محروم‌ترین کشورهای جهان کدامند؟

موسسه تحقیقاتی لگاتوم دهمین شاخص رفاه جهانی سالانه خود را به تازگی منتشر کرده که مرفه‌ترین کشورهای جهان را رتبه‌بندی کرده است.

 میزان پولی که یک کشور دارد یکی از عوامل رفاه به شمار می‌رود، اما موسسه لگاتوم برای رتبه‌بندی خود عوامل زیادی را در نظر گرفته است. این موسسه ۱۰۴ متغیر را برای تهیه فهرست خود مقایسه کرده که شامل شاخص‌های سنتی مانند سرانه تولید ناخالص داخلی و شمار افرادی بوده که کار تمام وقت داشته‌اند، اما آمارهای جالبی مانند شمار سرورهای اینترنتی مطمئنی که یک کشور دارد و نحوه استراحت مردم بر مبنای روز به روز هم مورد بررسی قرار گرفته اند.

این متغیرها سپس به ۹ زیر شاخص کیفیت اقتصادی، فضای کسب‌وکار، حکومتداری، آموزش، سلامت، ایمنی و امنیت، آزادی شخصی، سرمایه اجتماعی و محیط زیست طبیعی تقسیم شده‌اند.

موسسه لگاتوم در شاخص رفاه جهانی، به بررسی ۱۴۹ کشور جهان پرداخته که بیشترین آمار قابل دسترس را داشته‌اند.

پایگاه اینترنتی «بیزنس اینسایدر» پیش از این در گزارشی ۲۵ کشوری را معرفی کرد که در شاخص رفاه موسسه لگاتوم به عنوان مرفه‌ترین یا به عبارت دیگر خوشحال‌ترین، ثروتمندترین و امن‌ترین کشورهای جهان رتبه‌بندی شده بودند. این گزارش اکنون به بررسی کشورهایی پرداخته که از حداقل رفاه برخوردار بوده و در انتهای فهرست رفاه جهانی قرار دارند.

بسیاری از کشورهایی که در رتبه‌های انتهایی فهرست رفاه جهانی جای قرار گرفته‌اند، از جنگ‌ها و شیوع بیماری‌ها به شدت آسیب دیده‌اند و معمولا فاقد سیستم‌های اقتصادی، دولتی و آموزشی قوی هستند. این کشورها عبارتند از:

۱_ یمن: یمن که به دلیل جنگ داخلی ویران شده است، در زیرشاخص‌های اقتصادی، کارآفرینی و حکومت‌داری در آخرین رتبه و در سرمایه اجتماعی در دومین رتبه از انتهای فهرست و از نظر آزادی شخصی در میان سه رتبه انتهای فهرست موسسه لگاتوم قرار دارد.

۲- افغانستان: چند دهه جنگ از افغانستان ویرانه‌ای بیش بر جای نگذاشته است، بنابراین شاید تعجبی نداشته باشد که این کشور از نظر آزادی شخصی در میان همه کشورهای مورد بررسی در این فهرست، بدترین رتبه و از نظر حکومت‌داری، سومین رتبه بد را به خود اختصاص داده است. این عوامل به همراه امتیازهای ضعیف در زیر شاخص‌های متعدد موجب شده افغانستان همانند سال ۲۰۱۵ در رتبه دومین کشور برخوردار از حداقل رفاه در جهان قرار بگیرد.

۳_ جمهوری آفریقای مرکزی: همان‌طور که نام جمهوری آفریقای مرکزی نشان می‌دهد، این کشور در قلب آفریقا قرار دارد. این کشور  با وجود این‌که در همه زیرشاخص‌ها به جز یک مورد، در میان ۱۰ رتبه آخر قرار دارد، جایگاه خود در میان کشورهای دارای حداقل رفاه را نسبت به رتبه سال ۲۰۱۵ بهبود بخشیده و موفق شده است به رتبه سوم صعود کند.

۴_ سودان: سودان از رتبه ۱۳۴ در سال گذشته به رتبه ۱۴۵ در سال ۲۰۱۶ سقوط کرده است. این کشور در زیر شاخص آزادی شخصی، دومین رتبه بد را کسب کرده است و در همه زیرشاخص‌ها به جز دو مورد، در میان ۱۰ رتبه انتهایی فهرست قرار دارد.

۵_ جمهوری دموکراتیک کنگو: کنگویی‌ها باید با ناامنی در این کشور کنار بیایند، زیرا جمهوری دموکراتیک کنگو در رتبه دوم ناامن‌ترین کشورهای جهان قرار دارد. همچنین بالاترین امتیاز این کشور رتبه ۱۳۱ در زیرشاخص سرمایه اجتماعی است.

۶_ چاد: در سال ۲۰۱۴ تنها جمهوری آفریقای مرکزی رفاه کمتری نسبت به چاد داشت. این کشور در سال گذشته در رتبه چهارم کشورهای برخوردار از حداقل رفاه قرار داشت، اما امسال موقعیت خود را بهبود بخشیده و بالاترین امتیاز این کشور در زیر شاخص محیط زیست طبیعی بوده است.

