تشابه میراث قالیباف با میراث احمدی نژاد

 پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌ایران نخستین کسی که کلیدش را در قفل دروازه بهشت چرخاند، محمد توسلی برآمده از نهضت آزادی بود.

پس از او 13 مرد دیگر سکان مدیریت شهر را عهده دار شدند تا اینکه قرعه ریاست به نام سرهنگی برخاسته از طیف اصولگرایان درآمد. محمد باقر قالیباف از سال 84 ردای مدیریت بر شهر تهران را به تن کرد و تا به هنگام نگارش این سطور همچنان این جامه بر تن اوست. آقای سرهنگ پرحاشیه که این روزها در حال پشت سر گذراندن بحران اتهام واگذاری احتمالی املاک نجومی‌است، 13 سال است که در ساختمان بهشت به عنوان شهردار تهران منزل گزیده است.

حال که منظومه سیاسی کشور در آستانه دو انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر تهران قرار دارد، این احتمال وجود دارد که محمد باقر قالیباف پس از 13 سال با ساختمان بهشت وداع گوید. از همین روی پرسشی در اذهان شکل می‌گیرد مبنی بر اینکه شهردار بعدی پایتخت نشینان چه میراثی را از آقای قالیباف به ارث خواهد برد.

عده‌ای از حامیان او این میراث را مثبت ارزیابی و منتقدان وی که کم هم نیستند این میراث را با میراث محمود احمدی نژاد مقایسه می‌کنند. از همین رو آفتاب یزد پاسخ این سوال را در یک نظر خواهی عمومی‌از جمعی از اعضای شورای شهر، نمایندگان مردم تهران و گروهی از فعالان سیاسی جویا شد.

**ابوالفضل قناعتی عضو شورای شهر

از چند زاویه باید به این بحث نگاه کرد. از یک طرف بخش‌هایی که شهرداری به آن بی توجه بوده یا تصمیمی‌که برایش گرفته درست نبوده و از طرف دیگر اقدامات خوبی است که در سطح شهر انجام داده‌اند. به هرحال شهر تهران را باشرایطش باید بررسی کرد. در حال حاضر درتهران ساخت وسازهایی صورت گرفته که باعث شده جمعیت پذیری این شهر بالا رود و مشکلاتی را به وجود آورد بنابراین باید بررسی شود که آیا این ساخت و ساز به نفع شهروندان بوده یا خیر؟ اصلا چه دلیل داشته است که در این حجم اجازه ساخت و ساز داده شود. وقتی از آقای شهردار پرسیده شده که چرا انقدر ساخت و ساز زیاد است؛ گفته‌اند: برای اینکه شهر را مدیریت و بار ترافیکی آن را کم کنم نیاز به توسعه مترو داشتم و این توسعه نیازمند پول است، وقتی دولت آن 50درصد سهم خودش را نمی‌دهد، بالاخره باید هزینه اداره شهر را طوری جبران کنم. لذا شهردار تهران در چارچوب طرح تفصیلی یا در بعضی جاها خارج از طرح تفصیلی با مجوز کمیسیون ماده 5 ساخت و سازهایی را انجام داده است و از محل عوارض ساخت و ساز، اتوبان امام علی و صدر که مورد نیاز شهر است را ساخته یا تملک برخی از پارکها مانند بوستان ولایت و یاس که تملک هر کدام از اینها هزینه بسیار سنگینی را بر عهده مدیریت شهری گذاشته ، گرفته است. اگر از این منظر بخواهیم به مسئله بنگریم باید بگویم که شهرداری می‌توانست کنترل شده شهر تهران را مدیریت کند.

**محمد حقانی عضو شورای شهر

به هر حال هر شخصی یا مدیری، فراز و نشیب و نقاط قوت و ضعفی در مدیریتش دارد. آقای قالیباف هم برای شهر تهران زحمت بسیاری کشیده‌اند ولی یکسری مسائلی هم مثل عدم توجه به حفظ و نگهداری باغات یا بدهی‌ها و مطالباتی که مردم از پیمانکاران و پیمانکاران از شهرداری دارند، وجود دارد که امیدواریم تا زمان مدیریت آقای قالیباف برطرف شود و مشکلی را ایجاد نکند.

**احمد حکیمی‌پور عضو شورای شهر

بالاخره مدیریت شهری، مدیریتی پیوسته است و مسائلی که در این دوره مدیریت شهری مانند پروژه‌های نیمه تمام و از هم مهم تربدهی بالای شهرداری به اشخاص حقیقی و حقوقی ،وجود دارد را شهردار بعدی باید سامان دهد.

