بازار لوازم خانگی در تسخیر برندهای خارجی

 نتایج گزارش کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تهران نشان می دهد بازار لوازم خانگی ایران با ارزش 200 هزار میلیارد ریال، در تسخیر برندهای خارجی است که 150 هزار میلیارد ریال از این بازار را در اختیار دارند.

صنایع، معادن و کشاورزی تهران، سی و هشتمین نشست کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران به بررسی مشکلات تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران اختصاص داشت و ادامه مباحث به نشست بعدی کمیسیون موکول شد تا در نهایت جمع‌بندی مناسبی از این گفت‌وشنودها به دست آید.

** صنعت فرسوده تولید لوازم خانگی

شراره کامرانی که به نمایندگی از انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در این نشست حضور داشت، گفت: صنعت لوازم خانگی قریب به هشتاد سال در ایران سابقه دارد و دارای طیف متنوعی از محصولات در بخش‌های انرژی‌بر و غیرانرژی‌بر است.

کامرانی ادامه داد: نخستین کارخانه لوازم خانگی در سال 1316 در تهران و با هشت کارگر تاسیس شد و در دهه 40 شمسی نیز چند کارخانه دیگر ایجاد شد تا از دهه 50، کارخانه های تولیدکننده لوازم خانگی در کشور گسترش یابد. در همین دهه‌ها به تدریج تولید قطعات (الکتروموتور و کمپرسور) نیز در کشور آغاز شد.

وی شیوه‌های تولید در ایران را تولید اصیل، مونتاژ، تولید بدون کارخانه و مشارکتی عنوان کرد و گفت: این صنعت اکنون در وضعیت فرسودگی نسبی و روزآمدی تقریبی قرار دارد.

به گفته این کارشناس، دلایل عقب‌ماندگی نسبی فناوری صنعت لوازم خانگی ایران، ورود ماشین‌های دست دوم به کشور به دلیل کمبود نقدینگی و ناآشنایی با تحولات سریع این صنعت است که ساختار تولید را فرسوده کرده و موجب کاهش بهره‌وری و مصرف بالای انرژی شده است.

وی گفت: سهم بخش صنعت از رشد اقتصادی کشور در سال 1394 معادل منفی2.2 درصد برآورد شد، در حالی که سهم بخش صنعت از تولید ناخالص داخلی در سال 1393 معادل16.6 درصد بود.

** سه‌چهارم بازار لوازم خانگی ایران در اختیار خارجی‌ها

کامرانی در ادامه به چالش‌های پیش روی این صنعت اشاره کرد و گفت: تاثیر منفی مسائل سیاسی، فقدان رویکردهای علمی صادرات، فقدان فعالیت‌های حرفه‌ای در بخش‌های بازرگانی سفارتخانه‌های ایران، فقدان یا ضعف فرهنگ تولید صادرات‌گرا، فقدان و ضعف فرهنگ برندینگ، جدایی شبکه بانکی داخل از شبکه بانکی جهانی و فقدان یا کمبود اطلاعات شرکت‌ها از بازارهای خارجی از چالش‌های این صنعت است.

وی گفت: اندازه بازار لوازم خانگی کشور 200 هزار میلیارد ریال است که 150 هزار میلیارد ریال آن در اختیار برندهای خارجی است. ذکر این نکته ضروری است که سهم این صنعت از کل ارزش ‌افزوده صنعت 1.1 درصد و سهم آن از اشتغال 1.67 درصد است.

این کارشناس با مقایسه سهم بازار برندهای داخلی و خارجی گفت: در گروه صوتی‌تصویری، سهم برندهای خارجی 95 درصد و برندهای ایرانی پنج درصد است. در گروه یخچال‌فریزر، سهم برندهای خارجی 60 درصد برآورد می‌شود. همچنین در گروه شوینده‌ها سهم برندهای خارجی 55 درصد است.

وی مهمترین مساله صنعت لوازم خانگی را قدرت رقابت‌پذیری پایین برشمرد و گفت: رقابت‌پذیری پایین در این صنعت، ناشی از قیمت تمام شده بالا و کیفیت خدمات پس از فروش است.

کامرانی ادامه داد: با توجه به اقلام متنوع تولیدی لوازم خانگی، قاچاق این محصولات نیز گسترده است و لوازم خانگی کوچک، یخچال و فریزر، کولر گازی، ماشین‌های ظرفشویی و لباسشویی و چرخ‌ خیاطی به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود.

