رفتار و تصمیم ایالت متحده دارد. با توجه به اظهاراتی که اخیرا رئیس جمهوری آمریکا مطرح کرده و گفته تا یک و نیم هفته آینده درباره حضور یا خروج از برجام اعلام نظر می کند، این احتمال را می دهید که آمریکا از برجام خارج شود؟

این موضوع را باید از دیپلمات‌ها و سیاستمداران کشورمان بپرسید. من نمی‌دانم و تحلیل سیاسی در این باره نمی‌کنم. به نظر من اگر آمریکا از برجام خارج شود یا دیپلمات‌ها و دولتمردان ما به خوبی و هوشمندانه در این باره عمل کنند، آمریکا با خروج از برجام در عرصه بین المللی منزوی خواهد شد و چیزی عایدش نمی شود. برخی کشورها مثل آمریکا مدعی هستند باید گفت‌وگو کرد و به آن پایبند بود ولی از طرفی برخلاف آن عمل می کنند. امریکا خودش با چند کشور مذاکره کرده و آن تعهد را امضا کرده است، حالا اگر زیر آن تعهد و عهد و پیمان بزند کدام کشور دوباره به این آمریکا اعتماد می کند که دوباره با او دور یک میز بنشیند و با او مذاکره کند. از کجا معلوم پس از مذاکره جدید، دوباره زیر حرف و تعهد و امضایش نزند؟ دوباره از حرف و تعهدش برنگردد و به عبارتی دبه نکند؟ بنابراین رفتار ترامپ نشان می دهد که آمریکا قابل گفت وگو و مذاکره نیست.

این خیلی بد است کشوری که دم از دموکراسی و حقوق بشر و قانون می زند به آن پایبند نباشد. آمریکا بیش از 2 سال جلوی چشم همگان در قالب 1+5 درباره توافق هسته ای با ایران مذاکره و گفت وگو کرده است ولی پس از مدتی آن تعهد و قرارداد را نقض می‌کند، این موضوع در عرصه بین المللی برای او وجهه خوبی ندارد و اگر از این تعهد و قرارداد بین المللی عدول کند، به ضرر خودش عمل کرده است.

به نظر شما در صورت خروج آمریکا از برجام، اتحادیه اروپا از این اقدام آمریکا استقبال می کند و به نوعی با او همسو و همراه خواهد شد؟

برجام یک قرارداد بین المللی است و آمریکا به راحتی نمی تواند از آن خارج شود و برای او تبعات بین المللی دارد. تاکنون که مسئولان اتحادیه اروپا در موضع گیری‌های خود اعلام کرده‌اند که با آمریکا در خروج از برجام همراهی نمی‌کنند ولی نباید قدرت لابی‌های سیاسی را نادیده گرفت.

اینها بازی سیاسی است و بستگی دارد درباره این بازی دیپلمات‌های ما چطور رفتارکنند و آمریکا چه عملکردی داشته باشد. در نهایت همه چیز بستگی به اتحاد و انسجام داخلی کشور ما دارد و همچنین به خیلی از متغیرها بستگی پیدا می‌کند. به هر حال این امکان و احتمال وجود دارد که آمریکا از برجام خارج شود، باید منتظر باشیم و ببینیم.