علی معلم: داوران "دوبین" بودند!

علی معلم گفت: باید تصمیم بگیریم که جشنواره سال آینده یا تعطیل شود و یا از همین امروز یک تصمیم بالادستی در سطح کلان دولت مطرح شود.

 دهمین قسمت از ویژه برنامه سینمایی «هفت» به مناسبت سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر، شب گذشته سه شنبه 19 بهمن ماه با اجرای بهروز افخمی روی آنتن شبکه سه سیما رفت.

علی معلم، منتقد سینما میهمان این برنامه بود و درخصوص سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر گفت: این وضعیت نابسامان ساختاری جشنواره است که هر سال همه کسانی که جایزه می گیرند و جایزه نمی گیرند ناراحت اند. کسی که تشویق می شود به همان اندازه نگران و مضطر است که کسی که تشویق نشده است.

وی افزود: باید تصمیم بگیرم که جشنواره سال آینده یا تعطیل شود و یا از همین امروز یک تصمیم بالادستی در سطح کلان دولت مطرح شود. چون دوستانی که در وزارت ارشاد هستند، تازه کار هستند و بعید می دانم وزیر جدید با جشنواره فجر آشنایی داشته باشد!

معلم بیان آنکه این کابوس تقصیر کیست ادامه داد: این مکانیزم غلط مقصر است که مسسب این اتفاق است. جشنواره فجر با پول مردم و اموال عمومی برگزار می شود و لذا دیگران باید نسبت خود را با این جشنواره تعیین کنند و پاسخگو باشند. جشنواره تعریف دارد، داوری تعریف دارد. درصورتی که ما این دعوا را شخصی می کنیم. مکانیزم غلط کار را به اینجا می رساند که 44 فیلم را در مدت کوتاه می خواهند داوری کنند. فیلمهایی را در جشنواره امسال دیدیم که در جشنواره آغوزتپه هم نشان نمی دهند! گویا داوری ها دوبین است. بازیگر در یک فیلم خوب است، همان بازیگر در فیلم دیگر کاندید شده است!

این منتقد سینما گفت: مکانیزم غلطی بوده است که به یک نفر اجازه می دهد در هیئت داوران اعمال نظر کند، یا نظر دیگری اجرایی شود. شما در کجای دنیا دیده اید، یک نصفه شب کنفرانس خبری بگذارند؟ خبرنگار خواب، خسته و ناراحت که زمینه ساز ناراحتی ها می شود. ماشالله با پول بیت المال که خوب جشنواره می گردید، ببینید اصول برگزاری جشنواره در دنیا را.

وی افزود: یکبار در جشنواره فجر روی سن برنده را تغییر دادند. درمورد صدا و موسیقی بود که همان جا تصمیم می گرفتند، مثلا این بچه پرو است یا در کنفرانسش این حرف را زده است. ما انتقام جو، ریاکار، بی تعریف و غیرمهربان شده ایم! بنظرم از این هیئت داوران بعید نیست و حتی حق دارند که برخی عوامل را یادشان بروند. مثلا همین دو سه سال پیش بود که اصغر را به جای اکبر جایزه دادند! چند سال پیش برای نقش مکمل زن شخص دیگری را دیده بودند و بعد از جایزه دیدند این بازیگر همان بازیگر نیست! علت چیست؟ اینها همان فرم اولیه ثبت نام و ناقص را مبنای داوری قرار می دهند.

معلم با بیان آنکه اشتباه و سلیقه درباره جوایز قابل اغماض است خاطرنشان کرد: نه درباره نامزدها! کاندیدایی مربوط به سلایق نیست. تعریف و معیار دارد. امسال نشان داد که این سیستم ناکارآمد پاسخگو نیست.

وی نهایتا گفت: درگذشته شاهد دهها مورد تقلب در آرای مردمی جشنواره بوده ام. مسئله من این است که با شفافیت پیش برویم. اگر می خواهیم همدیگر را متهم نکنیم شفافیت داشته باشیم. رای گیری چرخشی یعنی چه؟ یا اعلام ده فیلم مردمی؟ یک فیلم اول داریم و یک فیلم دوم.

