ترامپ و حمایت از عربستان و آتش اختلافات خاورمیانه

 مقامات آمریکا و به ویژه رئیس جمهور این کشور یکی از هدف سفر به عربستان سعودی را ایجاد صلح و مبارزه با تروریسم و افراطی گرایی عنوان کرده بودند و ترامپ از این سفر به عنوان یک سفر تاریخی یاد کرد.

در همین راستا، روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» در مطلبی نوشته است که حاصل سفر ترامپ به عربستان سعودی نه صلح و ثبات بلکه جنگ و درگیری خواهد بود.

این روزنامه آمریکایی نوشته است.

دونالد ترامپ در سخنرانی هفته پیش خود در ریاض و در جمع سران و رهبران کشورهای عرب و مسلمان خواستار وحدت و تمرکز این کشور‌ها برای مقابله با «افراطی گرایی» و همچنین ایران شد.

ترامپ گفته بود: «ما دعا می‌کنیم روزی این نشست به عنوان آغازگر صلح در خاورمیانه به یاد آورده شود».

اما خاورمیانه پس از این گفته‌های ترامپ با موجی از نزاع‌ها و تنش‌های جدید روبرو شد و به جای صلح و اتحاد، شاهد بدتر شدن اختلافات و تنش میان کشور‌ها در این منطقه هستیم.

در این میان، قطر و عربستان سعودی یک جنگ لفظی عجیب و غیرمنتظره‌ای که رقابت و چشم انداز به شدت متضاد آن‌ها برای نفوذشان بر منطقه را نشان می‌دهد را راه اندازی کردند.

از طرف دیگر در مصر و بحرین نیز شاهد سرکوب گسترده مخالفان سیاسی توسط نیروهای امنیتی هستیم که در پی آن ۵ نفر کشته و صد‌ها نفر نیز زخمی شدند.

گزارش تصویری: دیدارهای پرزیدنت ترامپ در عربستان سعودی، شوخی ترامپ با السیسی

در ایران نیز به عنوان رقیب اصلی عربستان در خاورمیانه، در اواسط این ماه رای دهندگان مجددا یک رئیس جمهور «اصلاح طلب» را انتخاب کردند و رهبران ایران در حالی که فروش میلیارد‌ها دلار سلاح به عربستان توسط ترامپ را محکوم کردند، یک تاسیسات زیرزمینی از موشک‌های بالستیک را نیز به نمایش گذاشتند.

به نوشته واشنگتن پست، تنش‌های اخیر در منطقه نتیجه سفر رئیس جمهور آمریکا به عربستان و فروش میلیارد‌ها دلار سلاح به عربستان است که از یک سو باعث نگرانی و اضطراب در میان رقبا و دشمنان عربستان شده است و از سوی دیگر باعث جسور شدن متحدان وفادار و استبدادی ریاض شده است.

در همین زمینه، «فواز جرجس»، استاد مطالعات شرق میانه در مدرسه اقتصاد لندن گفته است: «آنچه شما اکنون می‌توانید ببنید این است که ائتلاف به رهبری عربستان هم اکنون احساس قدرت‌مند بودن را دارد. آن‌ها در حال تهاجمی‌تر شدن هستند و این دوره جدیدی است که آغاز شده».

جرجس در ادامه افزود؛ عواقب ناشی این تغییر می‌تواند سال‌ها برای منطقه معضلاتی ایجاد کند و جنگ‌های نیابتی را در سوریه و یمن-جایی که ایران و عربستان از طرف‌های درگیر حمایت می‌کنند- تشدید کند. جبهه جدیدی نیز ممکن است شعله ور شود و آنهم جنوب لبنان و درگیری میان اسرائیل و حزب الله است.

به عقیده جرجس همه طرف‌ها در حال آماده سازی خود برای شروع راند بعدی درگیری‌ها هستند.

مقامات ایرانی در ابتدا به نظرات ضد ایرانی و پر سر وصدای ترامپ در ریاض بی اعتنایی کردند و محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز در صفحه توییتر خود معامله تسلیحاتی آمریکا و عربستان را به سخره گرفت.

اما روزهای پس از آن، دولت ایران لحن سخت‌تر و معترض تری را اتخاذ کرد و ضمن محکوم کردن حمله به مخالفان حکومت بحرین، سرکوب معترضان در این کشور را نتیجه مستقیم سفر ترامپ به عربستان قلمداد کرد.

همانطور که جهان عرب آماده تنش فزاینده میان عربستان و ایران بوده، از هفته گذشته نیز شاهد تنش شدیدی میان عربستان و قطر هستیم که رقابت دیرینه‌ای را به ویژه از بعد از قیام‌های عربی در سال ۲۰۱۱ آغاز کرده اند.

در همین زمینه، دویچه وله نوشته است؛ نشست ترامپ با رهبران کشورهای عرب در ریاض قرار بود اتحاد دنیای عرب و وحدت‌نظر رهبران آن‌ها را به نمایش بگذارد، اما هنوز چند صباحی از این نشست نگذشته که شکاف عمیق بین قطر و عربستان به ویژه بر سر گروه اخوان المسلمین آشکار شده است.

درست دو روز بعد از نشست ترامپ با سران کشورهای عربی، دولت قطر ناگزیر شد بیانیه مطبوعاتی صادر کند و درباره اظهارات امیر این کشور توضیح دهد. شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر در سخنرانی که ویدیوی آن در دنیای مجازی انتشار یافت، از گروه‌های حماس و حزب الله لبنان تمجید کرده است.

امیر قطر در این سخنرانی گفته است، کسی حق ندارد نیرویی، چون اخوان‌المسلمین را به عنوان گروهی تروریست طبقه‌بندی کرده، قطر را به حمایت از تروریسم متهم کند و نقش مقاومت نیروهایی مانند حماس و حزب‌الله را منکر شود.

امیر قطردر این سخنرانی همچنین گفت که خطر واقعی از جانب برخی از دولت‌های منطقه است که به گفته او، «خود عامل پدید آمدن تروریسم بوده‌اند و درک افراطی از اسلام دارند که با اسلام حقیقی انطباقی ندارد».

در افکار عمومی دنیای عرب کسی تردیدی ندارد که منظور امیر قطر عربستان سعودی بوده است. انتشار ویدیوی این اظهارات، امیر قطر را به دردسر انداخت. او اظهارات مطرح‌شده در این ویدیو را تکذیب کرد و انتشار چنین ویدیویی را به گردن هکر‌ها انداخت، اما عربستان، امارات، بحرین و مصر در واکنش به این اظهارات امیر قطر تمامی رسانه‌ای این کشور را فیلتر کردند.

به طور کلی، از نظر این رسانه آمریکایی نتیجه سفر ترامپ به عربستان و خاورمیانه نه صلح و اتحاد بلکه افزایش درگیری میان بازیگران این منطقه خواهد بود.