شمشير دولبه صنعت خودروسازي، توليد كنيم يا نه؟

 پرايد و پژو 405 خودروهايي قديمي هستند كه از نظر برخورداري از استانداردهاي روز جهاني و امكانات مشابه با توليدات مطرح بين المللي با شرايط مطلوب فاصله دارند، هر روز اخبار و گزارش هايي از نارضايتي هاي مردمي در خصوص كيفيت و ايمني اين خودروها مي شنويم كه موجب مي شود بيشتر دريابيم كه اين محصولات بايد هرچه سريعتر از چرخه توليد خارج شده و خودروهاي جديدتري جايگزين آن ها شود.

محمد علي قوامي ، كارشناس خودرو : اما اين تنها يك بعد از ماجراي اين دو خودرو در بازار كشور است كه به عنوان گاو شيرده توليدكنندگان داخلي محسوب مي شوند، بعد ديگر اين ماجرا اين است كه در خصوص خودروهايي سخن مي گوييم كه به عنوان راهبردي ترين و موثرترين خودروهاي كشور در زمينه اشتغال، حركت چرخه توليد و رونق جريان فروش و بازار محسوب مي شوند.

بسياري از صاحب نظران معتقدند ادامه توليد اين دو خودرو به صلاح صنعت خودروسازي كشور نيست و اين دو محصول بايد هرچه زودتر از چرخه توليد در ايران خودرو و سايپا خارج شده و محصولات جديدي براي عرضه وارد جريان توليد در اين دو كارخانه شوند، همين صاحب نظران مي گويند پرايد و پژو 405 چه از نظر كيفيت و چه ايمني استانداردهاي لازم را ندارند و توليد آن ها تنها زيان اقتصادي براي جامعه در بردارد.

از ديد نگارنده توقف توليد پرايد و پژو 405 مي تواند زمينه رشد صنعت خودروسازي كشور را فراهم سازد، شايد بتوان اين گونه گفت كه دو خودروي پرتيراژ داخلي خيلي بيش از حد معمول ايران خودرو و سايپا را به خود وابسته كرده اند و موجب شده اند اين دو كارخانه تا حدي درجا بزنند، بيشتر توان توليدي ايران خودرو و سايپا معطوف به توليد اين دو محصول شده، حركت براي تحقيق و توسعه محصول در ايران خودرو و سايپا كمي كند پيش مي رود و سودآوري اين دو محصول موجب شده كه دولت هم براي سرمايه گذاري در زمينه تحقيق و توسعه در صنعت خودرو تمايل زيادي از خود نشان ندهد؛ خودروسازان هم خيلي بيش از اندازه براي توليد انبوه اين خودروها هزينه كرده اند و همين موضوع باعث مي شود دل كندن از توليد آن ها برايشان دشوار باشد، اما همه ماجرا در اين جا خلاصه نمي شود.

ايران خودرو و سايپا از زماني كه اين دو خودرو را به چرخه توليدشان آورده اند، سرمايه گذاري فراواني در خطوط مختلف براي افزايش توليد اين دو خودرو انجام داده اند، حركت خطوط توليد بسياري از قطعه سازان كشور به اين دو خودرو متكي شده است و بسياري از جريان اشتغال صنعت خودرو و قطعه سازي ايران در خطوط پرايد و پژو 405 متمركز است، همه اين موارد موجب روشن شدن اهميت موضوع مي شود تا درك كنيم توقف يك شبه و ناگهاني توليد اين دو خودرو چندان هم آسان نيست.

توقف توليد خودروهاي استراتژيك در كشور، بدون آماده سازي بسترهاي لازم، زمينه بروز ضرر و زيان هنگفت صنايع كشور را فراهم خواهد كرد، باتوجه به اين كه محصولاتي همچون پرايد و پژو405 پس از سرمايه گذاري هاي فراوان به اين ميزان توليد رسيده اند، توقف بدون برنامه و دستوري اين خودروها، هم خودروسازان كشور را شديدا دچار ضرر و زيان مي كند و هم صنعت قطعه سازي كشور را در معرض تهديد قرار خواهد داد ضمن اين كه بخش عظيمي از نيروي كار در صنعت خودروسازي و قطعه سازي كشور نيز معطوف به توليد محصولات پرتيراژ است و مسلما توقف ناگهاني توليد اين محصولات اشتغال كاركنان را به خطر مي اندازد.

آن گونه كه خودروسازان مي گويند بر اساس برنامه ريزي هاي توليد در صنعت خودرو كشور، توليد پژو405 و پرايد به تدريج در حال كاهش است و جايگزين اين خودروها نيز توسط خودروسازان داخلي توليد مي شود ليكن هنوز عدد تيراژ خودروهاي جايگزين به وضعيت مدنظر نرسيده است.

از يك نكته ديگر نيز نبايد غافل شد و آن هم اين است كه فراموش نكنيم ميزان تقاضاي موجود در بازار تعيين كننده توليد و يا عدم توليد يك محصول در كشور خواهد بود، بر همين اساس نمي توان بدون درنظرگرفتن اين تقاضا براي بازار، توليد برخي خودروها را متوقف كرد.

در صورت توقف توليد خودروهاي پرتيراژ كه به عنوان ارزان ترين محصولات توليدي داخل هم به شمار مي روند، جريان خريد خودرو در كشور نيز با توجه به قدرت خريد جامعه دچار اختلال خواهد شد و احتمالا جمع زيادي از خانوارهاي ايراني از مالكيت خودرو محروم خواهند شد.

و اما راهكار اين موضوع چيست؟ بايد در گام نخست شرايطي فراهم شود تا محصولات جايگزين خودروهاي كنوني به سطح مناسبي از توليد اقتصادي و ارزان قيمت برسند و همزمان با افزايش كيفيت، تقاضاي بازار نيز به سمت اين محصولات هدايت شود تا در صورت جايگزيني، جريان عرضه و تقاضا دچار اختلال نشود، دولت هم بايد با اختصاص كمك هاي لازم به صنعت خودروسازي براي اجراي برنامه هاي توسعه محصول و ورود خودروهاي جديد به سبد توليدات، به ايجاد تنوع در محصولات قابل عرضه كمك كرده و سليقه مشتريان را به سمت خودروهاي جديد هدايت كند.

در صورتي كه رشد اقتصادي كشور در سال هاي آينده افزايش يابد، تقاضاي خريد خودرو به سمت محصولات رده بالاتر هدايت خواهد شد و به همين ميزان، تقاضاي خريد خودروهاي ارزان قيمت و پرتيراژ كاهش مي يابد، در اين شرايط خودروسازان داخلي مي توانند براي توقف توليد خودروهاي كنوني اقدام كنند.

تا زماني كه صنعت قطعه سازي تيراژ توليد قطعات ساير خودروها را افزايش ندهد و به سطح اشتغال پايدار نرسد، هرگونه توقف توليد خودروهاي فعلي، براي چرخه كسب و كار خطرآفرين خواهد بود.

و در آخر اين كه تصميم به توقف توليد خودروهاي پرتيراژ در كشور، موضوعي ملي و كلان است و نمي توان به سرعت نسبت به انجام آن اقدام كرد.