بخش خصوصی غایب بزرگ گردشگری ایران

با اینکه ایران جزء 10 قدرت برتر جهان از لحاظ ظرفیت های گردشگری محسوب می شود و می تواند این حوزه به پردرآمدترین صنعت کشور تبدیل شود اما هنوز سرمایه گذاران به ویژه بخش خصوصی تمایلی به حضور در این بخش از خود نشان نمی دهند.

به باور بسیاری از کارشناسان صنعت گردشگری ایران ظرفیت کسب پردرآمدترین صنعت کشور را دارا است به شرط آنکه برای رونق آن ابتدا موضوع سرمایه گذاری رفع و سپس زیر ساخت های آن برای ورود گردشگران فراهم شود.

صنعت گردشگری ایران صرفنظر از کاستی هایی که در بحث زیر ساخت ها شامل وسایل حمل و نقل، راه، هتل و.. روبرو است از نظر فرهنگسازی گردشگری نیز در وضعیت مناسبی قرار ندارد.

بسیاری هنوز گردشگری را تهدیدی برای اخلاق جامعه می دانند و شاید یکی از دلایل تمایل نداشتن سرمایه گذاران برای ورود به این بخش از این موضوع نشات گرفته باشد.

به باور این افراد بسیاری از برنامه های بخش گردشگری تحت تاثیر سیاست های نانوشته بیرون از سازمان گردشگری اجرا می شود و در این شرایط سرمایه گذاران هر لحظه بازگشت سرمایه و سود خود را درخطر می بینند.



** دعوت برای ورود سرمایه گذاران بخش خصوصی

بنظر می رسد پس از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، بخش گردشگری کشور با تحولات مثبتی روبرو شده است. ایجاد فضای آرام و امید در کشور ورود گردشگران خارجی به کشور را افزایش داده است.

در 45 روز نخست سال جاری دستکم 240 درصد به شمار گردشگران اروپایی در ایران افزوده شده است و این موضوع مسئولان گردشگری کشور را برآن داشته تا زیر ساخت های گردشگری کشور را برای ورود این گردشگران آماده کنند.

رشد شمار گردشگران در شرایطی حاصل شده است که هنوز زیر ساخت های گردشگری برای پذیرایی از این افراد آماده نشده و از طرفی سرمایه گذاران نیز حاضر نیستند سرمایه های خود را در این راه هزینه کنند.

در این وضعیت رییس جمهوری به عنوان بالاترین مقام اجرایی کشور خواستار حضور سرمایه گذاران بخش خصوصی در صنعت گردشگری شد.

دکتر حسن روحانی رییس جمهوری می گوید باید سرمایه گذاران وارد عمل شوند چراکه سرمایه گذاری دراین بخش چه برای گردشگران داخلی و چه خارجی پرسود خواهد بود ودر مجموع این سازمان می تواند با برنامه هایی که دارد هم برای صادرات ، هم برای معرفی فرهنگ وتمدن ایرانی اسلامی وانقلابی ما و هم ایجاد رونق در صنایع دستی فعال شود که با این کار ارز آوری بیشتر خواهد شد و اشتغال افزایش خواهد یافت.

وی اضافه کرد: این سازمان می تواند هم در فرهنگ و هم در اقتصاد که امسال باید بیشتر مورد توجه باشد فعال شود و دراجرای اقتصاد مقاومتی هم فعال باشد و ما می توانیم در سایه فعالیت این سازمان و بخش خصوصی هم برای جذب گردشگر ، هم برای صادرات بیشتر صنایع دستی و اشتغال جوانان عزیز موفقیت های خوبی داشته باشیم.



** سهم ناچیز ایران از گردشگری

سهم ناچیز ایران از صنعت گردشگری جهان از جمله نکاتی است که نگرانی مسئولان گردشگری کشور و همچنین کارشناسان این بخش را به همراه داشته است.

معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری ایران گفت: سهم کشور ما در سال 2013 از محل درآمدهای گردشگری و جابجایی گردشگران در دنیا تنها نیم درصد بوده است.

