به عقيده او «شخصي که قصد دارد در جايگاه رياست‌جمهوري باشد، بايد به ادبيات خود توجه کند، اظهارات توأم با اهانت و موضع حمله‌اي در مناظره‌ها زيبنده چنين فردي نيست؛ البته يکسري ترفندهاي انتخاباتي براي جذب مخاطب وجود دارد که با آنچه در مناظره‌ها شاهد هستيم، متفاوت است.»
مناظره انتخابات دوازدهمين دوره رياست‌جمهوري از خان دوم هم گذشت و البته با اتفاقاتي که در آن رخ داد، هنوز چشم‌ها به مناظره پاياني است. از اين دست اتفاقات بيش از هر چيز بايد به شکل‌گيري و قطب‌بندي جدي دو روش که مورد تأکيد روحاني و جهانگيري نيز بود، اشاره کرد. دو جريان، با دو تفکر در اين انتخابات رودروي هم قرار گرفته‌اند. يکي در تلاش است با هر ترفندي رياست پاستور را در دست بگيرد، ديگري تلاش دارد به عقب برنگردد. جريان محافظه‌کار با چنگ و دندان‌کشيدن و ارائه آمارها و سياه‌نمايي تلاش می‌کنند خدمات دولت را زير سؤال ببرند. حالا تحليلگران سياسي در بررسي‌هاي خود، فضاي دوقطبي در اين مناظره را به تصوير مي‌کشند که در يک طرف ميدان، قطب اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا با «روحاني، جهانگيري و هاشمي‌طبا» قرار دارند و سوي ديگر ميدان، قطب راست‌گراهاست که «قاليباف، رئيسي و ميرسليم» آن را نمايندگي مي‌کنند. آن‌طور که کارشناسان اين حوزه مي‌گويند، برنده اين بازي هم اصلاح‌طلبان بودند و حتي پديده اين مناظره به عقيده عباس عبدي، فعال اصلاح‌طلب، مصطفي هاشمي‌طبا بود. در بعد معنوي ماجرا هم عليرضا رجايي، مشاور پيشين نهاد رياست‌جمهوري دولت يازدهم به «وقايع‌اتفاقيه» مي‌گويد: «اگر جريان رقيب، خود را خادم امام رضا(ع) مي‌داند، بايد بگويم که بارها آقاي روحاني در جلسات هيأت‌دولت اعلام کرده که از همان ابتدا به برکت و عنايت اين امام همام بر مسند رياست‌جمهوري تکيه زده و با همين نگاه براي مردم و کشور برنامه‌ريزي و خدمت‌رساني مي‌کند.»درحالي جمعه پيش‌رو سومين و آخرين مناظره انتخاباتي از سيما پخش مي‌شود که دومين مناظره به عقيده عليرضا رجايي، «محاکمه بود نه مناظره.» او توضيح مي‌دهد: «اين مناظره بيشتر سياه‌نمايي بود، درحالي‌که رقباي آقاي روحاني بايد در موقعيت ايشان قرار بگيرند تا بتوانند به‌طور دقيق نظر خود را بيان کنند. درواقع، اظهارات رقباي رئيس‌جمهوري مستقر، قضاوت است تا ديدگاه.»
به گفته اين کارشناس عالي وزارت امورخارجه، «رئيس‌جمهوري از همان سال نخست با نقد تحريم‌ها، ارتقاي گفتمان بين‌المللي و درنهايت امضاي قرارداد برجام، پا به عرصه گذاشت. ازسوي‌ديگر، بهبود وضعيت بيمه سلامت، واگذاري امور به دست مردم از طريق فعال‌سازي سازمان‌هاي مردم‌نهاد و توسعه صنايع و مسائل اقتصادي نيز در برنامه اين دولت قرار گرفت. روحاني در حد توانايي و بضاعت موجود هم، ساختار را دنبال کرد که نتيجه آن با گذشت زمان نمايان خواهد شد اما هريک از کانديداهاي جريان رقيب که سوابق درخشاني را هم در کارنامه خود دارند، با نگاه نفي قضاوت‌هايي کردند که منصفانه نبود.»
اول وارد گود شويد، بعد قضاوت کنيد
تأکيد رجايي بر اين است که «تا نامزدي وارد گود نشود، نمي‌تواند برداشت صحيحي داشته باشد و آن را اعلام کند. آن‌هم در وضعيتي که روحاني الحق و الانصاف عملکرد خيلي خوبي را در چهار سال گذشته داشته است اما در مناظره‌ها شاهد ادبياتي هستيم که انصاف را نشانه مي‌گیرد. به‌عنوان‌مثال، انداختن برخي مشکلات به دوش رئيس‌جمهوري، کار زيبنده‌اي نيست؛ قرار نيست روحاني پاسخگوي همه اين مسائل باشد. محور و گرايش فعاليت‌هاي روحاني تقويت جايگاه ديپلماسي، مسائل مربوط به وزارت کار، بهبود اقتصاد ايران و مباحث درماني است که بينش دولت يازدهم براي تحقق بسياري از اين موارد، واردکردن مردم به اين عرصه بوده است. دستيابي به همه اين برنامه‌ها، مستلزم اين است که مردم بار ديگر به روحاني فرصت بدهند تا بتواند نگاه ساختاري خود را به مشکلات موجود به سرانجام برساند.» اين تحليلگر سياسي با اشاره به نقد رقباي روحاني درباره ورود هواپيما به کشور در مناظره دوم مي‌گويد: «سال‌ها فروش هواپيما به ايران در تحريم بوده و از هواپيماهاي داخلي هم هر دو مورد سقوط کرده‌اند زيرا موتور هليکوپتر روي آنها سوار بود، در چنين شرايطي جان مردم در خطر است و از طرف ديگر توريست به ايران نخواهد آمد زيرا او هواپيماي امن مي‌خواهد؛ بنابراين نياز است تا صنايع داخلي ضمن تقويت، نوسازي هم بشوند. در اين ميان، همکاري ساير قوا نيز لازم است تا مشکلات اين حوزه حل شود اما کانديداها مطالبي در‌اين‌زمينه بيان کردند که از محدوده شناخت و درک وضعيت موجود خارج بود.»
