چه کسانی به "میشل عون" رأی مثبت می‌دهند؟

پارلمان لبنان امروز در شرایطی تشکیل جلسه می‌دهد که به نظر می‌رسد انتخاب میشل عون به عنوان ریاست جمهوری لبنان با اکثریت بیش از دوسوم آراء قطعی است.

پارلمان لبنان امروز دوشنبه در چهل و ششمین و سرنوشت‌سازترین جلسه خود موضوع تعیین میشل عون به عنوان سیزدهمین رئیس‌جمهور تاریخ لبنان از زمان استقلال تاکنون را بررسی می کند. ارزیابی‌های صورت گرفته از نحوه آراء شرکت‌کنندگان در این جلسه نشان می‌دهد که عون با 94 رأی از مجموع 127 رأی موفق خواهد شد به پارلمان راه پیدا کند. این ارزیابی ها که روزنامه السفیر آن را منتشر کرده، نشان می‌دهد در انتخابات روز دوشنبه صورت گرفته 33 برگه سفید یا حاوی اسامی غیر قابل قبول وجود خواهد داشت. چرا که سلیمان فرنجیه رئیس جریان المرده و یکی از نامزدهای مطرح برای تصدی پست ریاست جمهوری از طرف‌داران و متحدان خود خواسته است که به جای نوشتن نام او در صندوق انتخابات برگه سفید بیندازند.

اگر نتایج این ارزیابی‌ها درست باشد، می‌توان گفت که میشل عون در دوره اول نشست پارلمان و با آرائی بیش از دو سوم به عنوان رئیس‌جمهور لبنان انتخاب خواهد شد و نیازی به برپایی دور دوم و کسب حد نصاب نصف بعلاوه یک آراء در روزهای آینده نخواهد بود. این در حالی است که حد نصاب شرکت‌کنندگان در پارلمان تنها با حضور دو سوم نمایندگان امکان پذیر است.

برآوردها نشان می‌دهد که از 33 نماینده فراکسیون المستقبل در پارلمان لبنان حدود 28 نفر به میشل عون رأی خواهند داد. همچنین حزب نیروهای لبنانی به ریاست سمیر جعجع نیز بر اساس توافقی که از پیش در زمینه حمایت از میشل عون با وی داشته است، با تمامی نمایندگان خود که 8 نفر است، به میشل عون رأی می دهند. فراکسیون پارلمانی حزب‌الله لبنان با عنوان  وفاداری به مقاومت نیز با 13 نماینده خود به ریاست جمهوری میشل عون رأی خواهند داد. حزب گفتمان دمکراتیک به ریاست ولید جنبلاط نیز دست کم با 10 نفر از 11 نماینده خود به میشل عون رأی مثبت می دهد. هفت نفر از نمایندگان مستقل پارلمان لبنان نیز قرار است ریاست جمهوری میشل عون را در صندوق آراء تایید کنند. طبعا 20 نماینده فراکسیون اصلاح و تغییر به ریاست جبران باسیل نیز به رهبر خود یعنی مسئول ارشد جریان آزاد ملی رأی مثبت خواهند داد. گفته می شود تنها یک نفر از حزب المردة به ریاست جمهوری عون رأی مثبت خواهد داد و تمامی فراکسیون های اقلیت پارلمان شامل 7 رأی نیز میشل عون را در رسیدن به کاخ بعبدا یاری خواهند کرد.

5 نماینده از فراکسیون المستقبل، تمامی هشت نماینده فراکسیون الکتائب، یک رأی ازفراکسیون گفتمان دموکراتیک، 5 نماینده از میان عناصر مستقل، تمامی 13 نماینده حزب توسعه و آزادی، سه نماینده از جریان المردة و یک نماینده از حزب جماعت اسلامی رأی سفید به صندوق خواهند انداخت. به این ترتیب مجموع آرای سفید که مخالفت خود را برای پست ریاست جمهوری اعلام می‌کنند، 33 رأی خواهد بود.

