حالا یارانه نقدی به مهمترین دستاویز نامزدهای اصولگرای انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری تبدیل شده است و دو کاندیدای اصلی جناح اصولگرا به صورت مکرر درتبلیغات انتخاباتی خود افزایش چندبرابری یارانه پرداختی به خانوارها را وعده می‌دهند.
روزنامه شهروند در یادداشتی به قلم بهاءالدین حسینی‌هاشمی - اقتصاددان نوشت:چند برابرشدن یارانه‌های نقدی روی پنهانی دارد که بدون شک دراین کارزار انتخاباتی، نامزدها هرگز آن را با شما درمیان نمی‌گذارند. در واقع چندبرابرشدن یارانه‌های نقدی نیاز به منبعی دارد که پول لازم برای آن را تأمین کند و مطابق قانون هدفمندی یارانه‌ها این پول باید ازمحل آزادسازی قیمت‌ها به دست آید. در واقع اگر می‌خواهید یارانه بیشتری بگیرید، ناچارید بنزین گران‌تر، آب، برق و گاز گران‌تری بخرید.
حالا یارانه نقدی به مهمترین دستاویز نامزدهای اصولگرای انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری تبدیل شده است و دو کاندیدای اصلی جناح اصولگرا به صورت مکرر درتبلیغات انتخاباتی خود افزایش چندبرابری یارانه پرداختی به خانوارها را وعده می‌دهند. افزایشی که نه از محل تأمین آن سخنی به میان می‌آید و نه از بلایی که درصورت اجرایی‌شدن به اقتصاد ایران نازل می‌شود. نادرست‌بودن این ادعا ازچند جهت قابل بررسی است:
الف: براساس قانون هدفمندی یارانه منابع لازم برای پرداخت یارانه نقدی باید از محل آزادسازی قیمت‌ها تأمین شود. به عبارت دیگر، اگر قرار است یارانه پرداختی به مردم به ١٥٠ تا ٢٠٠هزار تومان افزایش یابد، قیمت حامل‌های انرژی در ایران رشد ٤برابری را تجربه کند. به‌عنوان مثال، بهای بنزین از لیتری هزارتومان به ٤هزارتومان، بهای گازوییل از ٦٠٠تومان به ٢٥٠٠تومان، نرخ آب بهای شهری به ازای هر مترمکعب فروش آب شرب از ١٥تومان به ٦٠تومان، هرکیلو وات ساعت برق از ٥٠تومان به ٢٠٠تومان افزایش یابد.
ب: تأمین منابع مالی لازم برای پرداخت یارانه نقدی درحالی باید ازمحل افزایش قیمت حامل‌های انرژی در ایران رخ دهد که پایین‌بودن سوخت تنها و مهمترین مزیت اقتصادی سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی در ایران به شمار می‌آید. درشرایطی که طبق ششمین برنامه توسعه‌ای کشور رقم سرمایه‌گذاری درکشور به ٢٠٠میلیارد دلار افزایش یاید که ٥٠میلیارد آن ازمحل سرمایه‌های خارجی است، از بین‌بردن تنها مزیت اقتصادی ایران منطقی به نظر نمی‌رسد. ضمن این‌که بالابردن بهای سوخت قیمت تمام‌شده تولید در ایران حدود ٣ الی ٤برابر افزایش خواهد داد. این افزایش قیمت درشرایطی است که تولیدات ایرانی دربازارهای هدف همواره به گرانی محکوم بوده و حرفی را برای گفتن درمیان رقبای خود ندارند. درنتیجه اجرایی‌شدن این وعده حاصلی جز تعطیل‌شدن بیش از ٥٠درصد واحدهای تولیدی درکشور و اضافه‌شدن به تعداد بیکاران جامعه نخواهد داشت.
ج: تنها راه افزایش یارانه این است که دولت نرخ تورم را آن‌قدر زیاد کند که به جای ٤٥هزارتومان، ١٥٠هزار تا ٢٠٠هزارتومان یارانه دهد. معنی دیگر آن، این است که ازطریق تورم ٤٠٠هزارتومان ازجیب مردم برداشت کند. این دقیقا اتفاقی بوده که در دولت قبل رخ داد. ارزش کالا و خدمات در سال‌های ١٣٩٠ تا ١٣٩٢ دوبرابر شد یا به زبان دیگر، صددرصد افزایش پیدا کرد، این درحالی بود که ماهانه ٤٥هزارتومان به هر نفر یارانه پرداخت شد. به همین دلیل با وجود پرداخت یارانه، میلیون‌ها نفر به زیر خط فقر رانده شدند، زیرا تورم بیش از دوبرابر یارانه‌ای بود که مردم ناچار به پرداخت آن بودند. حال خود تصور کنید که یارانه نقدی به ٢٠٠هزارتومان افزایش یابد. چه اتفاقی درکشور رخ خواهد داد. بی‌تردید اقشار آسیب‌پذیر به هیچ‌وجه ازاین بالارفتن نرخ یارانه منتفع نخواهند شد و بسیاری از دهک‌های متوسط درآمد‌ها به دهک‌های پایین سقوط خواهند کرد.
د: کاندیداهای ریاست‌جمهوری وعده‌های عجیب و غریبی برای اشتغالزایی مطرح کرده‌اند. یکی از ایجاد ٥میلیون و دیگری از اشتغالزایی ٦میلیون سخن می‌گوید. این وعده‌ها درشرایطی مطرح می‌شود که پرداخت یارانه نقدی دربرخی موارد به کاهش مشارکت و انگیزه کارکردن دربرخی از روستاها منجر شده است.
هرچند که حمایت از اقشار ضعیف و کم‌درآمد جامعه یکی از وظایف اصلی دولت‌ها به شمار می‌آید، اما پرداخت یارانه نقدی آن هم به تمام طبقات درآمد چیزی جز کبریت‌زدن به اقتصاد ایران نیست.
ارسال نظر