۷_ عراق: به عنوان یکی از مناطقی که از سوی گروه تروریستی داعش اشغال شده است، تعجبی ندارد که عراق در زیرشاخص ایمنی و امنیت در میان سه رتبه آخر قرار گرفته است. با وجود این‌که عراق در زیر شاخص سرمایه اجتماعی در میان ۱۰۰ رتبه برتر قرار گرفته است، در میان ۱۴۹ کشور مورد بررسی، در رتبه ۱۴۳ جای دارد.

۸_ موریتانی: این کشور واقع در شمال آفریقا امتیاز خوبی برای سرمایه اجتماعی داشته و از میان ۱۴۲ کشور، رتبه ۸۲ را به دست آورده است، اما در شش زیرشاخص از ۱۵ زیرشاخص، در میان ۱۵ رتبه انتهای فهرست قرار دارد. به این ترتیب این کشور همچنان در میان کشورهای دارای حداقل رفاه در جهان رتبه بندی شده است.

۹_ آنگولا: آنگولا که در قسمت جنوب غربی آفریقا قرار دارد، سرشار از ذخایر نفت است، اما طبق گزارش موسسه لگاتوم، به هیچ وجه رفاه ندارد. این کشور در ۹ زیرشاخص، در میان ۲۰ کشور انتهای فهرست قرار گرفته است.

۱۰_ بروندی: این کشور جایگاهش را از رتبه پنجم در سال ۲۰۱۵ بهبود بخشیده است و بالاترین امتیازش برای آزادی شخصی بود که رتبه ۱۰۱ را در میان ۱۴۹ کشور به دست آورد، اما در زیر شاخص سرمایه اجتماعی، در انتهای فهرست قرار دارد.

۱۱_ پاکستان: با وجود این‌که این کشور امتیاز نسبتا خوبی برای اقتصاد و حکومت‌داری دارد، در میان یکی از هفت کشوری قرار دارد که ناامن‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌روند. همچنین از نظر محیط زیستی طبیعی، بدترین امتیاز را در میان سایر کشورها کسب کرده است.

۱۲_ گینه: با وجود این‌که گینه از نظر محیط زیست طبیعی در سطح جهانی، در رتبه ۶۰ قرار گرفته است، اما در رتبه‌بندی کلی از نظر بهداشت و درمان و آموزش رتبه‌های بسیار پایینی داشته که این کشور را دوازدهم کشور برخوردار از حداقل رفاه قرار داده است.

۱۳_ نیجر: نیجر هم مانند نیجریه از نظر فعالیت گروه‌های تروریستی مانند بوکوحرام،   با مشکلات مشابهی روبه‌روست. با این همه برای ایمنی و امنیت رتبه ۸۷ را به دست آورده که امتیاز نسبتا بالایی محسوب می‌شود. بدترین امتیاز این کشور در زیرشاخص آموزش بوده که سومین رتبه از انتهای فهرست را کسب کرده است.

۱۴_ لیبی: پس از این‌که محمد قذافی، دیکتاتور لیبی، از حکومت ساقط شد امید می‌رفت که این کشور رفاه پیدا کند، اما خلأ قدرت و سال‌ها جنگ، این کشور را ویران کرده است. موسسه لگاتوم لیبی را از نظر آزادی شخصی، حکومت‌داری و کارآفرینی در میان ۱۰ رتبه انتهایی فهرست قرار داده است.

۱۵_ نیجریه: نیجریه ممکن است یکی از قدرتمندترین اقتصادهای آفریقا باشد، اما در ۹ زیرشاخص امتیاز کاملا ضعیفی داشته و بدترین امتیازش در ایمنی و امنیت بوده که منعکس‌کننده حضور گروه‌های شبه‌نظامی مانند بوکوحرام و انتقام‌جویان نیجر دلتا است.

۱۶_ مالی: اگرچه این کشور برای آزادی شخصی و سرمایه اجتماعی در میان ۱۰۰ کشور اول فهرست شاخص رفاه قرار گرفته است، اما به دلیل امتیاز ضعیف در زیرشاخص آموزش که در میان پنج رتبه انتهایی قرار گرفته، در شاخص رفاه در رتبه پایینی ایستاده است.

۱۷_ لیبریا: این کشور در سال ۲۰۱۴ از شیوع اپیدمی ویروس ابولا به شدت آسیب دید و نزدیک به ۵۰۰۰ نفر در این کشور جانشان را از دست دادند، در نتیجه لیبریا در زیرشاخص بهداشت و درمان، در میان پنج رتبه انتهایی قرار دارد که بدترین امتیازی است که این کشور در همه زیرشاخص‌ها داشته است.

۱۸_ اتیوپی: اتیوپی در برخی از زیرشاخص‌ها امتیاز خوبی کسب کرده است اما سطح پایین کارآفرینی و فرصت و امتیاز بد در زیرشاخص آموزش باعث شده که موسسه لگاتوم این کشور را در میان ۲۰ کشور دارای حداقل رفاه در جهان رتبه‌بندی کند.

۱۹_ کومور: این کشور جزیره‌ای کوچک کاملا امن بوده و در میان ۱۴۹ کشور، رتبه ۶۹ را به دست آورده است، اما به دلیل این‌که در پنج زیرشاخص از ۹ زیرشاخص، در ۲۰ رتبه انتهایی قرار گرفته است، یکی از کشورهای دارای حداقل رفاه به شمار می‌رود. یکی از بدترین امتیازهای این کشور رتبه ۱۳۵ در زیرشاخص کارآفرینی بوده است.