معاون پیشین سازمان سیا:ترامپ به دنبال سیاسی کردن دستگاه اطلاعات برای خروج از توافق هسته‌ای است/ این مسیری خطرناک است

 معاون پیشین رئیس آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا در یادداشتی در روزنامه واشنگتن پست تاکید کرد: ترامپ تلاش می‌کند دستگاه‌های اطلاعاتی را در حمایت از رویکرد خود در قبال ایران سیاسی کند و چنین عملکردی خطرناک است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید؛ دیوید کوهن که به عنوان معاون مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و معاون وزارت خزانه‌داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی در دوران ریاست جمهوری اوباما خدمت کرده بود، در مقاله خود که در روزنامه واشنگتن پست منتشر شده است، نوشت: به‌طور قطع روابط میان دستگاه‌های اطلاعاتی و رئیس‌جمهور ترامپ در شش ماه نخست ریاست جمهوری دولت وی محک زده شده است. با این حال، درخواست‌های گزارش شده رئیس‌جمهور به دستگاه‌های اطلاعاتی برای حمایت از سیاست مورد علاقه وی برای خروج از توافق هسته‌ای با ایران، نه فقط خطر سیاسی‌سازی تحلیل‌های دستگاه‌های اطلاعاتی را با احتمال پیامدهایی خطرناک در پی دارد، بلکه توان آمریکا را برای مقابله با طیف وسیعی از تهدیدهای بین‌المللی به مخاطره می‌اندازد.

بر اساس قانونی که در 2015 تصویب شد، رئیس‌جمهور باید هر 90 روز تائید کند که ایران به‌طور شفاف، قابل راستی‌آزمایی و به‌طور  کامل توافق را اجرا می‌کند و آن را نقض نمی‌کند و هیچ گامی، از جمله فعالیت‌های مخفی که باعث پیشرفت عمده در برنامه تسلیحات اهسته‌ای‌اش می‌شود، برنداشته است.

هر چند این تایید، درخواستی سیاسی به شمار می‌آید، الزاما بر اساس ارزیابی‌های اطلاعاتی صورت می‌گیرد. تحلیل‌گران اطلاعاتی که مثل اطلاعات و داده‌ها در دستگاه‌های اطلاعاتی خاص داریم، جنبه پنهان دارند و افرادی در میان آنها هستند که آموزش‌های لازم را برای تحلیل داده‌های خام دارند و در بهترین موضع برای قضاوت درباره تعداد سانتریفوژهای فعال در ایران، میزان اورانیوم در اختیار ایران یا تلاش پنهانی این کشور برای به دست آوردن سلاح هسته‌ای قرار دارند.

به نظر می‌رسد که ترامپ این موضوع را درک کرده است. ترامپ با عمل به توصیه‌های مشاوران اصلی امنیت ملی خود یعنی وزیر امور خارجه، وزیر دفاع، مشاور امنیت ملی و رئیس ستاد مشترک ارتش، ماه گذشته با اکراه تایید کرد که ایران به توافق پایبند بوده است. این توصیه یک‌پارچه بی‌شک بر اساس تحلیل‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده از سوی دستگاه‌های اطلاعاتی بود.

اما ترامپ بلافاصله گروهی از دستیاران خود را در کاخ سفید گرد هم آورد تا منطقی را برای اعلام نقض توافق هسته‌ای از سوی ایران فراهم کنند. بر اساس گزارشی که در نشریه فارین پالیسی منتشر شد، این گروه شامل استفن ک. بنون، استراتژیست ارشد رئیس‌جمهور است که هیچ سابقه اطلاعاتی ندارد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که رئیس‌جمهور به وی گفته است، می‌خواهد در موضعی باشد که 90 روز دیگر (پایبندی ایران به توافق هسته‌ای) را تایید نکند و کار این گروه رساندن وی به چنین موضعی است.

به نوشته این مقام پیشین آمریکایی، مشخص نیست که دستگاه اطلاعاتی به چه شکل می‌خواهد این کار را انجام دهد. شکی نیست که سیاست‌گزاران باید از دستگاه‌های اطلاعاتی درباره چالش‌های پیش رویشان در رسیدن به چنین قضاوتی سوال‌هایی را مطرح کنند. این امر نه تنها از اختیارات سیاست‌گزاران، بلکه از حقوق آنان است که چنین کاری بکنند و هر چه این مساله سخت‌گیرانه‌تر باشد، سوال‌های موضوعی بیش‌تری مطرح می‌شود و بهتر خواهد بود.