به این ترتیب میشل عون با کسب 94 رأی از میان 127 رأی ممکن در پارلمان، عصر روز دوشنبه را در کاخ بعبدا خواهد گذارند. روزنامه الاخبار نیز در شماره اخیر خود در این رابطه نوشته بود: دیگر نام شخصی که پیروز انتخابات ریاست جمهوری لبنان در جلسه دوشنبه پارلمان خواهد شد، مورد بحث نیست زیرا وی ژنرال میشل عون رئیس جریان ملی آزاد لبنان خواهد بود. اما آنچه اکنون مورد بحث است، تعداد آرایی است که وی در دوره اول انتخاب رئیس جمهور بدست خواهد آورد. این درحالی است که منابعی در داخل جریان ملی آزاد لبنان با قاطعیت می گویند میشل عون فراتر از دو سوم آرای نمایندگان را در جلسه انتخاب رئیس جمهور کسب خواهد کرد.

الاخبار می افزاید: دیگر جای بحثی نیست. ژنرال میشل عون دوشنبه به عنوان رئیس جمهور لبنان انتخاب خواهد شد. از نظر سیاسی، مسئله تا جایی قطعی شده است که عربستان به طور غیرمستقیم وارد جرگه کسانی شد که این رویداد را تبریک گفتند. عربستان این کار را از طریق وزیر خود ثامر السبهان صورت داد. او روز جمعه به دیدار شخصیت های سیاسی رفت و "آنچه را لبنانی ها درباره آن توافق نظر دارند" تبریک گفت.

نشست‌های پارلمان برای انتخاب رئیس جمهور به روایت آمار

بعد از گذشت دو سال و شش ماه از خلأ ریاست جمهوری در لبنان حوادث این کشور به گونه‌ای پیش رفت که سعد حریری، دست از سنگ اندازی در مسیر انتخاب رئیس‌جمهور بر داشت و میشل عون را برای رسیدن به پست ریاست جمهوری تایید کرد. به این ترتیب بار دیگر جنب‌وجوش در حیات سیاسی لبنان مشاهده شد و این موضوع تا امروز که زمان برگزاری نشست پارلمان برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید لبنان است، در میان محافل سیاسی دیده می‌شود. عمده نمایندگان، امروز به پارلمان خواهند رفت تا شاهد ریاست جمهوری و پیروزی حتمی عون در این انتخابات باشند.

در 12 دور گذشته از نشست های پارلمانی که به انتخاب 12 رئیس‌جمهور پیشین لبنان منتهی شده، آمار متفاوتی رقم خورده است. غیر از انتخابات سال 1970 که نتیجه انتخابات در آن از قبل مشخص نشده بود و یک رأی سرنوشت ریاست جمهوری را مشخص کرد، در سایر موارد نمایندگان در حالی به پارلمان می‌رفتند که از نتیجه انتخابات آگاهی داشتند. از میان 12 رئیس جمهور گذشته، هفت نفر از آنها در دور اول انتخاب پارلمانی حائز دو سوم آرا شده‌اند. همچنین از میان رؤسای جمهور گذشته سه رئیس‌جمهور (فؤاد شهاب ـ إمیل لحود ـ میشال سلیمان) قبل از انتخاب ‌شدن به ریاست جمهوری لبنان فرمانده ارتش بوده است. به این ترتیب عون در صورت انتخاب شدن چهارمین رئیس جمهوری است که تجربه فرماندهی ارتش لبنان را داشته است.

تمدید دوره ریاست جمهوری یا تجدید آن آرزوی بیشتر رؤسای جمهوری لبنان بوده است، اما تاکنون تنها 3 رئیس جمهور در رسیدن به این مهم موفق بودند. بشاره الخوری با اصلاح قانون اساسی موفق شد خود را برای یک دوره دیگر به ریاست جمهوری برساند. دوره ریاست جمهوری الیاس الهراوی و امیل لحود نیز هر کدام به مدت سه سال تمدید شد.