«هفت» در ادامه و در میز نقد آرای داوران سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر، میزبان سعید قطبی زاده و مسعود فراستی بود.

فراستی در ابتدا بیان داشت: انصراف ها چقدر بامزه است. این یک حرکت مدنی است. در این سی سال برای اولین بار است که تق همه چیز خورده است؛ تق داوری و کاندیداها و جوایز.

قطبی زاده نیز بیان داشت: برایم جالب است کاندیدهایی انتخاب شده اند که هم کسانی که کاندید شده اند و هم کسانی که نشده اند، به این آرا معترض اند. واقعیت این است که بیرون از این استدیو و در میان مردم، راجع به ترکیب داوران حرف زده می شود. چه معیاری برای انتخاب داوری وجود دارد که سالهاست فیلم نساخته، سالهاست ایران نیامده، یا سالهاست خارج زندگی کرده است. نتیجه این می شود که او موسیقی ای را شنیده که در فیلم وجود ندارد. یا جلوه های ویژه ای را دیده که چند قطره باران است...

وی افزود: یک نفر باید در میان این داوران باشد که دفاع کند و حرف بزند. فیلم پوران درخشنده چرا باید کاندیدای بهترین فیلم باشد؟ حمید نعمت الله چرا کاندیدای کارگردانی نشده است؟ چرا حمید فرخ نژاد با بازی بدش در "خوب بد جلف" کاندیدای بازیگری شده است؟ چطور می شود فیلمنامه «ماجرای نیمروز» را ندیده گرفت؟ چطور می شود جواد عزتی و هادی حجازی فر را کاندیدای نقش فرعی کرد و مهرداد صدیقیان را کاندیدای نقش یک! سلامی را برای فیلم «خفه گی» نامزد نمی کنند و برای فیلم «گشت 2» نامزد می کنند! طناز طباطبایی واقعا خوب بود و به عنوان 5 کاندیدا باید می بود.

در ادامه بهروز افخمی اظهار داشت: می ترسم از این داورانی که در خارج زندگی می کنند. 5 نفر از داوران تابعیت دوگانه دارند! خب این چطور می تواند به فیلمی علیه منافقین رای داد؟  احتمالا چون خارج زندگی یا رفت و آمد دارند از ترس مزاحمت های سازمان منافقین جرات نمی کنند به این فیلم رای دهند. در این صورت خطر نادیده گرفتن فیلم «ماجرای نیمروز» جدا احساس می شود! از آن جا که مجاهدین خلق در خارج کشور فعال هستند و چند داور از خارج از کشور تابعیت دارند، این مسئله جدی است.

مجری «هفت» ادامه داد: فیلم «بیست و یک روز بعد» را در جایی از جدول اکران ها قرار داده اند که دیده نشود. من فیلم را دیده ام قابل نادیده گرفته شدن نیست و قابل توجه است. ضمن اینکه فیلم در آرای مردمی اول است و خطر حذف آن و تقلب در آرا وجود دارد.

فراستی در ادامه افزود: یکی از داوران که در خارج هم زندگی می‌کند از من پرسید کدام فیلم خوب است و من گفتم «ماجرای نیمروز» و «ویلایی ها». او به من گفت که نمی‌توانند به ماجرای نیمروز جایزه بدهند. به نظر موج انصراف در دو روز آینده ادامه پیدا کند و این به چالش بزرگی برای این دوره از جشنواره تبدیل می شود.

در ادامه سعید قطبی زاده خاطرنشان کرد: بله و طبیعتا نتیجه اش این رسوایی است که خود کاندیدا انصراف می دهد چون نمی خواهد در این فاجعه حضور یابد.

وی ادامه داد: سوالات بزرگی درباره این شکل برگزاری جشنواره وجود دارد. چرا فیلم ها به شکل کامل ارائه نمی شوند؟ چرا تعداد فیلم های بخش مسابقه ثابت و معین نیست؟ چرا این شایعات بیرون می آید که فلان فیلم را تیزرش را دیده اند نه خود فیلم را! نتیجه اینکه حضور در بخش مسابقه بی ارزش شده است و به راحتی سیمرغ می دهند که امروز در هر خانه ای یک سیمرغ است.