بازار روسيه هم تنگناهاي قابل عنايتي دارد كه اجازه نمي‌دهد صادرات ايران به اين كشور ارقام بالايي باشد. روسيه اما از سوي ديگر در نفت و گاز رقيب جدي ايران به حساب مي‌آيد و از اين بابت هم فايده‌اي براي ايران ندارد.
روزنامه اطلاعات در یادداشتی به قلم محمدصادق جنان‌صفت نوشت:ژاپن با كشورهاي چين و كره جنوبي همسايه است كه نخستين و يازدهمين اقتصاد دنيا به حساب مي‌آيند و بازار بزرگي براي توليدات ژاپن بوده و مي‌توانند در تعامل تجاري با ژاپن به اين كشور كمك كنند. اما از سوي ديگر با كره شمالي و روسيه هم مرز مشترك دارد كه دو كشور داراي ديدگاه نظامي و امنيتي‌اند و اقتصاد نيرومندي ندارند. ژاپن را مي‌توان يك كشور متوسط از نظر شانس داشتن همسايه دانست. البته روسيه هرگز براي ژاپن دردسر بزرگ درست نكرده و فقط اين كره شمالي است كه تهديد ژاپن به حساب مي‌آيد.
قرانسه در اروپاي غربي قرار دارد و با كشورهاي بلژيك، لوكزامبورگ، سوئيس، آلمان و ايتاليا همسايه است. آلمان و ايتاليا در گروه 7 كشور بزرگ صنعتي جهان قرار دارند و بازار خوبي براي فروش محصولات آلمان به حساب مي‌آيند. كشورهاي بلژيك، سوئيس و لوكزامبورگ هم كشورهايي با ثبات سياسي قابل توجه و درآمد سرانه بالا محسوب مي‌شوند كه خريدار كالاهاي فرانسوي هستند. مردم فرانسه بدون ترديد از واردات كشور آلمان به كشورشان به دليل كاهش هزينه حمل و نقل نسبت به شمار ديگري از كشورهاي مصرف‌كننده محصولات آلمان فايده بيشتري مي‌برند. فرانسه يك كشور با شانس خوب در داشتن همسايه‌هاي خوب و مفيد به حساب مي‌آيد.
ايران در غرب آسيا و در منطقه خاورميانه قرار دارد. ايران با كشورهاي تركيه، روسيه، افغانستان، عراق، جمهوري آذربايجان و... همسايه است. عراق و افغانستان با وجود اينكه داراي جمعيت شيعه قابل توجه هستند و با نظام سياسي ايران مشكل ندارند، اما شهروندان اين دو كشور براي ادامه زندگي خود با بي‌ثباتي مواجه شده‌اند؛ در حالي كه تركيه يك اقتصاد نيرومند دارد، اما به دلايل گوناگون فايده اقتصادي تركيه براي اقتصاد ايران به اندازه فايده بزرگي كه از همسايگي با ايران نصيبش شده، فايده نرسانده است.
اقتصاد ايران از همسايگي با روسيه هم به دلايل گوناگون فايده‌اي نصيبش نشده است. روسيه به لحاظ توليد صنعتي و سطح متوسط تكنولوژي كارخانه‌هايش در اندازه‌هايي نيست كه نيازهاي صنعتي ايران را برطرف كند و از طرف ديگر منابع مالي نيرومندي هم دراختيارش نيست كه در ايران سرمايه‌گذاري كند.
بازار روسيه هم تنگناهاي قابل عنايتي دارد كه اجازه نمي‌دهد صادرات ايران به اين كشور ارقام بالايي باشد. روسيه اما از سوي ديگر در نفت و گاز رقيب جدي ايران به حساب مي‌آيد و از اين بابت هم فايده‌اي براي ايران ندارد.
كشورهايي مثل افغانستان كه بي‌ثباتي سياسي دارد و اقتصاد نيرومندي ندارد يا تركمنستان كه بارها براي ايران دردسر درست كرده هم نشان مي‌دهد اقتصاد ايران از نظر داشتن همسايه خوب در وضع خوبي قرار ندارد. با اين همه، ايران براي نشان دادن حسن‌نيت خود به همسايه‌هايش تا جايي كه مي‌تواند خير مي‌رساند و سعي دارد حق همسايگي را به جاي آورد. متاسفانه مديران ارشد حاكم بر سرزمين و شهروندان تركيه كه در 38 سال سپري شده بيشترين منفعت را از بازار ايران داشته‌اند، اين روزها حق همسايگي را زير پا گذاشته و رفتارهايي خارج از عرف همسايگي نشان مي‌دهند.
ايران هرگز در هيچ اقدامي براي تضعيف تركيه به مثابه همسايه ديوار به ديوار پيشگام نبوده است و هماره راه را براي تقويت دوستي باز و فراخ نگه داشته است، اما اين روزها رهبري تركيه در مسيري گام برمي‌دارد كه نه‌تنها برخلاف منافع ايران است، بلكه در ميان‌مدت و بلندمدت منافع اقتصادي دو كشور را در شرايط منفي نگه خواهد داشت.
اقتصاد ايران در وضعي است كه تمايل دارد از شر تحريم‌هاي قبلي رها شود و با مدارا و سازگاري و تعامل با جهان در موقعيت پيش‌برنده باشد، اما كم‌لطفي تركيه مي‌تواند روزگار را براي ايران دشوار كند. حق همسايگي مي‌طلبد كه رهبري تركيه در خط اعتدال مستقر شده و با كشورهاي متخاصم ايران عليه همسايه‌اش متحد نشود. اقتصاد تركيه از عدم مناسبات با ايران در كوتاه‌مدت آسيب جدي مي‌بيند و بايد از اين آسيب زدن اجتناب كرد.
ارسال نظر
