پنج موضوع غیرقطعی در دوران ترامپ

 عدم قطعیت یکی از ویژگیهای دوران ترامپ است. دورانی که همه چیز در هاله ای از ابهام قرار دارد.

هر چند نمی توان گفت روزهای خوشی برای مسائل بین الملی در پیش است ولی جالب است که حتی با قاطعیت هم نمی توان روزهایی ناگوار برای آینده پیش بینی کرد. به دیگر سخن نمی توان چندان مطمئن بود که ترامپ روزهایی بدتر از این برای امریکا و جهان رقم بزند. شاید روزگاری که در آنیم به اندازه کافی تلخ و پیچیده است و شرایط پیچیده تر از این برای اینده جهان متصور نیست.
دوران اوباما پایان یافته است. مردی که بسیار باهوش بود و خواست به جهان با زبانی آرام و صلح گونه نگاه کند. مردی که سخنرانی های پرشور و ادبیات فاخر و کم نظیر او در اذهان باقی خواهد ماند.

ترامپ سوگند خورد و با بدرقه اوباما به خانه جدیدش، خود بر جای او نشست و رسما چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا لقب گرفت. روزهای بعد از انتخابات تا روز تحلیف او شاید روزهای بسیار هیجان زده ای برای او بود. او بیش از هر کسی منتظر این روز بود تا کار خود را شروع کند. شاید هم به قول اوباما خرابکاری خود را شروع کند.

او اکنون می تواند هر فرمانی از لغو دستورهای ریز و درشت اوباما تا حمله به هر کشوری را صادر کند. اما هنوز چیزی مشخص نیست. جهان یکی از مبهم ترین دوران خود را پشت سر می گذارد. بی شک عدم قطعیت یکی از ویژگی های بارز دوران حاضر است. ترامپ با ویژگی های یک تاجر و کسی که همه چیز را از زاویه تجارت و سود می بیند، به شدت بر اوضاع اقتصادی و قدرتمند شدن آمریکا اصرار می ورزد. اما چیزهای زیادی هست که قطعی نیست و نمی توان به وضوح در مورد آنها سخن گفت.


1- قطعی نیست که آیا ترامپ این موضوع را درک خواهد کرد که همه چیز اقتصاد نیست. دنیای امروزِ سیاست بیش از گذشته با پیچیدگی های متفاوتی تنیده شده و نشستن بر صدر قدرتمندترین کشور جهان ظرافت های خاصی را می طلبد که نمی توان منتظر بود تا کسی با آزمایش و خطا کارها را پیش ببرد. شاید این آزمایش و خطاها گران ترین تجربه ای باشد که برای ترامپ و آمریکا و همچنین جهان متحمل شود.


2- قطعی نیست که ترامپ با مسائل و بحران های مختلف جهان چگونه تا خواهد کرد. دوران ترامپ در حالی شروع شده است که علیرغم موفقیتهای میدانی ارتش عراق در صحنه موصل و همچنین شکل گیری اراده ای در رسیدن به راه حل سیاسی در سوریه، امیدها بیش از گذشته پر رنگ تر شده است. اما داعش به عنوان نیرویی ویرانگر وجود دارد و قدرتهای حامی آن دست از حمایتهای خود برنداشته اند. بحران در اوکراین نیز یکی از امتحانهای سخت ترامپ است. جایی که او باید رودروی روسیه بایستد.


3- قطعی نیست که ترامپ با روسیه چگونه رفتار خواهد کرد. او با انتخاب تیلرسون فردی نزدیک به روس ها به عنوان وزیر امور خارجه در مظان اتهام است که می خواهد منافع امریکا را فدای دوستی با روسیه کند. او شاید درک دقیقی از رقابت دو کشور قدرتمند که در بسیاری موضوعات رقیب و دشمن هم محسوب می شوند، ندارد. در موضوعاتی مانند سپر دفاع موشکی، گسترش ناتو، بحران کریمه و تحریم های بین المللی منافع به شدت متعارضی بین امریکا و روسیه وجود دارد که کوتاه آمدن برای هر یک از طرفین به هیچ وجه با واقعیت های بین المللی منطبق نیست.


4- قطعی نیست که با شهروندان مسلمان، مکزیکی و دیگر اتباعی که از کشورهای دیگر به امریکا کوچ کرده اند چه رفتاری خواهد شد. اینکه دیواری بین مکزیک و امریکا کشیده شود و یا مسلمانان و هر پیرو دین دیگری را با هر ملیتی به یکباره و بدون برنامه بخواهند بیرون کنند، خود می تواند به بحرانی دیگر در مسائل مختلف تبدیل شود.


5- قطعی نیست که ترامپ حتی برای بیکاری، اشتغال و اقتصاد امریکا چه فکر و برنامه ای دارد. هر چند او را با موفقیت های اقتصادی و میلیاردر بودن می شناسند اما نباید غافل بود که اداره سیستم اقتصادی یک کشور با دستگاههای عریض و طویل آن با 300 میلیون نفر جمعیت و 50 ایالت با سیستم های متفاوت، با اداره سیستم اقتصادی یک میلیاردر هر چند با شرکت های عظیم و فراوان متفاوت است. او حتی یک سند دولتی را هم امضاء نکرده است.


این ها و موارد بسیار دیگر، از شروع دورانی حکایت دارد که با دوران عدم قطعیت از آن یاد می شود. به قدرت رسیدن مردی بی تجربه با ابهام های گوناگون و با اظهار نظر های متناقض بر عدم قطعیت شرایط پیش رو بیش از پیش می افزاید.

هر چند دنیای سیاست و نظام بین الملل دنیای عدم قطعیت هاست اما وجود ابهام ها و نبود پیچیدگی های دنیایِ امروز روند پیچیده ای را پیش روی جهان قرار داده است. تنها چیزی که با قطعیت می توان در مورد آن سخن گفت شروع دوران ترامپ است. پایان دوران اوباما.