در صورتی که میشل عون در نشست امروز به ریاست جمهوری برسد، دهمین رئیس‌جمهور لبنان خواهد بود که از استان جبل لبنان این پست را در اختیار گرفته است. این در حالی است که تنها دو رئیس جمهور از منطقه شمال لبنان بوده اند و یک رئیس جمهور نیز ساکن بقاع بوده است.

9 رئیس جمهور پیشین اهل جبل لبنان عبارتند از: بشارة الخوری، از منطقه رشمیا در بخش عالیه، کمیل شمعون از دیر القمر در بخش الشوف، سرتیپ فؤاد شهاب، از غزیر در بخش کسروان، شارل الحلو  از بعبدا در بخش بعبدا، الیاس سرکیس از الشبانیة در بخش بعبدا، بشیر الجمیل از بکفیا در منطقه المتن، أمین الجمیل، از بکفیا در منطقه المتن ، إمیل لحود از بعبدات در منطقه المتن و میشال سلیمان از عمشیت در منطقه جبیل. دو رئیس جمهور اهل شمال لبنان نیز سلیمان فرنجیة و رینیه معوض هستند از منطقه بقاع نیز الیاس الهراوی به پست ریاست جمهوری رسیده است.

در نشست های گذشته پارلمانی امیل لحود و میشل سلیمان با کسب 118 رأی در پارلمان موفق شدند بیشترین تایید نمایندگان مردم لبنان را برای پست ریاست جمهوری خود به دست آورند.

خلأ 30 ماهه ریاست جمهوری در لبنان چگونه گذشت؟

خلأ  ریاست جمهوری در لبنان از 24 می سال 2014 آغاز شد و تا امروز نزدیک به 900 روز ادامه داشته است. در این مدت لبنان آبستن حوادث و تحولات امنیتی و سیاسی زیادی بود. در شرایطی که منطقه درگیر اوضاع نابسامان جنگ داخلی در سوریه و انقلاب های مردمی در کشورهای دیگر بود و گروه های تروریستی تمایل زیادی به بسط حاکمیت خود در لبننا نشان می دادند، تعطیلی موسسات داخلی این کشور بر عمق فاجعه می افزود.

سمیر جعجع رئیس حزب نیروهای لبنانی در اقدامی غیرقانونی حدود 50 روز پیش از پایان مهلت ریاست جمهوری میشل سلیمان رئیس جمهور سابق این کشور برای ریاست جمهوری اعلام کاندیداتوری کرد تا برگه 14 مارس برای رقابت با گروه مقابل در انتخاب رئیس جمهور را رو کند. البته با توجه به سابقه جعجع مشخص بود که 14 مارس به دنبال کارشکنی در روند انتخاب رئیس جمهور است، چرا که واضح بود که گروه‌های سیاسی لبنان با توجه به جنایت‌های جعجع در گذشته که با عفو سیاسی به عرصه فعالیت بازگشته است، با حضور وی در بالاترین سمت سیاسی کشور مخالفت خواهند کرد.

اولین نشست پارلمان لبنان برای تعیین رئیس جمهور لبنان گرچه با حضور دو سوم نمایندگان برگزار شد، اما نامزدهای حاضر در این نشست یعنی  سمیر جعجع و هنری حلو نتوانستند دو سوم از آراء لازم را در دور اول رأی‌گیری ها به دست آورند.

این خلأ  و نگرانی‌های ناشی از احتمال خلأ مؤسسات دولتی و قانونگذاری در لبنان باعث شد پارلمان این کشور در 5 نوامبر 2014 با 95 رأی، دوره کنونی خود را به مدت 2 سال و 7 ماه دیگر تا 20 ژوئن 2017 تمدید کند و با برپایی انتخابات پارلمانی در شرایط جاری کشور موافقت نکند.