**محمد سالاری عضو شورای شهر

بررسی کارنامه مدیریت شهری در دهه گذشته دارای ابعاد مختلفی است. از نکات مثبت این دوره که برای شهروندان هم ملموس است؛ مجموع گسترده‌ای از پروژه‌های عمرانی به ویژه معابر ، اتوبان‌ها و بزرگراه‌های درون شهری ،پل‌ها و تونل‌ها، توسعه بوستان‌ها ، ایجاد مراکز تفرجگاهی مثل اراضی نوسازی عباس آباد با رویکرد فرهنگی- تفرجگاهی و مجموعه‌هایی مانند برج میلاد و بوستان ولایت است. اما آنچه جای نگرانی دارد، این است که متاسفانه در دوره گذشته شاهد بودیم که علیرغم اینکه شهرداری تهران اعتبارات قابل توجهی را احصا کرد( که این اعتبارات بیشتر از حوزه درآمدهای ناپایدار به ویژه نتیجه دریافت عوارض از ساخت وسازها ، تغییرکاربردها و بلند مرتبه سازی بوده است) در حوزه سخت افزاری و پروژه‌های عمرانی شبکه معابر هزینه شده است ولی در حوزه‌های نرم افزاری مانند بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده، ساماندهی منظر و نمای شهری، افزایش سرانه‌های هفت گانه شامل؛ تفرجگاهی و خدماتی که سهم بیشتری در ارتقای زندگی دارند، هزینه نشده است.

در حوزه حمل و نقل هم علیرغم اقداماتی که شهرداری انجام داده است باز دچار مشکل هستیم. نگرانی دیگری که وجود دارد، این است که سال به سال شاهد افزایش اعتبارات و بودجه شهرداری هستیم در واقع مدیریت شهری به اینکه به هر نحوی در ابعاد گسترده ایجاد پروژه کند، عادت کرده است. این در حالی است که به میزان قابل توجهی از این اعتبارات، املاک ، اراضی و دارایی شهررا می‌توانستیم در فرآیند توسعه پایدار شهر تهران هزینه کنیم. اساسا بسیاری از املاک و اراضی با ارزش شهر تهران در احداث و ایجاد پروژه‌های بزرگ مقیاسی مانند اتوبان امام علی و پل صدر، تهاتر و به پیمانکاران داده شده است. به عبارت دیگر شهرداری تهران یکی از سازمان‌هایی است که بیشترین املاک و اراضی را در اختیار دارد که برخی از آنها را برای ایجاد پروژه‌های بزرگ مقیاس از دست داده است.

**اقبال شاکری عضو شورای شهر

چون زیرساخت‌های گسترده‌ای در تهران ایجاد شده باید اقدامات در سه حوزه دیگری ادامه پیدا کند. اول؛ مدیریت یکپارچه شهری. یعنی تهران یک مسئول شهری داشته باشد در واقع باید فعالیت‌های واحدهایی مانند آب، برق، فاضلاب و مخابرات توسط یک نفر مدیریت شود. دوم؛ درآمد پایدار. یعنی هم در حوزه قانون گذاری باید قانون‌هایی وضع شود که درآمد پایدار داشته باشیم و هم در حوزه خدمات شهری باید خدمات جدیدی را ایجاد کنیم که از این طریق هم درآمد پایدار داشته باشیم. سوم؛ مدیریت یکپارچه محیط زیست. یعنی مسئولیت این حوزه را به شهرداری تهران واگذار کنند به جز این مردم در سختی خواهند بود. بنابراین این سه حوزه، حوزه‌هایی است که شهردار بعدی تهران یا خود آقای قالیباف باید ادامه دهد.

**محمد مهدی تندگویان عضو شورای شهر

شهردار بعدی تهران قطعا با مشکلات بسیاری روبه رو خواهد بود. مشکلاتی که بخشی از آن به عملکرد آقای قالیباف و بخش دیگر به رکود مسکن و اقتصاد برمی‌گردد. از سوی دیگر بخشی از دیون پیمانکاران و بدهی‌هایی از گذشته باقی مانده و کارهای نیمه کاره‌ای نیز وجود دارد که در دوره آقای قالیباف رقم خورده است که باید به سرانجام برسند . بنابراین شهردار بعدی کاری سخت توامان با درآمد بسیار کم (به دلیل عدم وجود نقدینگی در کل کشور) را بر عهده دارد. همچنین بحث مترو را هم داریم که جزء هزینه‌های سرسام آور شهرداری است. حتی اگر آقای قالیباف باز هم شهردار شوند به راحتی نمی‌توانند شهر را اداره کنند.

