عربستان تمایلی به آشتی با مصر ندارد

 زمانی که عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر دو ساعت قبل از رسیدن پادشاه عربستان به فرودگاه ابوظبی به قاهره بازگشت، تمامی امیدها به برگزاری دیداری میان این دو با میانجیگری امارات و تحقق آشتی میان مصر و عربستان از دست رفت.

روزنامه مستقل رأی الیوم در سر مقاله خود آورده است: رفتن عبدالفتاح سیسی به امارات دو روز قبل از سفر ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان به این کشور به بهانه شرکت در جشن‌های روز استقلال امارات نشان می‌دهد که سیسی در قبال این میانجیگری انعطاف به خرج داده و آماده دیدار با پادشاه عربستان بود اما به نظر می‌رسد ملک سلمان به دلایلی نامعلوم تا این حد مایل به دیدار با سیسی نبود هر چند که یافتن این دلایل چندان سخت نیست. پادشاه عربستان تمایلی ندارد که کمک‌های مالی اضافی را به مصر بدهد حال آنکه قاهره سیاست‌های منطقه‌ای مستقل و متفاوتی به ویژه در پرونده‌های حساسی مثل یمن و سوریه و دشمنی با ایران دارد.

می‌توان تفسیر دیگری نیز برای مایل نبودن عربستان به آشتی با مصر نیز داشته باشیم و آن بحران مالی عربستان به دلیل کاهش قیمت نفت در سایه هزینه‌های سنگین جنگ در یمن و کسری بودجه عربستان است.

رهبران عربستانی معتقدند تا زمانی که از مصر به دلیل شرایط وخیم اقتصادی‌اش حمایت می‌کنند و به این کشور بیش از ۳۵ میلیارد دلار کمک و وام داده‌اند پس باید مصر نیز چیزی در مقابل بدهد و مطیع عربستان باشد. از جنگ عربستان در یمن و سوریه حمایت کند و شمشیر دشمنی علیه ایران از نیام برکشد درست مثل دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس یا مثل کشورهایی از جمله سودان، اردن و مراکش که به سرعت به ائتلاف عربی پیوستند.

به گفته یک کارشناس ارشد اقتصادی در حوزه خلیج فارس، رهبران عربستانی دیگر اجازه مردم این کشور یا حتی بخش وسیعی از آن را برای خرج کردن پولشان در اینجا و آنجا ندارند آن هم در زمانی که تدابیر ریاضتی شدیدی را علیه مردم اعمال کرده‌اند.

رهبران مصری نیز در مقابل با فشار زیادی از سوی مردم به دلیل بحران اقتصادی از یکسو و نبود ثبات داخلی و ناامنی در مرز با لیبی و عملیات‌های تروریستی در داخل از سوی دیگر مواجهند. این مساله مانع از این می‌شود که مصر بتواند نیروهایی را به یمن بفرستد یا در بحران سوریه مداخله کند. علاوه بر این براساس قانون اساسی مصر هیچ نیرویی نباید به خارج از مرزهای این کشور فرستاده شود.

مسئولان اماراتی اما سکوت اختیار کرده و از شکست میانجیگری‌شان برای آشتی میان مصر و عربستان صحبتی به میان نمی‌آورند؛ میانجیگری که در اصل اعلام نشده بود. اما آن‌ها بسیاری از اظهاراتی را که از سوی مسئولان مصری در این باره فاش شده، تکذیب نکرده‌اند. به نظر ما انتظارمان برای پی بردن به جزئیات اختلافات و دلیل برگزار نشدن دیدار میان رهبران مصری و عربستانی در ابوظبی زیاد طول نخواهد کشید و حتی احتمالا شاهد اقدامات غافلگیرکننده‌ای از سوی مصر در قبال ایران و سوریه و شاید هم یمن باشیم.

پادشاه عربستان به خشم و تندروی‌اش و تأثیر پذیرفتن از حملات و انتقادات رسانه‌ای به ویژه انتقادات از سوی مصر معروف است. او کسی است که پرونده رسانه‌های جهان عرب و عربستان را برای بیش از ۴۰ سال و قبل از اینکه پادشاه شود در دست داشت و شاید نیاز به زمان زیادی داشته باشد تا بتواند این انتقادات رسمی یا غیررسمی را که موجب تنش در روابط میان دو کشور طی پنج ماه گذشته شده، فراموش کند.

آشتی عربستان و مصر احتمالا وارد مرحله رکود شده باشد. مهم‌ترین موفقیتی که می‌توان در این زمینه به دست آورد باقی ماندن این روابط به همین منوال و ادامه توقف جنگ رسانه‌ای و تسلیم شدن در برابر دشواری این اقدام است.