ایران هم منافع آمریکا را هدف خواهد گرفت

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی گفت: حوزه های مختلفی وجود دارد که می توان به نقض برجام از طرف آمریکا پاسخ داد و در عین حال آنها را متوجه این کرد که نقض برجام قابل پذیرش نیست.

 تصویب قانون تحریم های ایران (ایسا) از سوی مجلس سنای آمریکا باعث اتخاذ مواضع محکمی از سوی ایران شد. هر چند از لحاظ حقوقی به نظر می رسد که این قانون با متن برنامه جامع مشترک بین ایران و کشورهای پنج بعلاوه یک در تناقض نیست اما سران جمهوری اسلامی ایران با در نظر گرفتن روح تقابلی این قانون با وجود شکل گیری برجام و افتادن کشورها در یک مسیر تعاملی، آنرا نقض روح برجام می دانند و به نظر می رسد موضعی جدید در تقابل با رفتار ایالات متحده در دستور کار قرار گیرد. در این راستا با حشمت الله فلاحت پیشه نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی  گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.


در شرایطی که اوباما تا یک ماه دیگر صندلی ریاست جمهوری را به ترامپ خواهد سپرد نظرتان در مورد تصویب تحریمهای ایسا در این برهه زمانی چیست؟


اوباما به هر حال نقش سیاسی خودش را اشکار کرده است و بر اساس آن بازی می کند. روی سیاسی او و روسای جمهور دیگر آمریکا کاملا مبتنی بر بازی قدرت است. امریکایی ها این بازی را شروع کرده اند در حالی که به شکل مشخص نمی دانند نهایت آن چیست و به کجا خواهد رسید. به نظر می رسد که این بازی خوبی از طرف آنان نیست. اعتقاد من بر این است که وحدت در داخل و عقلانیت در خارج می تواند راه حل چاره باشد و این عقلانیت باید راهکار جمهوری اسلامی به عنوان یک خط مشی قرار گیرد.

ایا طرح و نظری برای مقابله وجود دارد؟

بله نظام قطعا طرح و برنامه هایی برای نشان دادن واکنش مقتضی به نقض برجام ارائه خواهد کرد. در مجلس هم طرح دوفوریتی امضاء شده و باید بررسی شود که چه واکنشی را می توان در پیش گرفت. مجلس وظیفه نظارتی دارد و به هر حال باید تصمیماتی را با مشورت اعضا اعمال کند. چون خلاء قانونی وجود ندارد، اگر کارشکنی شکل گرفت و توازن بهم بخورد مجلس باید وارد حوزه نظارتی شود و به هر حال اعمال رفتاری را در حوزه های صیانتی در دستور کار دهد. شکل دادن یک قانون جدید در این برهه شاید با مشکل مواجه باشد و با یک طرح دو فوریتی به نظر می رسد که می توان اعمال وظیفه کرد.


به نظرتان آمریکا به تنهایی می تواند برجام را نقض کند؟

در آن سمت هم می توان این را دید که فقط امریکا نیست و سازمانهای بین المللی و اتحادیه اروپا و بقیه کشورهای دخیل هم باید نظر دهند. و آمریکا به تنهایی قادر نیست توافقی چند جانبه را نقض کند. ضمن اینکه حوزه های دیگری هم حضور دارند که برای عمل به یک قانون مصوب از سوی سنای آمریکا باید وارد عمل شوند که بعید است در عملی شدن آن همکاری کنند. حوزه های فروش نفت و کشتی رانی و حوزه های دیگر هم در این مسئله وجود دارند که اینها را باید در یک بسته و در کنار هم دید و آن موقع در مورد موضوع موضع گیری کرد.


موضع اتخاذ شده از طرف ایران می تواند به بدتر شدن تنشها کمک کند؟


به هر حال باید نوعی وحدت نظر بوجود بیاید و بجای اینکه این موضوع تبدیل به اختلاف گردد، باید به ایجاد نوعی اتحاد و همدلی در گروههای داخلی منجر شود و نوعی مواضع مشترک در پی آن گرفت. این یک واقعیت است که همه باید به این موضوع کمک کنند تا فرایند برجام پیش رود و متوقف نشود.


