چرایی هجوم برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری

یکی با صندل و پای بدون جوراب و دیگری با کرواتی که بر روی آن شعار نوشته بود، وارد وزارت کشور شد تا برای انتخاب عالی‌تریم مقام اجرایی کشور ثبت نام کند. دیگری ۱۲ سال بیش نداشت البته در مقابل کاندیدای سه ساله، پخته محسوب می‌شد.

  ۱۶۳۶ نفر در مجموع برای شرکت در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کردند که تعداد ثبت‌نام کنندگان نسبت به دوره قبل، ۹۵۶ نفر افزایش یافت. افرادی برای ثبت‌نام به وزارت کشور مراجعه کردند که از طیف‌های مختلف سنی،تحصیلی و قومی بودند.

اما علت این هجوم برای تصدی پست بالاترین مقام اجرایی کشور چیست؟

دکتر مجید ابهری – رفتارشناس- در این باره معتقد است اساسی‌ترین حرکت سیاسی جامعه به شوخی تبدیل شده است.   

وی با بیان اینکه از نظر رفتارشناسی مراجعه کنندگان برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری در سه گروه قابل دسته‌بندی هستند، می‌گوید: گروهی به منظور تمسخر کردن و به شوخی گرفتن انتخابات راهی وزارت کشور شدند البته ممکن است آنان از طرف برخی افراد و گروه‌ها تحریک شده باشند. عده‌ای دیگر نیز دچار کمبود توجه بودند و با ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری تلاش کردند که توجه مردم را به خود جلب کنند.  عده‌ای نیز تعادل روحی و روانی نداشتند.

به گفته این رفتارشناس، مراجعه افراد مختلف برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری نشان‌دهنده وجود ناهنجاری‌های رفتاری در جامعه است. آنان با بیراهه کشیدن یک تکلیف سیاسی مهم آن را تبدیل به شوخی سیاسی کردند.

شهناز نوحی- روانشناس- نیز هجوم مردم برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری را  از ابعاد مختلف قابل بررسی می‌داند و به ایسنا می‌گوید: عده‌ای علاقه به دیده شدن یا به اصطلاح «شوآف» دارند. هرچند برخی از آنان می‌دانند رد صلاحیت می‌شوند و به مرحله‌ای نخواهند رسید که مردم انتخابشان کنند.

 به اعتقاد او دلیل دیگر برای چنین رفتاری «توهم» می‌تواند باشد. این روانشناس می‌افزاید: برخی افراد وقتی هویت‌شان به درستی شکل نگیرد و شناخت لازم و کافی از توانایی‌هایی خود نداشته باشند، توهمی برای حضور در جایگاه ریاست جمهوری پیدا می‌کنند و مصداق کارشان نیز ضرب المثل «آب که سربالا رود قورباغه ابو عطا می‌خواند» است.

به گفته نوحی ممکن است برخی سیاسیون نیز جزو همین افراد باشند. آنان هدف مشخص و برنامه‌ریزی دقیقی برای حضور در پست ریاست جمهوری ندارند و صرفا برای قدرت‌نمایی کاندیدا شده‌اند و حتی با مسئولیتی که قرار است بر عهده‌شان گذاشته شود آشنا نیستند زیرا خود را پاسخگو نمی‌دانند.

این روانشناس به رقابت‌های جناحی اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی افراد نیز به دلیل رقابت‌های جناحی در انتخابات حضور پیدا می‌کنند و عده‌ای نیز برای قدرت‌نمایی پا به این عرصه می‌گذارند.

ابهری هم به نقش وسایل ارتباط جمعی درافزایش آمار ثبت‌نام کنندگان در انتخابات ریاست جمهوری اشاره می‌کند و می‌گوید: رسانه‌ها با انعکاس حضور افراد مختلف از بچه سه ساله گرفته تا جوان ۱۸ ساله ، از سویی مردم عادی را برای ثبت نام ترغیب و از سوی دیگر خوراک تبلیغاتی برای رسانه‌های بیگانه فراهم کردند.

او بر ضرورت اطلاع‌رسانی کافی از سوی رسانه‌ها درباره ویژگی‌ها و وظایف رییس جمهور تاکید می‌کند. به گفته ابهری رسانه‌ها و در راس آن صدا و سیما باید وظایف رئیس جمهور و شرایط آن را به دفعات مختلف توضیح دهند و از سوی دیگر نیز به طور گسترده حضور افراد عادی را برای ثبت‌نام انتخابات پوشش ندهند.

به اعتقاد این رفتارشناس، حضور افراد از هر سن و قشری در مرحله ثبت‌نام انتخابات ریاست جمهوری نشانه مردم‌سالاری نیست بلکه نشاندهنده پایین بودن سواد سیاسی جامعه است و فقط ترافیک کاری نهادهای فعال در انتخابات را افزایش می‌دهد.

 به گفته ابهری سازوکارهایی باید فراهم شود تا از ثبت‌نام افراد فاقد صلاحیت جلوگیری شود.

به گزارش ایسنا، لازم است از سوی نهادهای مطالعاتی علل روانشناختی و جامعه‌شناختی هجوم مردم برای داوطلبی برعهده گرفتن حساس‌ترین و مهمترین منصب اجرایی کشور بررسی شود از سوی دیگر قانون انتخابات مورد بازنگری قرار گیرد تا در انتخابات بعدی ریاست جمهوری شاهد صف‌های طولانی ثبت‌نام کنندگان نباشیم.