رانندگی خوب "شوماخر" بودن نیست

«تا تصادف نکنی راننده نمی‌شوی.» این جمله‌ای است که مربی رانندگی در نخستین جلسه آموزش رانندگی خطاب به شاگردش می‌گوید و بلافاصله ادامه می‌دهد: «اصلاً زن‌ها رانندگی دیر یاد می‌گیرند. پسرها سر دوازده جلسه گواهینامه‌شان را می‌گیرند. اما زنها مدام رد می‌شوند. بار سوم و چهارم قبول شوند، شانس آورده‌ام. همسرم هم مربی است. از من راحت‌تر است. من با خانم‌ها همیشه مشکل دارم!»

اگر شما شاگرد یک مؤسسه تعلیم رانندگی بودید و در نخستین جلسه آموزشتان این جملات را می‌شنیدید، چه حالی پیدا می‌کردید؟ آیا کلاج و ترمز را با هم قاطی نمی‌کردید؟ اصلاً یادتان نمی‌رفت چپ و راست‌تان کدام است؟ آن هم از مربی زن! تازه این اول راه دشواری است که انتخاب کرده‌اید. با سرعت کم در خیابان رانندگی می‌کنید و تازه تابلوی آموزش رانندگی هم بالای سرتان هست اما مدام متلک باران و تکه باران می‌شوید: «بهتر بود پشت گاز آشپزخانه می‌نشستی»، «این آخرش هم راننده نمی‌شود»، «این عمراً پارک یاد بگیرد.» صدای خنده و مسخره بازی و موتور سیکلت هایی که ناگهان مقابل ماشین می‌پیچند و گاه توهین‌هایی خیلی بدتر از این‌ها که حتی قابل نوشتن هم نیستند. مربی گاهی سرش را از شیشه اتومبیل بیرون می‌آورد و از شاگردش دفاع می‌کند. اما چاره کار این نیست. بهتر است سکوت کرد و آموخت حتی اگر خود مربی هم از جمله آنهایی باشد که معتقدند وقتی خانمی دارد پارک می‌کند، بهتر است بروید نیم کیلو تخمه بخرید و تفریح کنید.

 سپیده می‌گوید با شنیدن حرف‌های معلم رانندگی‌اش اعصابش به هم می‌ریخت. برای همین تصمیم گرفت بعد از چند جلسه مربی‌اش را تغییر دهد: «برای خانم مربی توضیح دادم رانندگی یک مسأله ذاتی نیست که زن‌ها در آن ضعیف باشند و مردان قوی. این مهارتی اکتسابی است که هر کسی در طول عمرش می‌تواند آن را بیاموزد. او مصر بود مردها در این مهارت بهترند این را هم برایش توضیح دادم اگرمی‌بینی پسرها زودتر رانندگی یاد می‌گیرند، برای این است که از بچگی پشت فرمان بوده‌اند. پدر خودم از 8 سالگی برادرهایم را پشت ماشین می‌نشاند و با جسارت می‌گفت یاد بگیرید. وقتی آنها ماشین بیرون می‌بردند، کسی اعتراضی نمی‌کرد. اما پدرم اجازه نمی‌داد من یک بار دست به ماشین بزنم. اینها را که گفتم، مربی کمی قبول کرد که زن‌ها چیزی از مردها کم ندارند و دلیل کمبود اعتماد به نفس زنها در رانندگی چیست. اما بد و بیراه‌هایش به زنان و رانندگی‌شان را انگار نمی‌توانست کنار بگذارد. مثل اینکه برایش عادت شده بود. تصمیم گرفتم مربی‌ام را عوض کنم.»

 مربی بعدی که سپیده برای آموزش رانندگی انتخاب کرد اما مثل مربی اولش نبود؛ با آرامش به او اطمینان می‌داد که همه مهارت‌ها را خیلی زود خواهد آموخت و رانندگی هم مثل هر مهارت دیگری فقط نیازمند تمرین است.

 سپیده می‌گوید: «او مدام به من می‌گفت که دستت پر می‌شود. فقط نباید بترسی یا حرفهای مردم توی کوچه و خیابان ناامیدت کند. شاید برای این آموزش صحیح بود که من خیلی زود و خوب رانندگی را یاد گرفتم. پارک دوبل و همه مهارت‌هایی را که به اشتباه، مردانه می‌دانند، خیلی زود آموختم.»

 معصومه هم چند سالی است رانندگی می‌کند: «من همان بار اول در امتحان آیین‌نامه و شهری قبول شدم. اصلاً هم نمی‌فهمم رانندگی مردها بهتر است، یعنی چه؟ مگر می‌شود مهارت‌ها را زنانه و مردانه کرد؟ من این را هم قبول ندارم که آشپزی زنان بهتر از مردان است یا برعکس. تقسیم کردن مسائل زندگی به مردانه و زنانه، اساساً اشتباه است. به نظر من همه اینها کلیشه است.» نرگس یگانه، مربی رانندگی در یکی از آموزشگاه‌های شرق تهران در این باره می‌گوید: «نزدیک به 14 سال است که تجربه آموزش رانندگی دارم. ممکن است خانم‌ها بیشتر در امتحان‌های عملی یا همان شهری مردود شوند اما این دلیلش بی‌مهارتی‌شان نیست. بلکه به این دلیل است که در رانندگی اعتماد به نفس کمتری دارند. کسی می‌پرسد چرا مردها در آیین‌نامه بیشتر مردود می‌شوند؟ پسرها معمولاً زمانی کلاس رانندگی می‌آیند که از بچگی رانندگی را تمرین کرده‌اند. یعنی وقتی پشت فرمان می‌نشینند کاملاً راننده‌اند. فقط آمده‌اند تا مدرک بگیرند اما شاگردهای خانم من بیشترشان دفعه اولشان است که پشت ماشین می‌نشینند.»

 به گفته او نمی‌توانیم تنها به آنچه می‌بینیم استناد کنیم چراکه این بحث کاملاً کیفی است و هر کسی به این راحتی نمی‌تواند ادعا کند زنان در رانندگی بهترند یا مردان. طبق آمارها هم، در حال حاضر بیشتر تصادف‌ها و جریمه‌ها مربوط به راننده‌های مرد است. معمولاً خانم‌ها وقتی راننده می‌شوند، راننده‌های بسیار منضبطی هم می‌شوند.

یگانه می‌گوید: «رانندگی خوب و رانندگی بد تعریف دارد. اگر طبق آن تعریف پیش برویم، شاید باورمان نسبت به رانندگی خانم‌ها و آقایان هم عوض شود. در جامعه ما فکر می‌کنند هر کس بهتر ویراژ بدهد، راننده بهتری است. رانندگی خوب به معنی شوماخر بودن و لایی کشیدن وگازدادن نیست بلکه مهارتی است که فرد در آن سرعت عمل دارد، بر رفتارش کنترل دارد و قوانین را هم رعایت می‌کند.»

منبع: ایران