با آغاز خلا ریاست جمهوری و تحرکات گروه‌های تروریستی در مرزهای لبنان در این مدت چندین حمله انتحاری و تروریستی در بخش‌های مختلف لبنان انجام شد، یکی از مهم‌ترین این حملات در آبان ماه 94 انجام شد که در نتیجه آن در دو انفجار تروریستی در منطقه برج البراجنه در ضاحیه جنوبی بیروت به شهادت دست کم 43 نفر منجر شد. بر اثر این دو انفجار که دو عامل انفجاری مسبب آن بودند دست کم 200 نفر نیز زخمی شدند.

در جولای 2014 پروژه ورود گروه‌های متعدد تروریستی از سوریه به لبنان با همدستی برخی احزاب داخلی آغاز شد، اگر جان‌فشانی‌ها و پایداری مقاومت لبنان و ارتش این کشور در تقابل با دشمن تکفیری نبود، این گروه‌ها به سرعت موفق می شدند بخش های عمده ای از اراضی شرق لبنان را از آن خود کنند و خود را به آب های بین المللی دریای مدیترانه برسانند. نقش ویژه حزب ‌الله لبنان و جان ‌فشانی‌های عناصر این حزب برای افکار عمومی این کشور دلگرمی و آرامش خاطر ویژه‌ای را ایجاد کرده است. با این وجود ارتش لبنان به علت فشار برخی گروه‌های سیاسی هوادار غرب در ممانعت از همکاری امنیتی و نظامی ارتش با طرف سوری برای مبارزه با تروریسم و همچنین کمبود شدید تجهیزات و تسلیحات نظامی این کشور در این مبارزات با مشکلات عدیده‌ای مواجه بود.

گر چه ارتش لبنان در پی یک عملیات شهر اشغال شده عرسال به دست تروریست ها را محاصره و در نهایت آن را آزاد کرد، اما عناصر تروریست ضمن عقب نشینی از عرسال 36 نظامی لبنانی از جمله 19 عضو ارتش و 17 عضو نیروهای امنیتی را به گروگان گرفتند که همین موضوع به یکی از معماهای پیچیده امنیتی و سیاسی در لبنان تبدیل شد. حضور قدرتمند حزب‌الله لبنان در دفاع از عرصه‌های امنیتی این کشور منحصر به تحولات داخلی نبود، جبهه مقاومت با حضور فعال در نقاط مرزی سوریه و لبنان موفق شد سیل گسترده ورود خودروهای بمب‌گذاری شده به داخل لبنان را متوقف کرده و از تحرکات و رفت‌وآمدهای بدون محدودیت عوامل تروریستی در مرزهای سوریه و لبنان جلوگیری کند. نیروهای مقاومت همچنین با انجام برخی عملیات دادن مزارع شبعا اعمال مستحکمی در برابر هر نوع تجاوزطلبی و طمع‌ورزی رژیم صهیونیستی در سایه فضای سیاسی موجود در این کشور تبدیل شده و گام بلندی در حفظ امنیت و آرامش لبنان در این مدت برداشتند. در نهایت یک سال بعد تبادل اسرا بین جبهه النصره و دولت لبنان انجام شد که در نتیجه آن جبهه تروریستی النصره تمامی  16 نظامی ریوده شده در نزد خود را که در آگوست 2014 ربوده بود، آزاد کرد. در برابر این عده، 13 تن از زندانیان این جبهه تروریستی که عمدتاً از بستگان فرماندهان آن بودند، آزاد شدند.

در سپتامبر2014 جمهوری اسلامی که از نقش ارتش لبنان در مبارزه با گروه‌های تروریستی آگاه بوده و تمایل زیادی به حفظ ثبات امنیت در این کشور داشت ، از طریق علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان موضوع هدیه نظامی بی ‌قید و شرط ایران به ارتش لبنان جهت مبارزه با گروه‌های تروریستی را مطرح کرد، اما این پیشنهاد نیز با کارشکنی برخی گروه‌های سیاسی مواجه شده و در حالی که ارتش لبنان نیاز مبرم به حتی یک گلوله جنگی داشت، با وجود بد عهدی آمریکا و فرانسه و عربستان در اعطای  کمک های تسلیحاتی به ارتش، گروه های غرب گرای لبنانی مانع از تحویل این هدیه به ارتش لبنان شدند.