تفاوت عمده‌ای میان طرح سوالی مشخص با درخواستی که پاسخی خاص دارد، وجود دارد. وقتی رئیس‌جمهور از کارکنان خود می‌خواهد اطلاعاتی را تولید کنند که نتیجه سیاست مورد علاقه وی را در پی داشته باشد، عادلانه بودن قضاوت تحلیلی افراد متخصص اطلاعاتی نقض می‌شود و این به معنی سیاسی کردن اطلاعات است.

این مسیری خطرناک است. در بنیادی‌ترین سطح، می‌توان امیدوار بود که تصمیم‌های سیاست خارجی با پیامدهایی احتمالا ویرانگر بر اساس حقایق در دسترس و نه بهانه‌جویی‌های سیاسی انجام شود.

این دلیلی است که باعث شده میلیاردها دلار در دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا در دهه‌های گذشته سرمایه‌گذاری شود. دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا نه فقط در توانمندی برای جمع‌آوری اطلاعات خود بی‌نظیر است، بلکه توجه عمده‌ای برای آموزش تحلیل‌گران خود به‌ خصوص بعد از داستان مرتبط با تسلیحات کشتار جمعی در عراق، صرف کرده تا اطمینان حاصل شود نتایج به دست آمده اطلاعاتی بر اساس منابع در دسترس و فارغ از ملاحظات سیاسی و به صورت مناسب ارزیابی می‌شود. وقتی رئیس‌جمهور می‌خواهد اطلاعات را بر اساس تمایلات سیاسی خودش مطابقت دهد، این سرمایه‌گذاری هدر رفته است و امنیت ملی به خطر می‌افتد.

علاوه‌ بر این، سیاسی کردن اطلاعات، توانمندی آمریکا را برای حمایت بین‌المللی در گام‌های بعدی نظامی، دیپلماتیک، اقتصادی یا دیگر اقداماتی که دولت می‌خواهد با هماهنگی دیگر کشورها بردارد، تضعیف می‌کند.

کوهن در ادامه نوشت: کشورهای دیگر به جای خود، وقتی متحدان ما درباره اعتبار ادعاهای اطلاعاتی آمریکا تردید داشته باشند، احتمال کمتری دارد که بخواهند با ما همکاری کنند. زمانی که من برای کسب حمایت بین‌المللی برای تحریم ایران با اطلاعاتی که در اختیار بود به سراسر دنیا می‌رفتم، ناکامی اطلاعات درباره موضوع عراق همچنان خود را نشان می‌داد. با این حال چون اطلاعات ما درباره ایران قاطع بود، توانستیم ده‌ها کشور را برای فشار بر ایران با خود همراه کنیم.

در صورتی که به خروج ترامپ از توافق ایران به دیده تصمیمی بر اساس اطلاعات سیاسی نگریسته شود، چین و روسیه که جای خود دارند، امید اندکی می‌رود که متحدان اروپایی ما نیز برای اعمال دوباره تحریم‌ها همراهی کنند و همراهی برای اقدام نظامی به مراتب کمتر خواهد بود.

آسیب به اینجا محدود نمی‌شود. دیپلمات‌ها و دیگر مقامامت ما در مذاکرات فراحزبی در ائتلاف‌هایی که در سراسر دنیا ایجاد می‌کنند به قدرت و اختیاراتی که تحلیلگران اطلاعاتی برای شکل‌دهی روزانه به سیاست دارند، متکی هستند. تضعیف این بنیان با سیاسی کردن فرایند اطلاعات، مقابله با طیف وسیع تهدیدهایی که امنیت ملی را با خطر روبرو می‌کنند، از کره شمالی گرفته تا سوریه و ونزوئلا دشوار می‌کند.

رئیس جمهور به تازگی به روزنامه وال استریت ژورنال گفته است که انتظار دارد بررسی‌های جامعی درباره تایید باور وی به عدم پایبندی ایران به توافق انجام شود. وظیفه دستگاه اطلاعاتی این است که اطمینان حاصل کند خواست سیاسی رئیس‌جمهور تاثیری بر ارزیابی‌های اطلاعاتی نمی‌گذارد و افسران آنها همچنان در برابر قدرت، حقیقت را بیان می‌کنند.