**حسن بیادی عضو سابق شورای شهر
یکی از مشکلاتی که شهرداران بعدی خواهند داشت، این است که توانایی‌های آقای قالیباف را چه در کسب درآمد و چه در هزینه کردن درست ندارند. این بدان معنا نیست که در شهرداری مشکل وجود ندارد اما مجموعه مدیریت شهری در این چند دوره توانسته قدرتش را به ویژه در تهران اثبات کند. با این وجود نه سیستم شهرداری ، نه شورای شهر، نه انتخابات مجلس و نه انتخاب ریاست جمهوری متناسب با خواسته‌های مردم و کارکرد کشورمان نیست. با توجه به جایگاهی که در دنیا داریم این ساختار، ساختاری نیست که بتواند پاسخگو باشد به نظرم ساختار اجرایی کشور معیوب است و یکی از دلایل آن هم مدیریت‌های جزیره‌ای است در صورتی که جهان سومی‌ترین کشورهای دنیا به مدیریت یکپارچه روی آوردند و از این طریق و فعال کردن احزاب توانستند نتیجه مطلوبی بگیرند. مدیریت یکپارچه ، فعال کردن احزاب و کارکرد حزبی هیچ منافاتی با ساختار نظام ندارد.

**خسرو دانشجو عضو سابق شورای شهر

آقای قالیباف در مدتی که مدیریت شهری را بر عهده داشته‌اند، خدمات بسیاری را برای شهر تهران انجام وپروژه‌های بزرگی را مدیریت کردند. در واقع شیوه و مدیریت جهادی در تهران در این چند ساله کاملا مشهود بوده است . پروژه‌های بزرگی مانند پل صدر- نیایش یا بزرگراه امام علی و... پروژه‌هایی هستند که سالها برای شهر تهران به یادگار خواهد ماند. بنابراین خوب است که قدردان مدیرانی که زحمت کشیده‌اند، باشیم. امیدوارم شهردار بعدی تهران بتواند مانند مدیران قبلی تمام تلاشش را کند تا بهترین خدمات را به شهروندان ارائه دهد.

**محمدصادق جوادی حصار فعال سیاسی و رسانه‌ای

در ابتدا باید دید که آیا امکان تغییر و تحول در شهرداری تهران وجود دارد یا خیر؟ اگر هم تغییری رخ دهد، چگونه خواهد بود؛ یا آقای قالیباف توسط شورای شهر آینده انتخاب نمی‌شود یا شرایطی رقم می‌خورد که ایشان را از ادامه کار باز می‌دارند. اما با توجه به حجم و گستردگی عملیات اقتصادی و مالی در شهرداری تهران باید گفت؛ انتقاد اساسی به این مجموعه وارد است. حجم بسیار بالایی ازتراکم فروشی ، تجاری فروشی و هزینه‌های متنوعی که در حوزه‌های مختلف انجام می‌شود، نشان دهنده این است که شهرداری تهران حجم قابل توجهی از پول و سرمایه را در اختیار دارد و اگر قواعد و ضوابط درستی بر این حجم از سرمایه حاکم نباشد تخلف امری انکار ناپذیر خواهد بود. نمی‌توانیم مجموعه بزرگی مانند مدیریت شهری را صرفا با دو یا چند پروژه موفق یا ناموفق بخوانیم. البته برای قضاوت منطقی و داوری منصفانه باید عواملی که شهرداری تهران را در این شرایط قرار داده را کاملا بشناسیم. یکی از مهمترین بحث‌ها در شهرداری تهران ؛ خارج کردن رقبای اجرایی و عملیاتی از عرصه‌های مدیریت شهری و پروژه‌هاست. از سوی دیگر تمام پیمانکاران بخش خصوصی نسبت به آنچه که در شهرداری تهران اتفاق می‌افتد معترض هستند به این خاطر که ساخت پل‌ها، اتوبان‌ها، تونل‌ها وطرح‌های بزرگ شهرداری تهران به شکل انحصاری انجام می‌شود یا به دست جریان‌هایی رقابت ناپذیر صورت می‌گیرد که این مسئله می‌تواند فساد ایجاد کند. اکنون در شهرداری مشاهده می‌شود طرح‌های بزرگ را افراد یا جریان‌های خاصی بر عهده می‌گیرند یا آن را به شرکت پیمانکاری واگذار می‌کنند و چون درصدی از آن را می‌گیرند نمی‌توانند بر روی آن اعمال نظر کنند که این مسئله سبب می‌شود از کیفیت کار کاسته شود. از شهرداری تهران نه می‌توانیم به عنوان یک شهرداری ناموفق نام ببریم و نه می‌توانیم بگوییم هر آنچه که در شهرداری و شهر تهران رخ داده خوب است. شهردار بعدی تهران اگر بخواهد شهر را مانند آقای قالیباف اداره کند با موجی از معترضان روبه رو خواهد بود چرا که در حقیقت آنها نوع مدیریت آقای قالیباف را آموخته‌اند.از سوی دیگر نوع ضوابط و روابطی که در شهرداری تهران نهادینه شده است شهردار بعدی را با مشکل روبه رو خواهد کرد. مهم تر از همه این است که شیوه تعامل شورای شهر تهران آینده با شهردار جدید معلوم نیست چگونه خواهد بود .

