نظر مثبت رسانه‌ها نسبت به شفاف‌سازی قراردادها

 قراردادهای بازیکنان در فوتبال ایران همواره یک چالش اساسی و مهم پیش روی فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ بوده و در طول چند فصلی که از برگزاری لیگ برتر می‌گذرد مدیران و بازیکنان در کنار سودهایی که از نامشخص بودن قوانین برده‌اند ضرر و زیان زیادی هم دیده‌اند.

همین موضوع به تنهایی کافی است که برای رفع مشکلات موجود در این موضوع و گشایش راهی جدید که به استانداردسازی قراردادهای فوتبال ایران منجر شود، هر چه سریع‌تر اقدام کرد. شفاف‌سازی در نحوه بستن قراردادها، رقم‌هایی که برای بازیکنان مختلف در تیم‌ها تعیین می‌شود و همچنین چگونگی پرداخت پول به بازیکنان، امری است که لازمه این راه است و برای بهبود این وضعیت باید در وهله نخست به این امور اقدام کرد.

در همین راستا، ایسنا از دو هفته گذشته قدم اول را برای آغاز این طرح برداشت. هرچند در کنار استقبال‌ گسترده‌ای که از سوی رسانه‌ها و مردم از این کار شد، واکنش‌های منفی و مقاومت‌هایی هم وجود داشت، اما استانداردسازی قراردادها در فوتبال ایران آنقدر مهم است که سازمان لیگ هم دست به کار شده و مهدی تاج در مصاحبه خود با ایسنا گفت که قرارداد تمام مربیان و بازیکنان اعلام عمومی می‌شود. حتی وزیر ورزش و جوانان در تازه‌ترین اظهارات خود واکنش مثبتی به این موضوع داشت و گفت: "خوشبختانه کمکی که رسانه ها در افشای این نارسایی ها و ناهنجاری ها کردند موجب شده که فضای عمومی به این سمت حرکت کرده که تیم های دیگر داوطلبانه و به صورت شفاف لیست قراردادهای خود را در اختیار رسانه ها قرار دهند و ما این را به فال نیک می گیریم و اعتقاد داریم یک نهضتی شروع شده و باید تداوم پیدا کند تا بعد از این از ارقام کلان و نجومی و در یک کلام از بی عدالتی در ورزش جلوگیری شود و به سمت شفافیت حرکت کنیم."

ایسنا برای مشخص شدن موضع سایر رسانه‌ها در این رابطه با برخی از سردبیران ورزشی‌ رسانه‌ها تماس گرفت که در زیر می‌توانید نظر آنها را در این مورد بخوانید.

علی جوادی، سردبیر خبرورزشی

این که همه باشگاه‌ها قراردادهای بازیکنان خود را انتشار دهند در هیچ جای دنیا نمونه ندارد. اما در فوتبال دنیا صداقت وجود دارد که ما در ایران شاهد این امر نیستیم. در فوتبال ما اگر بتوانید دروغ بگویید مدیر خوبی هستید. اگر از بازیکنان ایرانی که در بوندسلیگا بازی کرده‌اند بپرسید به شما می‌گویند که در زمان بازیگری‌شان در این لیگ چه رقم وحشتناکی بابت مالیات خود باید می‌دادند که مدیر باشگاه این رقم را پرداخت می‌کرده است. وحید هاشمیان مجرد بود و 51 درصد از قرارداد خود را برای مالیات می‌داد. مهدوی کیا هم که ازدواج کرده بود به ازای هر فرزند دو درصد و به برای همسرش هم پنج درصد از مالیات قراردادش کم می‌شد. بنابراین او هم رقم چشمگیری معادل 42-43 درصد از قراردادش به مالیات تعلق می‌گرفت.

این صداقت همه جا هست، اما در فوتبال ما نه. نتیجه‌اش این می‌شود که قرارداد 400- 500 میلیونی به اضافه ماشین و میلگرد و این چیزها داده می‌شود، اما همین موارد هم به بازیکنان داده نمی‌شود. من فکر می‌کنم تا زمانی که فشاری وارد نشد و جریمه سنگینی برای مردم در نظر گرفته نشد ما با بستن کمربند ایمنی در ماشین بیگانه بودیم. اما به محض این که جریمه سنگین گذاشته شد یاد گرفتیم که قبل از حرکت خودرو کمربند خود را ببندیم. در مورد فوتبال هم فکر می‌کنم این که سازمان لیگ از این در وارد شده اتفاق خوبی است. زمانی که به باشگاه‌ها درباره بستن قراردادها فشار وارد شود، یاد می‌گیرند که صادقانه رفتار کنند و به بازیکنان اجازه ندهند که با سه باشگاه مختلف حرف بزنند و دو تیم را دور بزنند. همچنین اگر مدیر باشگاهی به خاطر این مسائل جریمه شود سال بعد همه چیز درست می‌شود و فوتبال ما در ریل اصلی خود می‌افتد. فوتبال برای لذت بردن است و در خیلی از کشورها هواداران واقعا از این ورزش لذت می برند، اما در کشور ما فوتبال پر تنش شده و باید این وضعیت را عوض کنیم.

