پیامدهای قرارداد توتال با ایران برای جامعه جهانی

 رزونامه آرمان در یادداشتی به قلم علی بیگدلی/ نوشت:

قرارداد توتال با ایران اگر چه دارای دستاوردهای اقتصادی فراوان برای کشورمان است، اما پیش از آنکه این قرارداد موضوعی اقتصادی باشد، دارای ابعاد، پیام‌ها و پیامدهای سیاسی و دیپلماتیک در عرصه جهانی خواهد بود. پس از مطرح شدن مسائل هسته‌ای کشور در یک دهه پیش، ایران با تحریم‌های همه‌جانبه بین‌المللی روبه‌رو شد. روابط خارجی کشور در تمامی عرصه‌ها محدود گشت و ایران یک دوره تقریبا دشوار را تجربه کرد. پس از امضای توافق برجام نیز همچنان بخشی از این محدودیت‌ها باقی ماندند. سیاست‌های دولت جدید آمریکا نیز بیش از پیش این مساله را پیچیده‌تر ساخت. بسیاری حتی چشم‌انداز روشنی برای بهبود روابط ایران با جامعه‌ جهانی متصور نبودند. اما تحولات ماه‌های گذشته از تغییر موازنه سابق و تغییرات جدید در عرصه بین‌المللی و حتی منطقه‌ای در قبال ایران حکایت دارد. قرارداد توتال نیز نقطه عطف این تحولات و فعل و انفعالات جدید است. اگر چه دولت جدید حاکم بر کاخ سفید تلاش کرد ایران را به انزوای بین‌المللی بکشاند، اما اکنون دوران جدیدی آغاز شده که حاکی از نقش‌آفرینی ایران در معادلات جدید منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود. قرارداد با توتال حاوی پیام‌های سیاسی مهمی برای جامعه جهانی است. از یک طرف این قرارداد نشان داد کشورهای اتحادیه اروپا دیگر آماده نیستند به خاطر سیاست‌های تنش‌زای آمریکا در قبال ایران از ایالات متحده حمایت کنند. اکنون کشورهای اروپایی خواستار تقویت روابط سیاسی و اقتصادی خود با ایران هستند. نکته مثبت در این میان نیز با روی کارآمدن امانوئل ماکرون مرتبط است. رئیس‌جمهور جدید فرانسه خواهان درپیش گرفتن سیاست اروپاگرایی، تقویت مناسبات با ایران و دوری از دکترین‌ ترامپ در عرصه جهانی است.

 سیاست خارجی کشور نیز دارای وجوه مشترک بسیاری با این سیاست‌ها جدید اتحادیه اروپا است. دستگاه دیپلماسی در طی چند ماه گذشته برای ترسیم چشم‌انداز نوینی در روابط ایران با اتحادیه اروپا نقش فعالی داشته است. سیاست خارجی ایران با گذار از سیاست انقباضی و منزوی‌شده وارد دوران سیاستی انبساطی و توسعه روابط با جهان خارج شد. در برهه فعلی نوعی تفاهم مشترک بر سر آینده برجام و توسعه روابط ایران و اتحادیه اروپا در میان هر دو طرف به وجود آمده است و این نیز ضمن شکست سیاست‌های ترامپ در قبال ایران به‌نوعی به‌عنوان گارانتی و کارت تضمین‌کننده برجام تلقی خواهد شد. از طرفی دیگر این مساله در بعد منطقه‌ای نیز سیاست‌های جنگ‌طلبانه عربستان را مهار خواهد ساخت و این کشور برای تقابل با ایران توانی نخواهد داشت. به طورکلی قراداد توتال دهن‌کجی فرانسه و اتحادیه اروپا به ترامپ و سیاست آمریکاگرایی این کشور است؛ سیاستی که به نظر خواهد رسید در هفته‌های آینده و با ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری بیشتر اروپایی در ایران، وارد دوران جدیدی خواهد شد؛ دورانی که ایران ضمن از میان برداشتن تحریم‌ها و انزوای بین‌المللی، با کارت‌های متعددی که در اختیار خواهد داشت، به عنصری مهم و تاثیرگذار در موازنه قوای جدید منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل خواهد شد.