"قانون پنج ثانیه" هم باطل شد

دو هفته‌نامه دانستنیها نوشت: «برای تک‌تک ما پیش آمده است که وقتی تکه‌ای بستنی یا لقمه غذای دلچسب از دستمان روی زمین افتاده، سریع به زمین خیز برداشته‌، آن را برداشته‌ و پس از فوت کردن در دهان گذاشته‌ایم. بیشتر مردم برای توجیه این رفتار به باور عمومی قانون ۵ ثانیه استناد می‌کنند که می‌گوید از زمان برخورد لقمه به سطح تا آلوده‌ شدنش با میکروب ۵ ثانیه فرصت دارید.

پژوهشگران دانشگاه راتگرز آمریکا برای آزمایش این باور عمومی آزمایشی را ترتیب دادند و همان‌ طور که انتظار می‌رفت، به نتیجه‌ای خلاف باور عمومی رسیدند.

پژوهشگران برای این کار از باکتری Enterobacteraerogenes استفاده کردند که خویشاوند نزدیک و غیربیماری‌زای سالمونلا (شایع‌ترین عامل مسمومیت غذایی) است. آنها ۴ سطح معمول در خانه شامل فولاد زنگ‌نزن، کاشی سرامیک، چوب و فرش را ابتدا استریلیزه و سپس به این باکتری آغشته کردند تا خطایی در اندازه‌گیری تعداد باکتری‌ها ایجاد نشود. در مرحله بعد آنها ۴ نوع ماده غذایی شامل هندوانه، آب‌نبات، نان کره‌ای و نان معمولی را در زمان‌های کمتر از یک ثانیه، ۵ ثانیه، ۳۰ ثانیه و ۳۰۰ ثانیه روی این سطوح قرار دادند و به بررسی گستردگی و چگونگی انتقال باکتری‌ها از سطوح به ماده غذایی پرداختند.

تنها نتیجه‌ای که به نوعی در تایید قانون ۵ ثانیه حاصل شد این بود که هر چه غذا زمان طولانی‌تری روی سطح بماند، بیشتر آلوده می‌شود. دیگر نتایج آزمایش به هیچ شکل با قانون ۵ ثانیه سازگار نبود. برای مثال بررسی‌ها نشان داد که هندوانه سریع‌تر از دیگر غذاها آلوده می‌شود زیرا باکتری‌ها با رطوبت جابه‌جا می‌شوند و هر چه غذا آبکی‌تر باشد، سریع‌تر آلوده می‌شوند. از سوی دیگر بررسی بافت سطح هم نشان داد فرش در مقایسه با دیگر سطوح (استیل، کاشی و چوب) تمیزتر است و کمترین سرعت انتقال باکتری در آن اتفاق می‌افتد که احتمالا به خاطر توپوگرافی سطح آن است. آلایندگی مایعات هم در فرش تضعیف می‌شود.

این پژوهش که نتایج آن در نشریه میکروبیولوژی کاربردی و زیست‌محیطی منتشر شده، چنین نتیجه گرفته است: «اگر تصمیم به مصرف غذایی بگیرید که روی زمین افتاده است، احتمال بیمار شدن شما به عواملی چون شیوع، غلظت و نوع میکروارگانیسم، ماهیت ماده غذایی (خصوصا رطوبت آن)، ماهیت توپولوژی سطح زمین و مدت زمانی بستگی دارد که غذا با آن سطح در تماس بوده است.»