علیرضا خلیفه، دبیر سرویس ورزشی خبرگزاری فارس

یکی از علل اصلی راغب شدن رسانه‌ها به شفاف سازی قرارداد بازیکنان فوتبال این بود که مسئولان و مدیران باشگاه‌ها به نوعی قوانین را دور زدند. علت بعد این بود که طرح شکست خورده‌ای به نام سقف قراردادها در فوتبال ما اعمال شد که تبعات زیادی به همراه داشت و دلیل سوم این بود که فوتبال ما به سمتی رفته که علاوه بر کاهش تعداد هواداران، مردم خیلی راغب نیستند که در این فوتبال هزینه‌های میلیاردی شود. ما قبلا خودمان را با کشورهای صاحب فوتبال دنیا مقایسه می‌کردیم و می‌گفتیم که این رقم‌ها در فوتبال حرفه‌ای طبیعی است و باید پرداخت شود، اما بعد‌تر دیدیم که این گونه نبود.

نحوه عقد قرارداد در فوتبال ما با سایر نقاط دنیا تفاوت‌های زیادی دارد. در اینجا بازیکن با هر رقمی که قرارداد می‌بندد ارباب است و هنوز شاهد بازیکن سالاری هستیم. اما در فوتبال حرفه‌ای دنیا بازیکن با هر تیمی که قرارداد می‌بندد می‌شود کارمند آن باشگاه. باید به هواداران احترام بگذارد و زندگی حرفه‌ای داشته باشد. در حال حاضر با توجه به شرایط اقتصادی کشور یک میلیارد برای 9 ماه زیاد است. ضمن این که به نظر من باید در نحوه قرارداد بستن تجدید نظر شود و به جای قرارداد دو برگه‌ای باید یک کتابچه برای قرارداد داشته باشیم تا بازیکن همه قوانین و وظایف خود را بداند. به نظر من مردم و رسانه‌ها در حال حاضر راغب هستند که در قرارداد بازیکنان فوتبال شفاف سازی انجام شود، چرا که تاکنون اخبار درستی در این رابطه نشنیده‌اند. البته من دوست دارم زمانی این اتفاق بیفتد که خود باشگاه‌ها برای این کار علاقه نشان دهند و اگر تمایلی نداشته باشند ممکن است این امر متوقف شود.

هیوا یوسفی، سردبیر هفته نامه تماشاگران امروز

اول از همه باید بپذیریم که این یک مشکل بوده است. عدم شفافیت موضوعی بوده که فوتبال ما در چند سال گذشته با آن روبرو بوده و راهکارش این است که باشگاه‌ها را به این کار موظف کنیم، آن هم از طریق وزارت ورزش و سازمان هایی که می‌توانند روی هزینه‌ها کنترل داشته باشند. مشخصا وزارت ورزش و دکتر گودرزی خیلی روی این موضوع حساسیت نشان می‌دهد و علاوه بر این افکار عمومی هم روی این موضوع حساس هستند. با این حال وقتی اراداه ای از سوی یک شخص برای برخورد با یک مشکل ایجاد می‌شود نه رسانه‌ها، نه باشگاه‌ها و نه حتی فدراسیون همراه نمی‌شوند. همه به کناری می‌ایستند و زمین خوردن آن شخص را نگاه می‌کنند. بعد همه می‌گویند دیدید گفتیم او نمی‌تواند این مشکل را رفع کند؟