چانه‌زني‌هاي ديپلماسي براي حل مشکلات زيست‌محيطي
از سوي ديگر، موضوع آب هيرمند در اين مناظره مطرح شد که تحليل مشاور پيشين نهاد رياست‌جمهوري دولت يازدهم از طرح اين ماجرا اين است که «درحالي اين مشکل در مناظره از طرف جريان رقيب روحاني بيان مي‌شود که مدت‌هاست آقاي روحاني براي آن برنامه‌اي را اجرا کرده است با اين هدف که بايد روابط ايران و افغانستان بهبود يابد؛ حق شهروندي را براي افغان‌ها قائل شود و حتي به مدارس و مباحث آموزشي اين افراد هم توجه شده است. در بخش ديپلماسي نيز چانه‌زني و مذاکره‌هاي خوبي از سوي وزارت امورخارجه با افغانستان انجام شده و همچنان درحال پيگيري است اما نکته‌اي که بايد به آن توجه شود، زمانبربودن نتيجه حاصل از اين رايزني‌هاست. اما اقدام دولت در مباحث محيط‌زيستي و اکوسيستمي فقط به همين جا ختم نمي‌شود زيرا برنامه‌هاي اين بخش با همکاري دولت با يونسکو درحال پيشروي است.»
در اين ميان، رجايي از برجام به‌عنوان دستاوردي مهم براي حل مشکلات ايران ياد مي‌کند و مي‌گويد: «مطالبات مردم و کشور در دولت روحاني با ادبيات نرم و ارتباطات به شکل قاعده‌مند پيش مي‌رود؛ بنابراين هوکردن و به سخره‌گرفتن منتقدان و برخي کانديداها، زيبنده چنين فضايي نيست زيرا در هر شرايطي بايد موارد مثبت و ريشه‌اي هم در نظر گرفته شود. به‌عنوان نمونه، با توجه به جايگاه آقاي رئيسي، ارتباط او با قوه‌قضائيه و تعامل با رهبري انقلاب، نقاط قوت او در اين زمينه‌هاست؛ اگرچه موقعيت اجرايي نداشته است اما در بخش حقوق شهروندي و مسائل امنيتي مي‌تواند صاحب‌نظر باشد.»
توهين، زيبنده کانديداي رياست‌جمهوري نيست
به عقيده او «شخصي که قصد دارد در جايگاه رياست‌جمهوري باشد، بايد به ادبيات خود توجه کند، اظهارات توأم با اهانت و موضع حمله‌اي در مناظره‌ها زيبنده چنين فردي نيست؛ البته يکسري ترفندهاي انتخاباتي براي جذب مخاطب وجود دارد که با آنچه در مناظره‌ها شاهد هستيم، متفاوت است.»
در اين ميان، از آنجايي که بارها جبهه مقابل دولت روحاني اعلام کرده‌اند او رئيس‌جمهوري يک‌دوره‌اي است، اين تحليلگر سياسي معتقد است: «اين ديدگاه حاشيه‌سازي براي مردمي است که به‌دنبال نشاط و آرامش هستند، درحالي‌که اين افراد با سردادن چنين شعارهايي مي‌خواهند به جاي مردم تصميم بگيرند و تفکر خود را القا کنند. مردمي که با مشکلات زياد دست‌وپنجه نرم مي‌کنند و همه اينها را روحاني مي‌داند و گام‌هاي نخست را براي رفع اين مشکلات برداشته است.» اما پس از پخش مناظره دوم، اسحاق جهانگيري در دو توئيت جداگانه خطاب به مردم نوشت: «حوصله کنيد، تغيير فضا را در مناظره سوم خواهيد ديد.» نظر رجايي درباره اين‌گونه اظهارات، اين است که «بيشتر شبيه رجزهاي انتخاباتي است تا وقوع اتفاق خاص. با روندي که در دو مناظره اول شاهد آن بوديم، کانديداها تمايل دارند تا پته يکديگر را روي آب بريزند تا اينکه يک مناظره در چارچوب خود پيش برود. غافل از اينکه روحاني به اندازه کافي حرف براي گفتن دارد، حرف‌هايي که براي مردم ملموس است؛ بنابراين بايد به او فرصت دوباره داد تا برنامه‌ها در مسير خودش دنبال شود.»
ارسال نظر
