راهکار نجات از حقه‌ بازی در تورهای گردشگری

 بیشترین تخلفات گردشگری در فضای مجازی اتفاق می‌افتد. این اعلان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری براساس گزارش‌ها و شکایت‌های دریافت شده از مردم است. ظاهر آراسته و هیجان انگیز وب سایت‌ها، شبکه‌ها، کانال‌ها و گروه‌های مجازی در بیشتر مواقع نه تنها شک برانگیز نیست، بلکه وسوسه برانگیز هم است، مخصوصا وقتی پای قیمت وسط می آید.

در چند روز گذشته گزارش‌هایی در همان فضای مجازی از تخلفات برخی از این سایت‌های غیرمجاز پخش شده که خیلی واضح مسافران آنها اعتراف کرده‌اند؛ فریفته تبلیغات خوض رنگ و لعابی شده‌اند که به هیچ وجه ایجاد شبهه نمی‌کرده و برای همین به مجوز و اعتبار آن توجهی نکرده‌اند.

یکی از همین مسافران که همان آغاز سفر به ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان، متوجه شده فریب خورده است، در پیامی که از آن سوی مرزها مخابره کرده و طلب کمک داشته، نوشته است: «در شهر بخارا هستیم، امشب با بدترین ماشین از مرز ازبکستان عبور کردیم، وسیله نقلیه به حدی مشکل داشت که ممکن بود جون ما به خطر افتد. همه مسافران شاکی هستند و نمی‌دانند باید چه کار کنند. تازه فهمیدیم این شخص نه آژانس دارد و نه راهنما است. درحالی که تبلیغات وب سایتش طوری است که همه فکر می‌کنند آژانس حرفه‌ای است. این شخص تا الان به هیچ یک از تعهداتش عمل نکرده و 1800 دلار هم از هر نفر گرفته.»

گزارش‌هایی از این دست به وفور وجود دارد. حالا برخی به گوش می‌رسانند و بعضی از ترس اینکه مبادا در کشور غریب، رها شوند تا پایان سفر به بدترین شرایط و خدمات تن می‌دهند تا برگردند. البته این حکایت خوش شانس‌ها است، چون بودند مسافرانی که در فرودگاه یک کشور خارجی به حال خود رها شده‌اند و هیچ شخصی هم طرف حساب آنها نبوده است و یا بعضی که در کشور خودمان در فرودگاه متوجه شده اند اصلا پروازی که آن‌ها بلیت‌اش را خریده‌اند، وجود خارجی ندارند و فروشنده تور کلاهبردار از آب درآمده و متواری شده است.

با وجود تمام هشدارهایی که بویژه در آستانه سفرهای نوروزی داده می‌شود، اما آیینه عبرتی برای سایرین نمی‌شود. شاید ساده‌ترین راه حلی که می‌توان پیشنهاد داد این است که پیش از خرید هر نوع محصول مرتبط با سفر از جمله تور و بلیت وسایل نقیله، اعتبار فروشنده را از طریق سازمان‌های میراث فرهنگی و گردشگری و یا هواپیمایی کنترل کرد.

در بخشی از پرتال سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز این قابلیت طراحی شده که اطلاعات مربوط به آژانس‌های معتبر و دارای مجوز را در اختیار قرار داده است. هرچند تا کنون از میان بیش از سه هزار آژانس مسافرتی موجود در سراسر کشور، رکورد 1619 دفتر خدمات مسافرتی ثبت شده که البته شماره 09629، سامانه جامع اطلاع رسانی گردشگری هم برای راهنمایی در دسترس است.

ولی تیموری ـ مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری ـ هم چنین راهی را پیشنهاد و توصیه می‌کند و می‌گوید: فهرست آخرین تغییرات دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری در پرتال سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری موجود است. جز این از ادارات میراث فرهنگی و گردشگری کل استانها هم می‌توانند اطلاعات مربوط به تورها و دفاتر و سایت‌های مجاز فروشنده تورهای داخلی و خارجی را دریافت کنند. ضمن این که همواره هم توصیه شده با آژانس‌ها، قرارداد بسته شود تا درصورت بد تعهدی بتوان شکایت را پیگیری کرد.

علی رفیعی ـ معاون گردشگری استان تهران ـ که همواره با بیشترین معضلات از این حیث روبرو است، نیز با تایید این سخنان می‌گوید: این توصیه‌ها همیشه به مردم می شود، خوب است که آنها هم با مطالعه دست به انتخاب بزنند. اطلاعات تمام دفاتر در ICHTO.IR موجود است. غیر از این هم می‌توانند مستقیم از اداره ما در استان تهران پرس و جو کنند. یقینا اگر درباره اعتبار شرکت های گردشگری، سایت‌ها و حتی مهارت و تخصص این فعالان در مقصد خاصی سوال شود، همکاران ما اطلاعات موجود را در اختیار مردم قرار می‌دهند.

او بیان می کند: متاسفانه بیشتر مردم هنگام خرید تور، بلیت و سایر محصولات سفر، پروانه بهره بردار و مجوزها را کنترل نمی‌کنند، درحالیکه روش منطقی آن است؛ پیش از انجام یک معامله، بویژه معامله‌هایی با ارزش چند ده میلیون، بیشتر از حد معمول، تحقیق شود.