راه ورود دوباره تحریم‌های احتمالی را ببندیم

 روزنامه ابتکار در یادداشتی به قلم محمد صادق جناب صفت نوشت:دولت یازدهم به نیابت از مجموعه نظام به تصمیم‌گیری ایران کار گفت‌وگو با گروه کشورهای 1+5 با محوریت حل پرونده هسته‌ای را به خوبی هدایت و به نقطه عطف برجام رساند.

در جریان این مذاکرات برخی کامیابی‌ها نصیب جامعه ایرانی به معنای اعم آن شد که متاسفانه به دلیل خاک پاشیدن منتقدان تندخو به چشم مردم،‌ این کامیابی‌ها دیده نشد.

یکی از کامیابی‌ها این بود که فرآیند تشدید تحریم‌ها از سوی امریکا و همدستان این کشور متوقف شد. این توفیق بزرگی بود برای اینکه اقتصاد ایران در ته دره مرگ ساکن نشود. پس از آن و گام به گام و با پیشرفت گفت‌وگوها و در روزها و هفته‌های بعد تحریم‌های پرشمار در حوزه‌های حمل و نقل، مسایل ارزی، نفت، بیمه‌ها و... برطرف شدند. متاسفانه در داخل کشور آمادگی برای بهره ‌برداری از این موقعیت ممتاز فراهم نشد تا اینکه وضعیت به جایی رسیده است که رهبران جدید کاخ سفید برجام را قبول ندارند. تندخویان حاکم برکاخ سفید جز این اما تهدیدهای پرشماری علیه ایران را اظهار کرده و تصمیم‌های مقدماتی درباره تشدید تحریم‌ها را در دستور کار قرار داده‌اند.
در چنین شرایطی است که به نظر می‌رسد اقتصاد ایران دوباره در شرایط ابهام قرار گرفت و واکنش‌های خاصی از طرف مدیران ارشد دولت در تعریف وضعیت تازه و تهدیدهای خطرات رفتن دوباره به کام تحریم‌ها دیده نمی‌شد. در حالی که دستگاه دیپلماسی کشور و سایر نهادها در حال چانه‌زنی با جامعه جهانی به شکل‌ها و روش‌های گوناگون هستند، مدیران ارشد وزارتخانه‌های اقتصادی، صنعتی و مدیران بخش دولتی نیز باید در تشریح وضعیت‌های متعدد احتمالی فعال شوند. باید کارهایی که می‌تواند اقتصاد را از افتادن دوباره در دام تحریم‌ها باز دارد ردیف کرد و برشمرد و راه‌های عبور از افتاده در گرداب تحریم‌ها را پیدا کرد. دستگاه‌های اقتصادی کشور، نهادهای خصوصی ایران و افراد مستقل از قدرت که توانایی تشخیص کارشناسانه تهدیدهای تحریم دوباره را دارند باید وارد کار شده و شرایط را بازگو کنند. نمی‌توان و نباید همه امور را دراختیار افراد و گروه‌هایی قرار داد که شاید از همه گوشه و کنارهای اقتصاد نامساعد کشور خبر ندارند یا از عمق و ژرفای واقعیت اطلاعی ندارند.

در صورتی که اقتصاد ایران به هر دلیل دوباره در شرایط سال‌های 1391 و 1392 قرار گیرد و محدودیت‌های تجاری، نفتی بانکداری و ارزی، بیمه و حمل و نقل برگردند این بار دیگر آن بنیه مالی و ارزی سال‌های قبل از دهه 1390 را نیز نداریم و انگیزه‌ها نیز همان انگیزه‌های فعلی نخواهد بود. عرضه سالانه صدها هزار جوان تحصیلکرده به بازار کار و ناامید شدن آنها از پیدا کردن شغل مناسب و پایدار را اگر تنها مساله مهم اقتصاد تلقی کرده و ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن را در کانون توجه قرار دهیم شاید کافی باشد که راه ورود دوباره تحریم‌های احتمالی را ببندیم. نمی‌توان و نباید شرایط را به گونه‌ای آرایش دهیم که امریکایی‌ها بتوانند کشورهای گوناگون را دوباره دست‌کم در موضوع پرونده اقتصاد ایران متحد و یکپارچه سازند. تحریم احتمالی دوباره را در شرایط ویژه‌ای که داریم و شرایط حاکم بر امریکا را نباید دست‌کم گرفت و واقعیت‌ها را ندید.