نسلی چاق و بیمار، تهدیدی فراروی کشور

 عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به شیوع 19 و نیم درصدی چاقی در کودکان ایرانی هشدار داد: در صورتی که مسئولان و والدین به این مساله توجه نکنند، نسل آینده کشور افراد چاقی خواهند بود که با انواع بیماری های سخت و مزمن دست به گریبان می شوند.

دکتر عبدالرضا نوروزی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: امروزه مشکل عمده در خصوص معضل چاقی جامعه مربوط به چاقی در کودکان است؛ طبق مطالعه ای که در سال 1395 در خصوص بررسی وضعیت چاقی در ایران صورت گرفت، به لحاظ شیوع چاقی در کودکان و نوجوانان جزو کشورهای چاق دنیا هستیم.

وی افزود: البته باید این را در نظرداشته باشیم که در استان های جنوب شرق کشور مانند کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی میزان سوءتغذیه بسیار بالا است و کودکان این مناطق به طور عمده چاق نیستند و وقتی با عدد تهران (36 درصد افراد زیر 20 سال چاق هستند) و سایر استان ها جمع بسته می شود، رقم شیوع چاقی کودکان ایرانی کاهش می یابد؛ اما اگر استان های دچار سوءتغذیه را از این آمار جدا کنیم، شیوع چاقی رقم بسیار بالاتری می شود.

نوروزی گفت: نکته مهم در این زمینه این است که ما در آینده با نسلی بزرگ مواجه خواهیم بود که در تمام سال های عمر خود چاق بوده اند؛ درحالی که بیشتر افرادی که اکنون چاق هستند، مثلا تا سن 20 سالگی یا تا قبل از زایمان وزن طبیعی داشته اما به تدریج دچار اضافه وزن شده اند، در حالی که نسل آینده ما احتمالا نسلی خواهد بود که مثلا از پنج سالگی چاق بوده اند.

وی با بیان اینکه چاقی ارتباط مستقیم با ابتلا به بسیاری از بیماری ها دارد، افزود: احتمال می دهیم که در سال های آتی با شیوع دیابت، چربی و فشارخون بالا، بیماری های قلبی عروقی، کبد چرب و حتی مشکلات ریوی مواجه خواهیم بود.

نوروزی ادامه داد: باید برای چاقی کودکان یک فکر عاجل کرد. چاقی در کودکان مانند بمب ساعتی است که باید از خانواده ها تا مسئولان مربوطه به فکر چاره برای آن باشند.

وی تاکید کرد: موضوع چاقی به چند بخش جامعه مربوط است؛ بخشی مربوط به مسئولان حوزه بهداشت و سلامت کشور از وزارت بهداشت تا سازمان های بیمه گر است، بخش دیگر مربوط به حوزه های آموزشی به ویژه وزارت آموزش و پرورش است، بخش سوم خانواده ها و والدین و بخش آخر خود کودکان هستند که باید روی آنان کار شود و برنامه ریزی های جامعی در این خصوص صورت گیرد.

نوروزی با بیان اینکه در حوزه پیشگیری نباید بگذاریم کودکان چاق شوند؛ افزود: غذای سنتی ما ایرانی ها جزو بهترین سفره غذایی دنیا است و شاید علت آن این باشد که ما قومی با قدمت چند هزار ساله هستیم اما طی 20 سال اخیر تغذیه مناسب ما ایرانی ها تغییر شکل یافته و به عادات بسیار بد غذایی تبدیل شده است.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مقایسه ای در دنیا در مورد حجم غذای مصرفی افراد در سال 1345 و 1385 صورت گرفت که نشان داد غذای مصرفی در سال 85 نسبت به غذای مصرفی در سال 45، حجم کمتری داشته اما تراکم کالری آن بالاتر بوده است.

نوروزی توضیح داد: مثلا والدین برای صرف شام در بیرون از منزل، یک پیتزای یک نفره، سیب زمینی سرخ کرده، سس و نوشابه برای دختربچه 9 ساله خود با وزن حدود 50 کیلوگرم که وزن متوسط به بالا است، تهیه می کنند؛ میزان کالری این میزان غذا 2 هزار و 100 کالری است اما کل کالری مورد نیاز این کودک در طول روز هزار و 500 کالری است و والدین تنها در یک وعده غذایی 2 هزار و 100 کالری به بدن او رسانده اند. البته این در شرایطی است که کودک صبحانه و ناهار و میان وعده را نیز صرف کرده است که با احتساب این وعده های غذایی، درواقع در طول یک روز بیش از دو برابر نیاز بدن به او کالری رسانده شده است.

وی گفت: همه این موارد در کنار کاهش شدید میزان فعالیت بدنی کودکان، سبب افزایش شدید وزن آنان شده است؛ اضافه وزن و چاقی که با افزایش سن افزایش می یابد، سلامت کودکان به ویژه دختران را که مادران آینده جامعه هستند، به خطر می اندازد.

نوروزی خاطرنشان کرد: بر اساس نتایج حاصل از مطالعات صورت گرفته، 17 درصد مرگ و میرها در ایران بدون احتساب مرگ و میرهای ناشی از تصادفات و حوادث، وابسته به چاقی است.

وی با بیان اینکه چاق ترین های دنیا، مردم مصر و آمریکا هستند؛ یعنی در کل دنیا مصر اول و در بین کشورها با جمعیت بالای 200 میلیون نفر، آمریکا دارای بیشترین میزان چاقی است، افزود: شیوع چاقی و اضافه وزن در مصر و آمریکا حدود 74 درصد و این میزان در ایران 54 درصد است درحالی که شیوع چاقی در کودکان ایرانی به اندازه کودکان آنها است. یعنی کودکی که چاق است، 80 درصد در بزرگسالی چاق خواهد شد.

** شیوع 54 درصدی چاقی در بزرگسالان

متخصص تغذیه در خصوص وضعیت چاقی در بزرگسالان نیز اظهار کرد: بر اساس نتایج این تحقیق از نظر شیوع چاقی در بزرگسالان وضعیت بهتری داریم و درمقایسه با کشورهای ترکیه، عراق، مصر (چاق ترین کشور دنیا) و کشورهای حوزه خلیج فارس، میزان شیوع چاقی در بزرگسالان ایرانی کمتر است.

نوروزی افزود: با این حال، شیوع چاقی و اضافه وزن در بزرگسالان و افراد بالای 20 سال کشور 54 درصد است یعنی 54 درصد کل جمعیت بالای 20 سال کشور چاق هستند که این رقم نیز با توجه به جمعیت ایران، تعداد بسیار قابل توجه و نگران کننده ای است.

وی اظهار کرد: افزایش وزن طبیعی به این صورت است که پس از 20 سالگی، سالی 200 گرم وزن افزایش یابد اما در برخی افراد ممکن است به دلیل تغییر برخی عادات غذایی حتی به 2 کیلوگرم در سال نیز برسد؛ به طورکلی همه افراد معمولا افزایش وزن 2 تا سه کیلویی را در طول زندگی تجربه می کنند اما در مواجهه با این میزان افزایش وزن، باید فورا آن را کنترل و از افزایش بیشتر آن پیشگیری کرد.