رقابت بانک ها برای ارائه کارت اعتباری

کارت اعتباری خرید کالا و خدمات طبق وعده بانک مرکزی از ابتدای مهر وارد چرخه پولی کشور شد.

 پس از مدتها بررسی و برنامه ریزی یکی از ابزارهای در نظر گرفته شده برای تحریک تقاضا و حمایت از تقاضا در بازار راکد فعلی با عنوان کارت اعتباری مرابحه با حضور رئیس کل بانک مرکزی ولی اله سیف در بانک ملی صادر و آماده ارائه به متقاضیان شد.

این کارت که در سه رنگ برنزی ، نقره ای و طلایی طراحی شده است دارای اعتبار ۱۰، ۳۰ و ۵۰ میلیون تومانی بوده و بر اساس نوع تقاضای مشتری و اخذ تاییدیه های اعتباری از بانک به مشتری ارائه می‌شود.

یکی از موضوعاتی که برای متقاضیان این کارت از اهمیت ویزه ای برخوردار است میزان سود و سقف تسهیلاتی است که با این کارت می توان دریافت کرد. فرشاد حیدری معاون نظارت بانک مرکزی امروز در نشست خبری با حضور خبرنگاران به این سوالات پاسخ داد.

وی با اشاره به توصیه بانک مرکزی به شبکه بانکی برای ارائه این کارت به متقاضیان گفت:«بانک ها در راستای رقابت با یکدیرگ قطعا از این ابزار جدید چشم پوشی نمی کنند و برای مشتری مداری و ارائه سرویس ها و خدمات به روزتر حتما به درخواست مشتریان و متقاضیان کارت های اعتباری توجه خواهند داشت اما باید دید از لحاظ زیرساخت و منابع در چه وضعیتی هستند.»

وی افزود:«در رتبه‌بندی بانک ها توسط بانک مرکزی طبیعی است که بانکی که در ارائه این تسهیلات به مشتری اقدام کند از امتیاز بیشتری برخوردار خواهد شد.»

حیدری با بیان اینکه بانک‌ها برای تامین منابع مورد نیاز برای تسهیلات خرد مکلفند طی سه سال سرمایه گذاری های مازاد خود را بفروش برسانند، اظهارداشت:‌«بانک مرکزی هم صندوق‌های سرمایه‌گذاری و هم حساب‌های ویژه را بررسی کرده و بازرسین هم در سطح شعب فعال هستند و دو بانک به هیات انتظامی معرفی شده اند.»

وی در پاسخ به سوالی در خصوص کاهش منابع بانک‌ها به دلیل ارائه تسهیلات به شرکت‌های زیرمجموعه بانک گفت:« شبکه بانکی به هیچ وجه حق پرداخت تسهیلات به شرکت های زیرمجموعه خود را ندارند و در عین حال پرداخت تسهیلات در این زمینه به صورت ضربدری ممنوع است مگر اینکه بانکی از بانک مرکزی مجوز لازم را دریافت کند که البته بانک مرکزی چنین اجازه ای را صادر نمی کند.»

وی در ادامه در خصوص روش اعتبارسنجی مشتریان و متقاضیان کارت اعتباری مرابحه توضیح داد:« بعد از ثبت تقاضا توسط مشتری تمام مراحل اعتبارسنجی و رد یا قبول درخواست مشتری به عهده شعبه و بانک صادرکننده کارت بوده و بر اساس نتیجه این اعتبارسنجی مشخص می شود مشتری می تواند کدام کارت را دریافت کند.»

وی در مورد وثیقه و تضامین لازم برای دریافت این کارت ها گفت:«اصل بر این است که دارنده کارت امکان و توان لازم برای انجام تعهد خود را دارد تا بتواند از امتیازات و مشوق های این کارت استفاده کند اما در صورت عدم توانایی در بازپرداخت اقساط بانک مجاز است از مسیر قانونی و حقوقی اقدام و در مرحله آخر نیز کارت را ابطال نماید که این موضوع امتیاز منفی در سوابق فرد خواهد بود و برای دریافت تسهیلات و کارت اعتباری در اعتبارسنجی های بعدی با مشکل روبرو خواهد شد.»