در عرصه بین المللی چه رویکردی باید داشت؟


در عرصه بین المللی باید نوعی عمل کنیم که وارد میدانی نشویم که لابی های مختلف ضد ایرانی فرصت پیدا کنند و سعی در ایجاد تنش و برخورد در فضای بوجود آمده را داشته باشند.

در فضای بین المللی تلاش بر این بوده و هست که انرژی تهاجمی که بعد از برنده شدن ترامپ شکل گرفته منتقل به ایران گردد و این مسیر تعاملی تبدیل به ایران هراسی و عملیاتهای تشنج آفرین گردد .

از این رو ایران باید سعی کند ذهن آمریکا را که با مشغله ها و مشکلات زیادی درگیر است به سمتی دیگر منحرف کند و با رفتارهای غیر اصولی باعث نشود که کشورهای دیگر دوباره در کنار هم قرار بگیرند. اتفاقا اکنون شرایطی هست که می توان از شکاف اروپایی ها و دیگر کشورها استفاده کرد و سیاست صحیحی در پیش گرفت که دوباره این کشورها همسو نگردند و ایران را ناقض صلح بین المللی و بهم زننده برجام معرفی نکنند.


به نظرتان تصویب قانون ایسا در حال حاضر باعث نمی شود ترامپ بهانه ای برای اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران نداشته باشد؟

نه به این شکل نیست. به هر حال ابزار های دیگری در دست ترامپ هست که تلاش خواهد کرد تا در اینده تا حدی مانع از شکافته شدن دیوار تحریم ها باشد. به هر حال او منتقد برجام است و تلاش خواهد داشت تا دست ایران را ببندد و در راستای گزینه های جدید تلاش خواهد کرد. البته این خلاف نص صریح برجام است و تبعات آن را هم باید پذیرا باشد.


ایران چه نوع نقشی می تواند در راستای شکاف بین آمریکا و سایر اعضای پنج بعلاوه یک انجام دهد و هزینه های خود را کاهش دهد؟

به نظر می رسد که باید در قالب یک دیپلماسی عمومی و همه جانبه از همه ابزار ها استفاده کرد و اگر موضوع مقابله به مثل وجود دارد باید این را در نظر گرفت که این مقابله به مثل روی آمریکا تعریف و عملی شود و نه روی بقیه جهان و کشورهایی که در این نقض برجام نقشی ندارند. به هر حال اگر امریکا بخشی از برجام را نقض کند ایران هم باید بخشی از برجام را در دستور کار قرار دهد. ایران باید برای این مقابله به مثل به شکل بخشی نگاه کند نه اینکه کلیت فرصت بدست آمده در برجام را از دست دهد و زحمتهای کشیده شده در این مسیر هدر شود. باید نگاه تفکیک پذیر و بخشی به آن داشت.

یعنی ایران هم فقط بخشی از برجام را نقض کند؟ به هر حال نقض بخشی از آن نقض کل برجام محسوب می شود.

منظور این است که مقابله به مثل فقط با خود آمریکا و منافع آن باید در دستور کار گیرد و متوجه امریکا شود و در حوزه های مختلف قابل اجرا و انجام هست. باید روی آن فکر و تصمیم گیری شود که به هر حال به نقض برجام هم پاسخ داده شود و هم فرصت هایی را که بدست آوردیم با عکس العملهای غیر اصولی به هدر ندهیم.

چه روشی مدنظر می تواند قرار گیرد؟

این را می توان گفت که مقابله به مثل با امریکا در حوزه برجام فقط در قالب برجام قابل انجام نیست. حوزه های مختلفی وجود دارد که می توان به نقض برجام از طرف آمریکا پاسخ داد و در عین حال آنها را متوجه این کرد که نقض برجام قابل پذیرش نیست و از طرفی روشهای غیر اصولی در دستور کار نیست که امتیازات بدست آمده برای ایران را تبدیل به تهدید کند.