مسعود سلطانی فر گفت: در سال 2013 در کل جهان یکهزار و 250 میلیارد دلار از محل جابجایی گردشگران درآمد کسب شده که سهم ایران از این درآمد تنها نیم درصد بوده است.

سلطانی فر ادامه داد: با توجه به اینکه ایران در زمره 15 کشور اول دنیا از نظر منابع گردشگری و طبیعی و فرهنگی قرار دارد و با توجه به این رتبه، سهم درآمدی ایران از این محل باید به 3 تا 5 درصد افزایش پیدا کند.

وی تصریح کرد: در سند چشم انداز توسعه پیش بینی شده که تا سال 1404 ایران باید میزبان 20 میلیون گردشگر اروپایی باشد و از این تعداد 25 میلیارد دلار درآمد ارزی کسب کند، اگرچه تاکنون و طی 8 سال گذشته که از این چشم انداز می گذرد تراز ایران منفی بوده است، اما با توجه به سیاست تعامل ایران با کشورهای غربی و تنش زدایی که از برنامه های دولت تدبیر و امید است ما آغاز خوبی در عرصه گردشگری داشته ایم.

سرمایه گذاران در پیچ و خم بوروکراسی اداری

هر چند مسؤولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور بر توسعه ی زیرساخت ها و تأسیسات گردشگری و تفریحی در کشور تأکید می کنند و راهکار اصلی برون رفت از این معضل را جذب سرمایه گذاران متعدد داخلی و خارجی اعلام می کنند اما سرمایه گذاران همچنان با مشکل سرمایه گذاری در این بخش روبرو هستند.

مشکلات پیش روی سرمایه گذاری در این بخش تا جایی است که برخی از آنان عطای کسب و کار را در این حوزه به لقای آن می بخشند و ترجیح می دهند سرمایه خود را در جاهای دیگر برای سودرسی زودتر بکار گیرند.

اطمینان از برگشت سرمایه دغدغه سرمایه گذاران

اسماعیل کاویانی کارشناس ارشد مدیریت اجرایی کشور روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: یکی از دغدغه های صنعت گردشگری تامین منابع مالی است و در این راستا کسانی که می خواهند در این صنعت سرمایه گذاری کنند باید نسبت به برگشت سرمایه و سود خود اطمینان حاصل کنند.

وی افزود: گروه ها و افرادی که می خواهند در این صنعت سرمایه گذاری کرده و خدمات برای گردشگران فراهم کنند لازم است از نهادهای مالی و اعتباری کشور از جمله بانک ها وام و تسهیلات دریافت کنند و چنانچه این فرصت برای آنان ایجاد نشود صنعت گردشگری بی رونق خواهد شد.

کاویانی گفت: بانک ها برای سرمایه گذاری معمولا بیشتر به حوزه سخت افزاری توجه دارند و علاقه ای به سرمایه گذاری در حوزه نرم افزاری نشان نمی دهند.

وی توضیح داد مثلا در حوزه سخت افزاری ایجاد تاسیسات حجمی (مثل ساختمان سازی) مورد توجه است که بانک ها بیشتر تمایل دارند در این بخش سرمایه گذاری کنند. بخش گردشگری برای بانک ها به عنوان سرمایه گذاری در حوزه نرم افزاری محسوب می شود بنابر این تمایلی به ورود به این بخش ندارند.

این کارشناس گردشگری گفت: بانک ها تمایلی به سرمایه گذاری در بخش گردشگری از خود نشان نمی دهند و تصور می کنند در این بخش به سرمایه و سود خود نمی رسند.

وی افزود: تفکر بانک های کشور درخصوص صنعت گردشگری از یک سبقه مدیریت سنتی نشات می گیرد درحالی که بانک های خارجی اصلا چنین دیدگاهی درباره گردشگری ندارند و در این بخش سرمایه گذاری می کنند و به سودهای کلانی هم دست می یابند.

کاویانی ضرورت تغییر دیدگاه بانک ها نسبت به صنعت گردشگری را مورد تاکید قرارداد و گفت: باید بانک ها دیدگاه ها و تفکرات خود را در باره صنعت گردشگری تغییر دهند و سرمایه های خود را به این سمت هدایت کنند.