البته در این زمینه همیشه مشخص بوده که ایسنا چه نگاهی داشته اما تصورم این است که 40، 50 بازیکنی که نزدیک به یک میلیارد پول می‌گیرند و همچنین مدیران و مربیانی که از این وضعیت منتفع می‌شدند موضع می‌گیرند. این افراد رسانه‌ هم دارند و ما مشخصا هیچ نقشه‌ راهی نداریم که بدانیم وظیفه ما در این میان چیست. این مثال فقط درباره رسانه‌ها بود و در بعد بالاتر اگر نگاه کنیم متوجه می‌شویم که کل سیستم آمادگی این کار را ندارد. مشخص است که وزیر ورزش قبل از اینکه بیاید این مساله برایش مهم بوده اما اینکه به تنهایی بتواند با این شرایط مقابله کند، سخت است. مگر اینکه همه کسانی که این دغدغه را دارند بنشینند و فکر کنند که برای کمک به مقابله با این وضع چه باید کرد. من فدراسیون را خیلی راغب نمی بینم. خیلی از مدیران باشگاه‌ها هم موفقیت خود را در عدم شفافیت فضا می‌بینند. آنها در این فضا راحت می‌توانند چک شخصی‌شان را خرج کنند و بگویند که من خانه‌ام یا ماشین خانمم را فروخته‌ام و هیچ کس هم نفهمد که راست می‌گوید یا نه.

به نظر من مقابله با این جریان کار خیلی سختی است و فضایش الان به هیج وجه آماده نیست. افراد زیادی هستند که از این وضعیت سود می‌برند و در عین حال تریبون هم در اختیارشان است. خیلی راحت مظلوم‌نمایی می‌کنند. زمانی می توانیم به این بهبود فضا امیدوار باشیم که خود فدراسیون هم به این موضوع به شکل یک مساله اساسی نکاه کند.

رضا خسروی، دبیر بخش ورزشی خبرگزاری مهر

نفس کار خیلی خوب است. این اتفاقی بود که باید از سال‌ها پیش رخ می‌داد. با این وجود اگر قرار است شفاف سازی صورت گیرد نباید از طریق خود باشگاه باشد، به این دلیل که هیچ باشگاهی نمی‌آید اسناد خود را رسانه‌ای کند. در واقع این کار باید از طریق نهادهای نظارتی انجام شود که پس از بررسی دقیق حساب‌ها و قراردادها به رقم‌های واقعی رسیده‌اند.

بخش عمده‌ای از بی‌قانونی‌هایی که ما در زمینه بستن قرارداد در فوتبال ایران شاهد هستیم به خاطر تغییرات متعدد قوانین نقل و انتقالات در سال‌های گذشته بوده که اکثر آنها هم قوانین من‌درآوردی و سلیقه‌ای بوده است و باعث می‌شود فوتبالیست‌ها سود بیشتری ببرند. مثلا زمانی که قانون منع جذب دروازه‌بان خارجی گذاشته شد قیمت یک دروازه‌بان که شاید 100 میلیون می‌گرفت یه یک‌باره به یک میلیارد رسید. ما از این دست قوانین خیلی داشتیم. سقف قرارداد هم لطمات جبران‌ناپذیری به فوتبال ما وارد کرد و باعث رواج پول‌های زیرمیزی و دادن خانه و ماشین کنار قرارداد شد.

اگر شفاف‌سازی قراردادها به رفع این مشکلات در فصل آینده کمک کند، رویه مناسبی است اما اگر قرار باشد سندسازی صوری انجام گیرد دردی از فوتبال ما دوا نمی‌کند. شفاف‌سازی به این معناست که میزان درآمد و هزینه‌های باشگاه به طور قطعی مشخص شود، نه اینکه بازیکن و باشگاه بگویند لیست درست نیست و نهادهای بالاتر بگویند که درست است.

مهدی زعیم زاده، دبیر بخش ورزشی روزنامه شرق

مشکل اساسی در فوتبال ما این نبوده که چرا قراردادها رسانه‌ای نمی‌شده، بلکه مساله مهم‌تر از این بوده که ریز هزینه‌ها در اختیار نهادهای نظارتی قرار نمی گرفته است. این قراردادها باید با جزئیات در اختیار اداره مالیات و نهادهای حسابرسی قرار گیرد. ما در این بحث از پایه مشکل داشتیم. وقتی این مشکل وجود دارد، رسانه‌ای شدن قراردادها می‌تواند آغازگر روند مناسبی باشد، هرچند که تبعات و مشکلاتی هم خواهد داشت. این کار کمک به روشن شدن خیلی از مسائل می‌کند. مثلا با همین یک خبر مشخص شد که چند بازیکنی که از مشکلات مالی صحبت می‌کردند و می گفتند پول شب عید را نداریم، میزان دریافتی‌شان مشخص شد. اصلا همین روند باعث می‌شود که فصل بعد رقم قراردادها به میزان قابل توجهی پایین بیاید.

