افسانه‌ای به نام کنترل حوثی ها از سوی ایران

 طی ماه های گذشته و در پی افزایش تلفات و خسارات عربستان سعودی در جنگ یمن، اتهامات این کشور و کشورهای غربی از جمله ایالات متحده در خصوص حمایت ایران از نیروهای حوثی در یمن و کنترل این گروه از سوی ایران افزایش یافته است. این اتهامات منجر به آن شده که بسیاری از مقامات سعودی و آمریکایی نیروهای حوثی در یمن را به عنوان نایبان ایران در این کشور معرفی کنند. اما این اتهامات تا چه حد صحت دارد؟

به گزارش تابناک؛ در حالی که عربستان سعودی اکنون دو سالی است که مشغول با خاک یکسان کردن یمن است، تقریبا به هیچ یک از اهداف خود در این جنگ دست نیافته و گیر کردن در باتلاق یک جنگ فرسایشی با نیروهای حوثی در یمن اکنون منجر به آن شده که نیروهای سعودی، تقصیر همه ناکامی های خود در یمن را به گردن حمایت مالی و نظامی ایران از نیروهای حوثی بیندازند.

ایالات متحده آمریکا نیز که اکنون از هیچ فرصتی برای متهم کردن ایران در منطقه فروگذار نمی کند، در این روایت با سعودی ها همراه شده تا برگی دیگر به مجموعه جدید از ایران هراسی در منطقه بیفزاید. در همین راستا بود که چندی قبل، ژنرال جیمز ماتیس، دستور بازرسی از یک کشتی ایرانی را در آب های بین المللی صادر کرده بود که البته به دلیل برخی حاشیه ها از جمله لو رفتن اطلاعات مربوط به این عملیات، در نهایت آن را متوقف ساخت.

این روایت که ایران مشغول حمایت و کنترل نیروها حوثی در یمن است، مرتب از سوی واشنگتن پروپاگاندا می شود. آمریکا ایران را متهم می کند که با قایق ها و شناورهای ماهی گیری اقدام به ارسال سلاح و تجهیزات نظامی به سوی یمن و نیروهای حوثی می کند.

اما «گرت پورتر»، کارشناس مسائل خاورمیانه، تاریخ نگار و روزنامه نگار تحقیقی، اخیرا در گزارشی مفصل پیرامون جنایات عربستان در یمن بیان کرده که آمریکا هیچ گاه نتوانسته است برای ادعای خود مبنی بر ارسال سلاح از سوی ایران برای حوثی ها مستندات موثق پیدا کند. دلیل این امر آن بوده که کشتی هایی که توسط آمریکایی ها توقیف و بازرسی شده اکثرا فاقد پرچم بوده و مقصد همه آنها سومالی بوده است و نه یمن. تنها کشتی ایرانی که در این مسیر به مقصد یمن در حرکت بوده است، به گفته پورتر، فاقد هرگونه مهمات، تجهزات و ادوات نظامی بوده است!

پورتر بیان می کند، وقتی علی عبدالله صالح مجبور به ترک قدرت در یمن شد، وی و پسرش که فرمانده سابق نیروهای گارد ملی بودند، از طریق ارتباطاتی که در رده های بالای نظامی در یمن داشته اند، کنترل خود را بر ارتش تا حدی نگاه داشتند. بعد از آن صالح خود را با نیروهای حوثی در یک ائتلاف کنایه آمیز دید، و این ائتلاف از آن روی کنایه آمیز است که همان گونه که «جرمی اسکاهیل» در کتاب خود «جنگ کثیف» بیان کرده، صالح تا پیش از آن، مداوم با نیروهای حوثی در جنگ بوده و عربستان و صالح برای آنکه جنگ خود با حوثی ها را برای ایالات متحده توجیه کنند، همواره از اتهام به ایران در حمایت از حوثی ها استفاده کرده اند. این همان اتهامی است که آن زمان صالح برای آمریکایی ها بیان کرده بود و اکنون آنها از همین اتهام بی سند برای فشار بر ایران بهره می برند.

با این حال، حتی همان زمان نیز سنای آمریکا به خوبی می دانست که ادعای ارتباط بین ایران و حوثی ها بسیار ضعیف است و آن گونه که اسکاهیل بیان کرده، هرچند صالح سعی کرده بود تا از طریق کانال های سری اطلاعاتی را در این باره برای آمریکا ارسال کند، همچنان مقامات آمریکایی در مورد وثوق این اطلاعات و میزان ارتباط ایران با حوثی ها مردد بوده اند.

اما پس از سقوط صالح و قرار گرفتن حوثی ها با وی در راستای کی هدف سیاسی، حوثی ها توانستند از طریق فروشندگان محلی و فرماندهان فاسد نظامی در رده های بالای ارتش یمن، به تسلیحات مورد نیاز خود دست پیدا کنند. این ائتلاف حتی منجر به آن شد که حوثی ها توان لازم برای پیشروی در یمن و دسترسی به پایگاه های نظامی که انبار تسلیحات آمریکایی بود را به دست آوردند.

بنا بر گزارش پورتر، همان گونه که ایران تقریبا هیچ نقش مؤثری در تجهیز حوثی ها در یمن ندارد، تقریبا کنترل اساسی نیز بر کنش های حوثی ها نیز ندارد. در واقع به نظر می رسد، ایران نمی تواند حوثی ها را کنترل کند و شاهد آن تلاشی است که ایران برای جلوگیری از تسخیر صنعا توسط حوثی ها در سال 2014 کرد؛ اما این تلاش جوابگو نبود و حوثی ها پایتخت یمن را اشغال کردند تا نشان دهند ایران کنترلی بر آنها ندارد

در سال 2015 «برنادت میهان» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا به صراحت بیان کرد، ارزیابی های آنها به این نتیجه رسیده که ایران کنترلی بر نیروهای حوثی در یمن ندارد. نهادهای اطلاعاتی آمریکا نیز با این نتیجه گیری همراه بودند و در همان زمان یکی از مقامات ارشد اطلاعاتی آمریکا به نشریه هافینگتون پست گفت: اشتباه است که نیروهای حوثی را به عنوان پراکسی - نایب - ایران در منطقه در نظر آوریم.

«گابریل فون بروک»، متخصص مسائل یمن کنترل ایران بر نیرهای حوثی در یمن را «ناچیز» قلمداد کرده و معتقد است که حوثی ها تلاش زیادی دارند تا مستقل باشند، نه این که از سوی کشوری مانند ایران کنترل شوند. وی به صراحت بیان می کند: من فکر نمی کنم ایران کنترل و تأثیری بر تصمیم گیری های حوثی های داشته باشد. اگر ایران در یمن مداخله ای دارد، این مداخله ناشی از جنگی است که پیش از این سعودی ها در یمن به راه انداخته اند و نه عامل آن.

این مسائل و گزارش های صریح به خوبی بیان می کند که اکنون سعوی ها و آمریکایی ها بنا به دلایل خاص خود، ایران را به حمایت از حوثی ها در یمن متهم کرده اند. سعودی ها طبعا به دنبال توجیه واماندگی خود در جنگ یمن و هزینه های انسانی و اقتصادی سرسام آور هستند و ایالات متحده نیز به هر حال نیاز دارد تا شواهدی برای ادعای خود در مورد بی ثبات سازی منطقه از سوی ایران دست و پا کند؛ هر چند این شواهد مبتنی بر اوهام و اتهامات غیر مستند باشد.