**حسین آخانی کارشناس محیط زیست

در دوران قالیباف شهر تهران به شدت توسعه پیدا کرد که متاسفانه با فروش تراکم بار سنگینی را روی توان اکولوژیک شهر ایجاد کرد. طبیعی است که چنین شهرداری باز هم دهان گشادی برای فروش تراکم خواهد داشت . خارج شدن از این فرآیند برای هر شهرداری که بعد از آقای قالیباف مدیریت شهری رابر عهده بگیرد مشکل و مدیریت شهری برایش آسان نخواهد بود.

**علیرضا رحیمی نماینده تهران در مجلس

یکی از مهم ترین چالش‌هایی که شهردار بعدی با آن روبه‌رو خواهد بود؛ تجاری سازی مدیریت شهری است؛ یعنی مدیریت شهری از موضوع صرف مدیریت و توانمند کردن حوزه شهری به تجاری سازی تبدیل شده است که باید آسیب شناسی شود.

باتوجه به اینکه زیرساخت‌های ده ساله گذشته شهرداری بر مبنای مدیریت تجاری شهر تنظیم شده؛ انتقال این زیرساخت‌ها به سمت مدیریت شهر بر مبنای رفاه و رضایت مردم موضوع بسیار مهمی‌است که نه تنها شهردار جدید بلکه تمام کسانی که در حوزه معاونت‌ها و شهرداران مناطق قرار است همکاری کنند با این موضوع درگیر خواهند بود.

**احمد مازنی نماینده تهران در مجلس

چون تحقیق و تفحص از شهرداری را در دستور کار داریم اظهار نظر در این مورد درست نیست . بعد از تحقیق و تفحص از شهرداری نظر خود را اعلام می‌کنم چرا کسانی که می‌خواهند تحقیق و تفحصی را انجام دهند باید نگاه عادلانه و بی طرفی را داشته باشند.

**سهیلا جلودارزاده نماینده تهران در مجلس

از دو زاویه باید به عملکرد شهرداری نگریست. آنچه که در شهرداری امروز اتفاق می‌افتد حاصل عملکرد شخص شهردار نیست بلکه سالهاست که شورای شهر با انتخاب و رای مردم تشکیل می‌شود و این شورا بر فعالیت‌های شهرداری نظارت دارد و طرح‌ها و لوایحی را تصویب می‌کند. در نتیجه می‌توان گفت شهرداری یک مدیریت جمعی دارد. اما مسائلی وجود دارد که در باب شهرداری مطرح می‌شود مبنی بر اینکه بعضی وقتها شهرداری حالت حزب یا جناح سیاسی پیدا می‌کند ماجرای واگذاری‌هایی که اخیرا مطرح شد یک نمونه آن است. اما به طور کلی تهران، شهر گرانی شده است و هزینه‌های سنگینی مردم بابت ساخت و سازها پرداخت می‌کنند. از سوی دیگر حساب‌های متفاوتی در خصوص شهرداری مطرح می‌شود که باید روشن شود تا اگر شهرداری واقعا به صورت شفاف کار کرده است به عنوان یک عملکرد خوب به شهردار بعدی واگذار شود. همچنین مسائلی را در ارتباط با ترافیک و آلودگی هوا داریم که تا کنون حل نشده است. در واقع انتظار خلاقیت در حل مشکلات وجود دارد که این انتظار مختص شهردار نیست بلکه از مجموعه شورای شهر ، سایر نیروهای شورایاری‌ها و شهرداران است.

***پی نوشت: لازم به ذکر است مجتبی شاکری عضو شورای شهر تهران و مهدی حجت عضو سابق شورای شهر تهران در این خصوص سکوت اختیار کردند و حاضر به پاسخگویی نبودند.
** حسن بیادی: یکی از مشکلاتی که شهرداران بعدی خواهند داشت، این است که توانایی‌های آقای قالیباف را چه در کسب درآمد و چه در هزینه کردن درست ندارند

**علیرضا رحیمی: یکی از مهم ترین چالش‌هایی که شهردار بعدی با آن روبه رو خواهد بود؛ تجاری سازی مدیریت شهری است؛ یعنی مدیریت شهری از موضوع صرف مدیریت و توانمند کردن حوزه شهری به تجاری سازی تبدیل شده است

منبع: آفتاب یزد