البته خودمان می‌دانیم که در دنیا این کار به هیچ وجه انجام نمی‌شود. مثلا بارسلونا و رئال مادرید نمی‌آیند قرارداد خود با مسی و گرت بیل را رسانه‌ای کنند اما خودمان کار را به جایی رسانده ایم که برای شفاف‌سازی از رسانه‌ای کردن قراردادها شروع کنیم. در کل حرکت مثبتی است اگرچه مشکلاتی هم با خود به همراه دارد اما می‌تواند حلال برخی از مسائل در فوتبال ایران باشد.

سعید زاهدیان، سردبیر ایران ورزشی

دولت و سایر وزارتخانه ها مخصوصا وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز باید در این راه به وزارت ورزش و جوانان کمک کنند. چرا که بحث‌هایی مانند زیرمیزی گرفتن و روابط پشت پرده در فوتبال ایران باعث عقب افتادن فوتبال ایران شده و نتیجه همین غیر شفاف بودن قراردادها و رد و بدل شدن پول‌های غیرقانونی میان بازیکنان و مربیان است. به اعتقاد من شفاف سازی قراردادها به پاکی فوتبال و جلوگیری از ریخت و پاش ها در آن کمک شایانی می کند و در این میان رسانه ها باید ضمن انعکاس واقعیات دست به تحلیل و بررسی این قراردادها هم بزنند.

وزارت ورزش به عنوان متولی دو باشگاه اصلی ایران باید قرارداد بازیکنان استقلال و پرسپولیس را در فصل آینده به صورت شفاف و رسمی اعلام کند، وزیر ورزش به تنهایی نمی تواند در مقابل مخالفان این کار دوام بیاورد و این کار به تنهایی از او بر نمی‌آید. دکتر گودرزی باید در جلسات هیات دولت این بحث را مطرح کرده و از سایر وزراء مخصوصا وزیر صنعت، معدن و تجارت بخواهد سایر باشگاه های فوتبال مانند سپاهان، ذوب آهن و فولاد نیز دست به انتشار قرارداد بازیکنان خود بزنند. به درستی باید مشخص شود ورودی و خروجی در فوتبال ما به چه میزان است، آن گاه است که کارکرد فوتبال ایران نیز کاملا مشخص خواهد شد.

مطمئنا با این اقدام منافع افراد و گروهای بسیاری به خطر می افتد و طبیعی است که آنها مقاومت شدیدی را برای جلوگیری از این کار داشته باشند. در طول این چندروز پس از انتشار قرارداد بازیکنان پرسپولیس بازیکنان و افراد زیادی علیه وزیر ورزش صحبت کردند و حتی ممکن است در آینده این امر به ورزشگاه‌ها نیز کشیده شود. اما وزارت ورزش باید بسیار محکم و سفت و سخت در مقابل این هجمه بایستد چرا که برای این امر باید هزینه داد. این موضوع خواست عمومی و تمامی فوتبال دوستان است و علاوه بر آنها رسانه‌ها نیز در این راه همراه وزارت ورزش هستند.

بسیاری از بازیکنان که در ایران مبلغ‌های میلیاردی می‌گیرند شایستگی گرفتن این مبالغ را ندارند و اگر آنها نهایتا به کشورهای خارجی بروند به هیچ عنوان از این قیمت‌ها خبری نیست و نهایتا به این بازیکنان در کشورهای دیگر 300 یا 400 هزار دلار بیشتر نمی‌دهند. این قیمت‌های میلیاردی که به بازیکنان پرداخت می شود به دلیل رقابت میان مدیران باشگاه‌های ‌دولتی است چرا که آنها از جیب خرج نمی‌کنند و برایشان اهمیت ندارد که از بیت‌المال تا چه میزانی برای رسیدن به اهدافشان خرج کنند. در صورتی که اگر باشگاه‌های فوتبال در ایران خصوصی شوند مطمئنا جلوی این ریخت و پاش‌ها گرفته خواهد شد. به نظر من دولت نباید در اداره باشگاه‌ها و پرداخت پول به بازیکنان دخالتی داشته باشد و پول‌های خود را صرف توسعه ورزش همگانی کند.

