ثبت لایحه شکایت ایران از آمریکا در دیوان بین المللی دادگستری

 با ثبت لایحه تفصیلی جمهوری اسلامی ایران علیه ایالات متحده آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری توسط مرکز حقوق بین‌الملل نهاد ریاست جمهوری گام موثر دیگری برای بازگرداندن اموال ملت ایران برداشته شد.

به گزارش پایگاه‌ اطلاع‌رسانی دولت به دنبال شکایت جمهوری اسلامی ایران از ایالات متحده آمریکا به دیوان بین‌المللی دادگستری که در خرداد ماه گذشته انجام شد، مرکز حقوق بین‌الملل نهاد ریاست جمهوری موفق شد در روز سیزدهم بهمن ماه لایحه تفصیلی این شکایت را به همراه اسناد و مدارک مربوط به آن مشتمل بر چهار جلد تهیه و در دیوان بین‌المللی دادگستری به ثبت برساند.

دولت جمهوری اسلامی ایران خردادماه گذشته به طور رسمی از دولت ایالات متحده آمریکا به علت ضبط حدود 2 میلیارد دلار از اموال بانک مرکزی به دیوان دادگستری بین‌المللی شکایت کرده و خواستار محکومیت اقدام ضد ایرانی واشنگتن و جبران خسارات شده بود.

براساس این گزارش، لایحه تفصیلی مربوط به دعوای دولت جمهوری اسلامی ایران علیه دولت ایالات متحده به علت وضع قوانین و مقررات مغایر با حقوق بین‌الملل و نقض موافقتنامه بین دو کشور موسوم به معاهده مودت و روابط اقتصادی و کنسولی بین ایران و آمریکا (۱۹۵۵) که 50 سال قبل امضا شده و هنوز معتبر است در تاریخ ۱۳ بهمن ماه ۱۳۹۵ به همت مرکز حقوق بین‌الملل ریاست جمهوری، در تاریخ ۱۳ بهمن ۱۳۹۵در دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه به ثبت رسید.

از جمله مهم‌ترین موضوعاتی که در این لایحه به تفصیل بحث شده، مصادره و ضبط قریب دو میلیارد دلار اوراق بهادار بانک مر کزی ونیز مصادره اموال و دارایی‌های تعدادی از بانک‌ها و شرکت‌های دولتی ایرانی در آمریکا است که در اجرای احکام واهی صادره از دادگاه‌های آمریکایی انجام شده است.

لایحه دولت مشتمل بر ۸ فصل و بیش از ۲۰۰۰ صفحه از مستندات موید ادعاست که در چهار جلد تهیه و تدوین شده و در ۱۲۵ نسخه چاپی و الکترونیکی در دفتر دیوان ثبت شده است.

در این لایحه ایران تاریخچه و وقایع مستند ادعای دولت، قواعد و مقررات ذیربط در دعوی، چگونگی نقض تعهدات بین‌المللی توسط ایالات متحده با نادیده گرفتن حقوق دولت و شرکت‌های دولتی ایران بر اساس معاهده مودت ۱۹۵۵ و حقوق بینالملل، ماهیت و نحوه جبران خسارات وارده به تفصیل تشریح شده و از دیوان بین‌المللی دادگستری خواسته شده است که آمریکا را ملزم کند نقض تعهدات بین‌المللی خود را متوقف کند و با محکوم کردن ایالات متحده به علت نقض تعهدات بین‌المللی، آن دولت را ملزم کند که خسارات وارده به کشورمان را نیز جبران کند.

لایحه‌ای که به دیوان بین‌المللی ارائه شد در مدتی کمتر از ۷ ماه توسط تیمی متشکل از حقوقدانان و اساتید ایرانی و خارجی حقوق بین‌الملل و مجرب و متخصص در دعاوی بین‌المللی از جمله مسئولان و مشاوران حقوقی مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری در تهران و لاهه و البته با همکاری وزارت امور خارجه و بانک مرکزی و سایر دستگاه‌های دولتی و شرکت‌های دولتی زیان‌دیده از تخلفات بین‌المللی ایالات متحده تهیه و تدوین شده است.

به موجب این گزارش، دیوان بین‌المللی دادگستری طبق مقررات، لایحه ایران را به ایالات متحده آمریکا ابلاغ می‌کند و بین قضات دیوان نیز توزیع می‌کند. طبق دستور مورخ ۱ ژوئیه ۲۰۱۶ (11 دی 1394) دیوان، اکنون ایالات متحده باید لایحه دفاعیه خود را تا ۱ سپتامبر ۲۰۱۷ (10 شهریور 1396) به دیوان ارائه کند.

مطابق ماده ۵۴ آئین دادرسی دیوان، پس از پایان تبادل لوایح، دیوان برای استماع مدافعات شفاهی طرف‌های پرونده تشکیل جلسه داده و نهایتاً رای خود را متعاقب شور قضات صادر خواهد کرد. همچنین برطبق بند ۲ ماده ۵۳ آئین دادرسی، دیوان پس از کسب نظر طرفین دعوی و در هنگام شروع جلسات رسیدگی یا پس از آن در باره انتشار و اعلام عمومی لوایح طرف‌های دعوا تصمیم‌گیری می‌کند.