وی گفت: ضعف در رویکرد نظام‌یافته به افزایش کیفیت و کاهش قیمت، فقدان نگاه راهبردی واحدها به ضرورت دستیابی به تولید و بازار امن صادراتی، ضعف در چارچوب‌های تحقیق و توسعه و بازاریابی مطلوب، کمبود مدیریت علمی در واحدهای تولیدی، خلاء فرهنگ صنعتی در برخی مدیریت‌های واحدهای صنعتی، کمبود نوآوری، خلاقیت، تحقیق و توسعه و فناوری روز و درصد بالای ضایعات از ضعف‌های درونی بنگاه‌های تولیدی در این بخش است.

** پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت صنعت لوازم خانگی

«حبیب‌الله انصاری» دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، در این نشست پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت این صنعت ارایه کرد.

کاهش نرخ سود تسهیلات تولید و متناسب‌سازی نرخ بهره با تورم، تشکیل کمیته تعیین تعرفه (با محدودیت انجمن) در وزارت صنعت، معدن و تجارت، کاهش فشار مالیاتی و پذیرش اظهارنامه‌های مالیاتی مورد تایید حسابرس، پرهیز دولت از مداخله در قیمت‌گذاری و معافیت مالیاتی فعالیت‌های تشکل‌ها از پیشنهادهای دبیرکل این تشکل بخش خصوصی بود.

انصاری گفت: رفع موانع خرید مواد اولیه اساسی صنعت لوازم خانگی مانند فولاد، مواد پتروشیمی، مس، آلومینیوم... از شرکت‌های دولتی یکی از مهمترین خواسته‌های تولیدکنندگان لوازم خانگی است.

وی همچنین خواستار آن شد که براساس ماده (5) قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار از فعالیت تشکل‌های موازی جلوگیری شود.

** تولیدکنندگان داخلی سهم خود از بازار را به رقیبان کره ای باخته‌اند

«محمدرضا جعفری» نایب رییس انجمن صنایع لوازم خانگی، در این نشست تاکید کرد تولیدکنندگان ایرانی، بیشتر سهم بازار را به شرکت‌های کره‌ای واگذار کرده‌اند.

وی گفت: البته بخشی از دلایل این بازماندگی ناشی از برخی مسائل فرهنگی است. زمانی که درآمدهای نفتی و به تبع آن واردات افزایش پیدا کرد، مذاق مردم نیز به کالاهای خارجی خو گرفت؛ من این پدیده را به عنوان قاچاق مدرن می‌شناسم و مقابله با آن را ضروری می‌دانم.

جعفری افزود: به واسطه اعمال تحریم‌ها، ساختار این صنعت، فرسوده شده است و باید برای ارتقای این صنعت، تسهیلات ارزان‌قیمت به آن اعطا شود.

این روزها موضوع جریمه یک برند لوازم خانگی کره جنوبی توسط گمرک جمهوری اسلامی مطرح شده است.

در خبرها آمده است این برند برای روبرو نشدن با تعرفه‌های گمرکی، قطعات یک کالا را وارد کرده و گمرک جمهوری اسلامی آن واردکننده را 30 هزار میلیارد ریال(سه هزار میلیارد تومان) جریمه کرده است.

گمرک جمهوری اسلامی در این زمینه اعلام کرد: واردات قطعات از چند گمرک مختلف و استفاده از کارت بازرگانی یک بار مصرف، دو تخلف عمده نمایندگی برند کره ای تولیدکننده لوازم خانگی بوده که آن را مشمول جریمه 30 هزار میلیارد ریالی گمرک کرده است.

در این ارتباط، برخی رسانه ها در روزهای گذشته مدعی شدند وزیر صنعت، معدن و تجارت با ارسال نامه ای به گمرک جمهوری اسلامی لغو جریمه 30 هزار میلیارد ریالی خواستار شد.

در این زمینه وزارت صنعت دیروز (سه شنبه) در اطلاعیه ای تاکید کرد «از آنجا که واردات اجزا ‌و قطعات محصولات لوازم خانگی کره ای براساس تعرفه مصوب در کتاب مقررات صادرات و واردات و با پرداخت حقوق ورودی متعلقه انجام و ترخیص قطعی آنها صورت گرفته است، درخواست هر گونه بخشش در اخذ حقوق قانونی دولت، موضوعیت ندارد».