معاون نظارتی بانک مرکزی در خصوص اینکه آیا این طرح فقط برای خرید کالا و خرید کالای ایرانی طراحی شده است؟ گفت:« هر کالایی که از مبادی قانونی وارد کشور شده و در مراکز قانونی و فروشگاه های مجاز عرضه می شوند خرید آنها بلامانع است و این می تواند شامل کالاهای داخلی و خارجی باشد.»

وی تصریح کرد: «با اجرای این طرح انگیزه دریافت وجه نقد به حداقل رسیده است و در بخش هایی که پیش‌بینی شد منجر به پرداخت وجه نقد شود محدودیت هایی را ایجاد کردیم و امکان چنین کاری وجود ندارد و هر زمان که مشاهده شود مشتری و فروشنده چنین کاری را انجام داده اند برای آنها نمره منفی لحاظ خواهد شد.»

حیدری در خصوص امکان استفاده از این کارت توسط ایرانیان خارج از کشور گفت:« در حال حاضر امکان صدور این کارت برای خارجی ها وجود ندارد اما آیین نامه ای در بانک مرکزی برای افتتاح دبیت کارت در حال بررسی است.»

وی با بیان اینکه خرید اینترنتی در این طرح امکان‌پذیر است افزود:‌« هر نوع خرید کالا یا خدمات از طریق دستگاه کارتخوان یا خرید اینترنتی ممکن است اما موضوعی که کاملا مشخص است این است که نقد کردن این کارت با سود ۱۸ درصد و سپرده گذاری در موسسات یا بانک ها با سود ۱5 درصد به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست.»

وی تاکید کرد:« سقف دریافت تسهیلات از طریق این کارت برای هر شهروند ایرانی ۵۰ میلیون تومان است که می توان آن را یکجا از یک بانک بر اساس اعتبارسنجی و تایید دریافت کند و یا اینکه ۵ کارت ۱۰ میلیون تومانی بگیرد.»

حیدری در پاسخ به سوالی مبنی بر تامین منابع این تسهیلات از محل سپرده های قرض الحسنه گفت:« ممنابع تسهیلات اعتباری از محل سپرذه های مشتریان بوده و هیچ ارتباطی با سپرده های قرض الحسنه ندارند و تنها تسهیلات قرض الحسنه اعم از تسهیلات ازدواج از محل سپرده های قرض الحسنه تامین می شوند.»

وی در خصوص شرط سنی متقاضیان دریافت کارت اعتباری گفت: اهلیت معامله از سن ۱۸ سال به بالا است و این طرح شامل خردسالان نمی شود.

این مقام مسئول در بانک مرکزی با اعلام اینکه فعلا کارمزدی در این طرح طراحی نشده است، افزود:‌« اما بر اساس برنامه‌ریزی‌ها قرار است تخفیفاتی در آینده از فروشنده کالا به نفع خریداران قائل شویم تا مردم به خرید ترغیب شوند.»

گفتنی است، ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی نیز روز گذشته در آیین رونمایی از کارت های اعتباری مرابحه در بانک ملی تاکید کرد:« نقد کردن کارت های اعتباری مرابحه ممنوع است و اگر مواردی برای دریافت وجه نقد مشاهده شود، سابقه سوء برای دارنده کارت لحاظ می شود.

به گفته رییس کل بانک مرکزی، این سابقه، مشکلاتی را برای دارنده کارت بوجود خواهد آورد؛ بنابراین نمی شود کارت را نقد کرد بله فقط باید با آن خرید انجام داد.

 سیف کارت های اعتباری مرابحه را محصول جدید نظام بانکی کشور دانست که به تدریج جایگزین تسهیلات خُرد بانک ها می شود و از این بابت انتقادهایی که در گذشته درباره صوری بودن فاکتورها برای دریافت این وام ها وجود داشت، رفع خواهد شد.

بنا به گفته رییس کل بانک مرکزی در قالب کارت های مرابحه دیگر ضرورتی به ارایه فاکتور به بانک ها برای دریافت تسهیلات نیست و دارندگان کارت های اعتباری می توانند با مراجعه به فروشگاه ها و یا درگاه های اینترنتی خرید خود را انجام دهند.