در دسامبر 2014 با سیگنالهای مثبت رهبران حزب ‌الله لبنان و جریان المستقبل در این کشور و تلاش های نبیه بری رئیس پارلمان لبنان گفتگوهای داخلی بین این دو حزب با حضور نبیه بری یا معاون وی آغاز شد، این گفتگوها گرچه در کاهش التهاب موجود در لبنان حائز اهمیت بود، اما نتوانست اقدام عملی و مناسبی برای برون رفت از بحران سیاسی در این کشور ارائه داده و مواضع این دو جریان را به هم نزدیک کند.

علاوه بر بحران های سیاسی مستمر در لبنان، پدیده اعتراضات مردمی در پی بحران زباله ها همراه شد. این اعتراضات جنبشی مردمی به راه انداخت که پیدایش آن یکی از بارزترین دلایل ناتوانی دولت در ایجاد راه حل برای مسائل حیاتی ، مهم و سرنوشت ساز از جمله بحران زباله ها بود. در نتیجه این اعتراضات گروه هایی معترض از جامعه مدنی لبنان به خیابان های پایتخت آمدند و تظاهرات کردند. البته کسانی که پشت سر این جنبش ها بودند از تجربه و خبرگی لازم برخوردار نبودند، آن ها اهتمامی به سیاست نداشتند و به همین دلیل نتوانستند آنها را به خوبی اداره کنند، علاوه بر اینکه شرایط کنونی لبنان و منطقه را به خوبی درک نکرده بودند. این تظاهرات ها گرچه در دفعات متعدد با شور و حماسه فراوانی آغاز شد، اما در ادامه به دلیل فقدان رهبری مناسب و عدم شفافیت در عملکرد و اهداف با استقبال مردمی و احراب مختلف مواجه نشده و متوقف شد. با آغاز گفتگوهای ملی پارلمانی در لبنان این اعتراضات فروکش کرد، اما گفتگوهای ملی نیز به یک ویترین سیاسی تبدیل شد و دور باطل گفتگو برای گفتگو بدون هیچ پیشرفتی در حل منازعات اساسی موجود در کشور ادامه پیدا کرد.

با وجود مه آلود بودن اوضاع سیاسی، در این مدت، لبنان درعرصه امنیتی با توجه به موفقیت‌های بزرگ دستگاه های امنیتی از یک ثبات نسبی برخوردار بود. متلاشی شدن چندین باند تروریستی تکفیری به ویژه باندی که انفجارهای تروریستی انتحاری منطقه برج البراجنه در ضاحیه جنوبی بیروت را برنامه ریزی و اجرا کرد از مهمترین دستاوردهای امنیتی لبنان بود. بازداشت احمد الاسیر تروریست تکفیری صیدا در فرودگاه بین المللی بیروت یکی از نقاط عطف موفقیت های نیروهای امنیتی لبنان بود.

اقدامات جنون‌آمیز عربستان سعودی در فاصله خلأ ریاست جمهوری در لبنان یکی از نکات مهم و قابل توجه در این 30 ماه بود. عربستان در آغاز اقدامت خصمانه خود بر ضد لبنان کمک 3 میلیارد دلاری وعده داده شده خود به ارتش لبنان و کمک یک میلیارد دلاری به نیروهای امنیتی این کشور را لغو کرد و محدویتهایی برای شهروندانش برای سفر به بیروت اعمال کرد. این کشور همچنین لبنان را به اقدامات تنبیهی بیشتر تهدید کرد. در پی افزایش تهدیدات و فشارهای عربستان، موسساتی مانند وزرای کشور عربی و نشست وزرای خارجه کشورهای عربی به صورت جداگانه با وجود ملاحظات برخی کشورها نظیر الجزایر، تونس، عراق و لبنان، حزب الله را در لیست گروه های تروریستی قرار دادند.