دلیل بازی جمهوریخواهان با قانون تحریم ایران

 جهان صنعت در یادداشتی به قلم دکتر صلاح‌الدین هرسنی نوشت:با وجود آنکه مذاکرات ایران با 1+5 بر سر برجام تا میزانی توانسته از تنش در روابط میان ایران و آمریکا بکاهد اما به نظر می‌رسد تنش‌ها ادامه دارد و تحت نگرش‌های حزبی در آمریکا و جزر و مد‌های ناشی از آن دستخوش تغییر می‌شود. هم‌اینک فاز جدید ایجاد تنش از سوی حزب جمهوریخواه از سر گرفته شده است به‌گونه‌ای که رویترز در گزارشی اختصاصی خبر داده که رهبران جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا قرار است اواخر آبان‌ماه قانون تحریم‌های ایران را به رای گذاشته و آن را به مدت ۱۰ سال دیگر تمدید کنند.

نظر به اینکه از‌سر‌گیری و بر‌قراری نظام تحریم به جد در دستور کار حزب جمهوریخواه آمریکا قرار گرفته است، این پرسش را مطرح می‌کند که مبادرت به چنین اقدامی ناشی از چیست و چشم‌انداز آن چگونه خواهد بود؟ تردیدی نیست که مهم‌ترین علت این اقدام در واقع به نگرش‌های حزب جمهوریخواه ارتباط می‌یابد. در این ارتباط آنان بر این اعتقادند که ایران یکی از چالش‌های جدی برای امنیت ملی آمریکا محسوب می‌شود. بنابراین هیچ‌یک از روسای جمهور گذشته آمریکا نتوانستند از الگوی موثری برای تنش‌زدایی و کاهش چالش در روابط متقابل بهره گیرند به ویژه آنان بر این باور پای می‌فشارند که تهدیدات بالقوه ایران علیه منافع و امنیت ملی آمریکا با اهمال و سستی باراک اوباما روند تصاعدی به خود گرفته است. آنان اعتقاد دارند که الگوی دیپلماسی اوباما فرصتی را برای تهدیدات سازمان‌یافته بر سر راه ایران قرار داده است که مظاهر آن از فردای برجام در برنامه موشکی و همچنین پرده برداشتن از زرادخانه تسلیحات دوربرد خود را نشان داده است.همچنین آنان اعتقاد دارند که ایران از گروه‌های افراطی و خشونت‌گرا در خاورمیانه حمایت می‌کند. در نگاه جمهوریخواهان، ایران از گروه‌هایی همانند حزب‌الله، حماس و جهاد اسلامی فلسطین حمایت می‌کند که به اقدامات تروریستی در منطقه مبادرت می‌کنند. این حمایت ایران در نگاه جمهوریخواهان به معنای تلاش برای براندازی متحدان آمریکا در منطقه خواهد بود. مزید بر آن، آنها اعتقاد دارند که جمهوری اسلامی ایران تمایلی به شکل‌گیری توافقنامه صلح اعراب و رژیم صهیونیستی ندارد. جمهوری اسلامی حضور سازمان‌یافته و رفتار مداخله‌جویانه در منطقه به ویژه در کانون‌های بحرانی دارد.

آنچنان که جمهوریخواهان گفته‌اند، برآیند منطقی چنین تمایلی چیزی جز تهدید منافع ملی آمریکا از سوی ایران نخواهد بود و خلاصه آنکه تغییر سیاست اوباما در قبال آن- آن هم به عنوان اصلی‌ترین ضرورت در راهبرد‌های امنیت ملی آمریکا- کوچک‌ترین تغییری در الگوها و کنش‌های رفتاری ایران به وجود نیاورده است. بنابراین منصرف‌سازی ایران از طریق برقراری نظام تحریم مهم‌ترین گزینه پیش‌روی جمهوریخواهان است و آنان تلاش دارند با استفاده از نظام تحریم به جای اغوای ایران از طریق تعامل به مهم‌ترین اهداف خود که همان الگوی متقاعدسازی است، نایل شوند.

اما چشم‌انداز چنین راهبردی که بر نظام تحریم تاکید می‌کند چگونه خواهد بود؟ واقعیت آن است که دورنمای این سناریو آنچنان که در دستور کار جمهوریخواهان قرار گرفته است به چند دلیل قرین توفیق نخواهد بود؛ اول آنکه مصوبات کنگره می‌تواند با وتوی اوباما در فرصت‌های باقی مانده در کاخ سفید روبه‌رو شود. دیگر آنکه جمهوریخواهان نمی‌توانند بخش موثر مجلس سنا را در تصویب این قانون همراه خود کنند. نکته آخر اینکه در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، مخالفت‌های جمهوریخواهان به ویژه در ارتباط با موضوع هسته‌ای ایران، پیش از آنکه در راستای حمایت از ترامپ و به تبع آن اندیشه حضور در کاخ سفید را جست‌وجو کند، به نتایج برآمده از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به ویژه سنا معطوف خواهد بود چراکه در صورت حفظ کنترل هر دو نهاد قانونگذاری آمریکا، جمهوریخواهان برنامه مخالفت با هیلاری را به شرط حضور در کاخ سفید کلید خواهند زد.