گاردین: کار داعش هنوز تمام نشده است

 نشریه گاردین انگلیس در مقاله‌ای هشدار داد، شکست‌های گروه تروریستی داعش در موصل و در آینده در رقه صرفا باعث مهار موقت این گروه تروریستی شده و داعش می‌تواند هرگونه خلأ قدرت جدید را پر کند.

 روزنامه گاردین در این باره نوشت: این سوال پیش می‌آید که با شکست‌های اخیر گروه تروریستی داعش چه چیزی پیش خواهد آمد؟ و داعش بعد از موصل و رقه به کجا خواهد رفت؟ و دوران پساداعش چه تهدیدی برای منطقه و جهان به همراه دارد؟

ناظران و سیاستمداران به اتفاق نظر می‌گویند، هنوز فاصله زیادی تا پایان کار داعش داریم. چهار جنبه می‌تواند به شفاف بودن وضعیت کمک کند:

۱-داعش خلافت خود را از دست داده اما یک سازمان فراملیتی به دست آورده که سه سال پیش نداشت. گروه القاعده سابق عراق که یک سازمان عمدتا متمرکز بر عراق بود و بنیانگذارانش از میادین جنگ مختلف افراط گرایان آمده بودند یک گروه محلی بود تا زمانی که در سال ۲۰۱۳ به سوریه فعالیت‌هایش را گسترش داد و در تابستان ۲۰۱۴ تبدیل به داعش شد. این گروه از آن زمان تاکنون به دنبال ایجاد سلول‌ها و شاخه‌ها در منطقه و فراتر از آن بوده است. داعش یک گروه بین‌المللی نوپا است که می‌خواهد هسته جهاد جهانی را از القاعده گرفته و خودش جای آن را بگیرد. جهان امروز با یک تهدید افراطگری جهانی دوم روبرو است که تا قبل از ۲۰۱۴ با آن مواجه نبود؛ تهدیدی که الگویش متفاوت از القاعده است. داعش به عنوان مثال در مبارزه فرقه‌ای با مسلمانان شیعه، مسیحیان قبطی و دیگر عملیات‌ها تاکید دارد در حالی که القاعده بر آن تاکید نداشت.

۲- داعش همچنان قدرتمندتر از دوره قبل از ژوئن ۲۰۱۴ و دوره قبل از پیشرفت‌های نظامی‌اش است. این گروه با کنترل اراضی قدرتمندتر شد و توانست پول به دست آورده و براساس موفقیت‌های نظامی خود مردم محلی را به خدمت بگیرد. این گروه در مقایسه با اوج، یعنی زمانی که یک سوم عراق و نصف سوریه را تصاحب کرد، تضعیف شده است. با این حال در مقایسه با گروهی که قبل از آن بود داعش همچنان به میزان چشمگیری قدرتمندتر، بزرگ‌تر و در بردارنده تهدیدی بیشتر علیه هم عراق و هم سوریه است. داعش به عنوان یک گروه شبه‌نظامی محلی شبکه بزرگتری از زمانی که وارد مناطق مختلف این دو کشور شد، به دست آورده است. ساختارهای داخلی‌اش اگر تقویت نشده باشند اما آسیب جزئی دیده‌اند. این گروه همچنان کنترل چند پایگاه در هر دو کشور را در اختیار دارد و نیروهای عراقی بدون پشتیبانی هوایی نزدیک آمریکا نخواهند توانست این پایگاه‌ها را بازپس‌ بگیرند و این نشان داد که این گروه هنوز یک نیروی نظامی قدرتمند است. داعش همچنان در چهارمین سالگرد به اصطلاح خلافتش در همین زمان در سال آینده میلادی احتمالا هنوز برخی اراضی را در اختیار دارد. مقام‌های آمریکایی انتظار دارند جنگ در شهر رقه تا پایان سال جاری میلادی به طول انجامد و به همین میزان نیز بعد از آن عملیات خارج کردن داعش از دیرالزور طول بکشد. این در حالی است که آمریکا با حکومت سوریه و ایرانی‌ها و روس‌ها بر سر اینکه چه کسی در دیرالزور و در کدام مناطقش بجنگد، اختلاف دارد.

۳- پایگاه داعش در الانبار با وجود آنکه به آسانی می‌تواند بازپس گرفته شود اما همچنان مخفیگاه‌هایی برای این گروه خواهد داشت که از آنجا می‌تواند دست به عملیات و حمله بزند. این مناطق مرزی که می‌توانند به عنوان پایتخت سوم گروه داعش بعد از رقه و موصل توصیف شوند، برای عملیات‌های حمله و فراری که راهبرد داعش بعد از سقوط خلافتش خواهد بود، محوری خواهند بود. آنها همچنین همان جایی هستند که داعش نفوذش به اکثر بخش‌های عراق و سوریه در سال ۲۰۱۴ را آغاز کرد.

۴- نهایتا مهم است که به خاطر داشته باشیم داعش به عراق و سوریه به لحاظ توسعه اقتصادی هزینه‌های فراوان وارد کرده است. با وجود آنکه شکست این گروه تا حدی باعث بهبود وضعیت مناطق تاثیر پذیرفته و افزایش امید برای یک شروع جدید خواهد شد اما داعش توانسته خرابی‌های بسیار برای زیرساخت‌ها و بافت اجتماعی بسیاری از مناطق این دو کشور به وجود آورد. بنابراین خوشحالی‌ها کم‌رنگ خواهد شد و واقعیت جنگ‌ها و تنش‌ها در عراق و سوریه دوباره سربر می‌آورد.

داعش به عنوان یک تهدید تا حد زیادی مهار شده و دورنمای توسعه از کنترل خارج شده داعش با عنوان یک به اصطلاح خلافت دیگر مطرح نیست اما این به این معنی نیست که کار داعش پایان یافته است بلکه به این معنی است که جهان فرصت دارد درباره علت‌های بنیادین چنین گروه‌هایی و ریشه کن کردن آنها روشن‌تر فکر کند.