با وجوداین و با توجه به مؤلفه‌های پیش گفته شده، اکنون زمان بهره‌برداری سیاسی و اقتصادی از این رویداد است، بهره برداری‌هایی که ابتدائاً باید درازمدت تعریف شوند و نه کوتاه مدت، هرچند چندان هم نباید با دیده خوش‌بینی مطلق به آن نگریست.
روزنامه ایران در یادداشتی به قلم امیررضا حجتی/ کارشناس مسائل بین‌الملل نوشت:عربستان سعودی و کشورهای اقماری‌اش در کنار مصر و در سایه سار حمایت‌های پیدا و نهان برخی قدرت‌های جهانی با قطر قطع ارتباط کردند و تنها راه ارتباطی زمینی قطر که با عربستان است، مسدود شد. تجزیه و تحلیل پیرامون این قطع رابطه بسیار شده است و از این رو تنها به نکته‌ای در این خصوص و آن هم در بُعد نظری باید اشاره کرد که اختلاف خانوادگی حتی اگر چندان هم نپاید! (که به احتمال زیاد نمی‌پاید)، می‌تواند پایانی باشد بر ناسیونالیسم عربی و اتحادیه عرب و شکافی بس عظیم در شورای همکاری خلیج فارس.
عرصه روابط بین‌الملل عرصه،عرضه و تقاضاست؛عرضه هر کالا و تقاضای هر کالایی. اکنون فضایی ایجاد شده است تا جمهوری اسلامی ایران کالاهایی را به قطر عرضه کند و به تقاضاهایش تا آنجا که می‌تواند پاسخ مثبت دهد. مؤلفه‌هایی که در این راستا ما را مستعد این امر می‌سازد، عبارتنداز: قرابت جغرافیایی، دیدگاه‌های اگر چه نه ضرورتاً مثبت، اما غیرمنفی سران قطری نسبت به جمهوری اسلامی ایران و محدودیت‌های قطری‌ها در ارتباطات این روزهایشان. با وجود قرابت جغرافیایی، تاکنون ایران در بین شرکای اصلی تجاری قطر جایگاه چندان قابل توجهی نداشته است به طوری که تجارت ایران و قطر در سال‌های اخیر بسیار ناچیز بوده است. در سال گذشته میلادی میزان صادرات ایران به قطر درحدود ۱۰۰ میلیون دلار و واردات ایران نیز از این کشور کمتر از ۱۰ میلیون دلار بوده است. به طور کلی می‌توان گفت کشور قطر حوزه ناشناخته‌ای برای تجار ایرانی است.
با وجوداین و با توجه به مؤلفه‌های پیش گفته شده، اکنون زمان بهره‌برداری سیاسی و اقتصادی از این رویداد است، بهره برداری‌هایی که ابتدائاً باید درازمدت تعریف شوند و نه کوتاه مدت، هرچند چندان هم نباید با دیده خوش‌بینی مطلق به آن نگریست.
عمده واردات قطر را خودرو و لوازم یدکی خودرو، تلفن همراه و تجهیزات شبکه تلفن همراه، انواع کابل‌های نوری، انواع ماشین آلات مکانیکی و محصولات غذایی تشکیل داده است. ما باید با هدف‌گذاری و تشخیص اینکه اکنون چه کالاهایی برای قطری‌ها جذابیت دارد، در عمل وارد شویم. قطعاً در بحث حمل و نقل هوایی ما می‌توانیم از مزیت هواپیمایی قطر نهایت بهره را ببریم و با این کشور قراردادهایی بلندمدت منعقد کنیم، قراردادهایی که می‌تواند زنجیرچرخ رابطه‌ای نو در کنار قراردادهای نفتی و انرژی محور در منطقه پارس جنوبی و حوزه‌های مشترک نفتی و گازی باشد. در کنار این دو باید به پتانسیل بازار قطر برای محصولات ایرانی اشاره کرد، محصولاتی همچون مواد غذایی، مصالح ساختمانی، خدمات فنی و مهندسی و...
راهکارهای عملی و اجرایی این اهداف ابتدائاً ریشه در امور سیاسی دارد. بر این اساس باید در فضایی مبتنی بر اعتمادسازی و نشان دادن اقتدار ایران اسلامی و رویکرد تعامل محور با همسایگان، این فضا را به حوزه اقتصادی تسری داد و محصول اقتصادی این فضا را برداشت کرد و از استحکام روابط اقتصادی جهت امنیت‌زایی منطقه بهره برد. اما ایران در بحث قراردادهای حمل و نقل هوایی می‌تواند در ازای کالایی که امروزه و در شرایط اضطراری به قطرمی فروشد، این عرضه و تقاضا را به گونه‌ای درازمدت ترتیب دهد و از سود کلان این حمل و نقل در گسترش صنعت هوایی خود بهره ببرد. کاهش تعرفه‌های وارداتی و صادراتی و بروکراسی موجود در تجارت فی مابین، حل مشکلات نقل و انتقال پولی و ایجاد خط مستقیم کشتیرانی میان دو کشور از جمله موارد دیگری است که می‌تواند به تحکیم این روابط در صادرات و واردات و حضور پررنگ ما در قطر کمک شایانی کند.
بر این اساس باید گفت اکنون زمانی است که می‌توان «همزیستی مبتنی بر تعاملات کثرت گرایانه» را پررنگ کرد تا در آینده‌ای نه چندان دور، رهاورد آن «همکاری مبتنی بر تعاملات همبستگی گرایانه» باشد.
ارسال نظر