وی افزود: بانک ها با ورود به این صنعت به سود خواهند رسید و با رونق گردشگری زمینه های اشتغال و درآمد در جامعه بیشتر خواهد شد.



** مقررات دست و پاگیر آفت گردشگری

در زمان حاضر نگاه بخشی و ضوابط و مقررات دست و پاگیر دستگاه های دولتی، جذب سرمایه گذاران را در صنعت گردشگری تحت الشعاع قرار داده است.

به باور کارشناسان اکنون قوانین و مقررات در حوزه ی سرمایه گذاری، بویژه وثیقه های دریافتی برای تسهیلات بانکی به بازنگری نیاز دارد.

مهم ترین معضل سیستم بانکی در ارایه ی تسهیلات به سرمایه گذاران، نداشتن دیدگاه کافی و مناسب نسبت به افق صنعت گردشگری و پراهمیت بودن طرح ها و پروژه های این حوزه است.

اعتماد نداشتن سرمایه گذاران به بازگشت سرمایه، بزرگ ترین چالش سرمایه گذاری گردشگری است موضوعی که برای رفع آن نیاز به سیاست های حمایتی و برنامه های ریزیهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت است.

 فقدان تجهیزات و امکانات مدرن گردشگری

صنعت گردشگری امروز به تجهیزات و امکانات به روز و مدرن نیازمند است اما صنعت گردشگری ایران فاقد این تجهیزات است.

اما صنعت گردشگری ایران از نظر سرمایه گذاری در رده های پایین جدول قرار دارد. هنوز سرمایه گذاران خارجی و حتی داخلی رغبتی برای حضور دراین صنعت از خود نشان نمی دهند صنعتی که تا سال 2020 پس از نفت به صنعت برتر جهان تبدیل خواهد شد به توجه و سرمایه بیشتر نیاز دارد.

 گردشگری ایران منتظر سرمایه

هیچ حرفی در توانمندی و ظرفیت های گردشگری ایران وجود ندارد و فقط سرمایه گذاری می ماند. سرمایه ای که اگر در این صنعت بکار گرفته شود به سرعت به سود و بازگشت سرمایه منجر می شود.

نگاه بخشی و ضوابط و مقررات دست و پاگیر دستگاه های دولتی نیز موضوع جذب سرمایه گذاران را تحت الشعاع قرار داده اند.

پورنگ پورحسینی کارشناس گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: صنعت گردشگری نیاز به سرمایه دارد و اکنون با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید زمینه ها برای سرمایه گذاری مهیا شده است.

این کارشناس اظهار داشت: در بحث سرمایه گذاری باید همه بخش های مرتبط از جمله سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و روابط عمومی این سازمان وارد عمل شوند تا این کار صورت گیرد.

وی درباره رغبت نداشتن برخی بانک های داخلی برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری ایران گفت: واقعا به عنوان یک کارشناس درک نمی کنم که چرا بانک ها حاضر به سرمایه گذاری در این بخش که می تواند سود و سرمایه را سریع به سرمایه گذار برگرداند نمی شوند.

پورحسینی افزود: برایم قواعد اعطای تسهیلات و وام از طریق این بانک ها مشخص نیست و شاید اطلاعات من در این زمینه کافی نباشد اما برای من معلوم نیست که این ضوابط و مقررات چیست.

وی تصریح کرد همین بانک ها یک جاهایی وام های کلان اعطا می کنند در حالی که بازپرداخت این وام ها انجام نمی شود ولی در بخش گردشگری حاضر نیستند که سرمایه خود را وارد کنند.

این کارشناس تصریح کرد گردشگری صنعتی است که نه تنها برای سرمایه گذار بلکه برای کشور سودمند است زیرا این صنعت در اشتعال و درآمدزایی نقش اساسی ایفا می کند.

ایران برای افزایش اشتغال و درآمد نیاز به سرمایه گذاری های زیادی دارد که در این زمینه سرمایه گذاری در بخش گردشگری به بازگشت فوری سود و سرمایه منجر خواهد شد.