محسن اثیمی، دبیر بخش ورزشی خبرگزاری تسنیم

مساله مهمی که در این بحث وجود دارد این است که انتهای این شفاف‌سازی به کجا می‌رسد. آیا این شفاف‌سازی می‌تواند جلوی رشد قیمت‌ها را بگیرد؟ مثلا بازیکنی که اعلام شده در این فصل یک میلیارد و 200 میلیون گرفته حاضر است در فصل بعد 600 میلیون بگیرد؟ این حق مردم است که بدانند چه پول‌هایی در باشگاه‌های دولتی رد و بدل می‌شود. در فهرستی که از قرارداد بازیکنان پرسپولیس منتشر شد شبهاتی وجود داشت. مثلا دو میلیارد وزارت ورزش هم در آن حساب شده بود. ضمن اینکه نمی‌توانید مشخص کنید که چه بازیکنی چه ماشینی خارج از قرارداد گرفته است. در جامعه‌ای که مهم‌ترین شغلش نمی‌تواند سالانه اینقدر درآمدزایی کند برای مردم این شفاف سازی مهم است اما ساز و کار این امر مهم‌تر از خودش است. اگر قرار است این کار برای همه باشگاه‌ها انجام شود باید فهرست‌ها با واقعیت منطبق باشد. در عین حال اگر این کار منجر به کوتاه شدن دست دلال‌ها از فوتبال شود بسیار مفید است.

محمدرضا کربلایی،‌ دبیر بخش ورزشی خبرگزاری نسیم

البته هنوز مشخص نیست که فهرستی که از قراردادهای بازیکنان و مربیان پرسپولیس منتشر شد، از حب علی بود یا بغض معاویه. به هر حال مسئولان وزارت ورزش مقابل علی دایی قرار گرفته بودند اما بعد از انتشار این لیست گفتند که هدفشان روشن شدن واقعیت‌ها بوده است. اصل این کار به نظر من خوب است و ما رسانه‌ها هم حمایت می‌کنیم. من با یک مربی صحبت می‌کردم. او برای من تعریف کرد که یک بازیکن با رقم پیش فرض 600 میلیون وارد اتاق مدیرعامل می‌شود و آنقدر با دلال‌های مختلف صحبت می‌کند که رقم قراردادش در انتها به 900 میلیون می‌رسد. به نظر من اگر شفاف‌سازی در این زمینه صورت بگیرد و از سوی فدراسیون و سازمان لیگ هم برخورد انجام شود دیگر شاهد برخی بی‌نظمی‌ها و بی‌قانونی‌ها نخواهیم بود.

علی عالی، دبیر بخش ورزشی روزنامه اعتماد

یکی از مشکلات فوتبال ایران همواره عدم شفافیت بوده است. رفع این مشکل نیاز به زیرساخت دارد که مهم‌ترین بخش آن فرهنگی است که مدیران ما فرهنگ درست هزینه کردن را بلد باشند. عامل اصلی هزینه‌های سرسام آور در فوتبال ما مدیران هستند، در حالی که رسانه های ما بیشتر به معلول‌ها می‌پردازند و می‌گویند چرا فلان بازیکن اینقدر پول گرفته است. در حالی که در رسانه هم اگر مدیر به شما پول بیشتری بدهد مطمئنا از آن رقم بیشتر استقبال می‌کنید. در واقع این پول مثل بارانی است که از آسمان می‌آید. اگر کانال مناسبی برای آن تعبیه کنید باران تبدیل به نعمت می‌شود اما اگر این آب در کانال‌های نامناسب ریخته شود می‌تواند به ویرانی بینجامد.

در فوتبال ما مدیران شفاف‌سازی نکرده‌اند به این خاطر که مدیران بالادستی‌شان از آنها نخواسته‌اند. وزیران ورزش، صنایع و ... باید از مدیران باشگاه‌های خود بخواهند که در هزینه‌های خود به درستی کار کنند. کاری که ایسنا انجام داد خیلی در این شرایط مناسب بود. ما چند سال پیش ریز هزینه‌های باشگاه سایپا را رسانه‌ای کردیم اما سجادی از ما انتقاد کرد که چرا چنین کاری انجام دادید. در حالی که آن لیست برای ارائه به بورس آماده شده بود. این نشان می‌رهد که مدیران علاقه‌ای به شفاف سازی ندارند. شیوه مدیریت فوتبال ما شبیه یک بنگاه معاملات ملکی است. پرسپولیس و استقلال و سایر باشگاه‌ها در کنار پول، بخش دیگری از قرارداد را به صورت ماشین و تیرآهن و ... می‌دهند و هیچ نظارتی هم بر آن وجود ندارد.