اولیور توئیست‌هایی که خوشبخت نمی‌شوند

زنگ اول مهر به صدا درآمد و برق شوق حضور در مدرسه و همراه شدن با همسالان، شیطنت‌های کودکی و با سواد شدن در چشمان شکوفه‌های امروز به وضوح پیداست، اما هستند شکوفه‌هایی که در کنج خانه یا کنار معبری به جای دیدگانی پرشوق، چشمانی غمبار دارند.

کودکانی که از تحصیل و حضور در بین همسالان و طی کردن مراحل آموزش برای دست‌یابی به آینده‌ای درخشان‌تر بازمانده‌اند، کودکانی که بار سنگین عناوینی همچون کودک بدسرپرست، کودک کار یا ... را بر روی شانه‌های کوچک خود احساس می‌کنند و شاید با لبخندی تلخ نسبت به حق قانونی آموزش "رایگان" برای تمامی کودکان سرزمین‌شان از مقابل مدرسه عبور می‌کنند.

طبق اصل سی‌ام قانون اساسی دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه افراد ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد. از استان‌های دیگر خبر نداریم، اما در همین استان خودمان و در همین شهر اراک، کودکان بازمانده از تحصیل برای ورود به نهاد آموزشی باید مراحل بسیاری را طی کرده و سنگ‌های بسیاری را از سر راه بردارند که البته در بسیاری از موارد زور این سنگ‌ها به پاهای کوچک و کم‌توان این کودکان غالب می‌شود و بازماندگی از تحصیل به قوت خود باقی می‌ماند.

کودک بازمانده از تحصیل امروز همان جوان فردای این جامعه است که قطعا خاطره طرد شدنش از اجتماع را در خاطر نگاه می‌دارد.

به گزارش ایسنا، حسین اکبری، عضو هیات رئیسه موسسه مردم‌نهاد سرای یاری کودکان امید(سیکا) گفت: ریشه‌کن شدن بی‌سوادی یکی از اهداف کشور است، اما متاسفانه در رابطه با کودکان بازمانده از تحصیل همکاری مطلوبی صورت نمی‌گیرد.

وی با تاکید بر اهمیت تحصیل برای کودکان بد سرپرست و کودکان کار عنوان کرد: این کودکان با حضور در نهاد آموزشی و دریافت آموزش‌های لازم می‌توانند با مسائل خانوادگی برخورد مناسب‌تری داشته باشند و آسیب کمتری متوجه این کودکان شود.

اکبری با ابراز تاسف از همکاری نامطلوب آموزش و پرورش در تسهیل امور آموزش برای کودکان بازمانده از تحصیل گفت: این کودکان نیاز به حمایت دارند و رها شدن آنها توسط اجتماع قطعا ضررهای غیر قابل جبرانی برای آنها در پی خواهد داشت.

هم‌چنین یک عضو موسسه سرای یاری کودکان امید با انتقاد از نبود راهنمایی صحیح در سیستم آموزش و پرورش جهت ثبت نام کودکان بازمانده از تحصیل، گفت: یک اشتباه و راهنمایی ناصحیح سبب از دست دادن زمان و بازماندگی از تحصیل دوباره این کودکان می‌شود.

الهام حاتمی در این رابطه به مصداقی عینی استناد کرد و افزود: یک دانش‌آموز بازمانده از تحصیل که تحت حمایت‌های سیکاست از ماه‌ها قبل برای ورود به مدرسه توسط تیم سیکا آموزش دید و قرار شد با گذراندن آزمون برای مقطع اول ابتدایی به مقطع دوم برود که متاسفانه مورد پذیرش آموزش و پرورش قرار نگرفت.

وی ادامه داد: با پیگیری‌های صورت گرفته و ارتباط با سمن‌های حوزه کودک تهران مشخص شد که آموزش و پرورش طبق قانون می‌تواند این حق را برای کودک بازمانده از تحصیل قائل باشد. بعد از دو ماه پیگیری و طی کردن پروسه طولانی مراحل اداری بالاخره با ورود این کودک به مقطع دوم دبستان موافقت شد.

این عضو سیکا با اشاره به هزینه 75 هزار تومانی ثبت نام مقطع اول دبستان عنوان کرد: بسیاری از خانواده‌های کودکان منطقه حاشیه‌نشینی که تیم سیکا در آن مستقر است، توان پرداخت این هزینه را ندارند و متاسفانه هیچ کمکی به این کودکان نمی‌شود و در نهایت باید شاهد بازماندگی از تحصیل کودکان به دلیل ناتوانی مالی باشیم.

حاتمی اظهار کرد: برخی از مواقع با کودکان بازمانده از تحصیلی مواجه می‌شویم که آموزش و پرورش حاضر به ثبت نام آنها نیست و آنان را به نهضت سوادآموزی ارجاع می‌دهد. در یکی از این موارد برای ادامه تحصیل کودک به نهضت سوادآموزی مراجعه کردیم ولی در نهضت هم به دلیل سن پایین کودک، پذیرش انجام نشد.

وی با بیان این نکته که به واقع یک کودک نمی‌تواند به همراه افراد میان سال به بالا در یک کلاس حضور پیدا کند، افزود: یکی از کودکان بازمانده از تحصیل تا مقطع پنجم دبستان تحت آموزش قرار گرفت و تقاضای گرفتن امتحان و ورود کودک به مقطع ششم دبستان را از آموزش و پرورش داشتیم که با وجود آمادگی کودک، این مهم مورد پذیرش این نهاد قرار نگرفت.

این عضو سیکا با بیان این‌که تعدادی از کودکان به دلایل مختلف فاقد شناسنامه هستند، تاکید کرد: متاسفانه برای تحصیل این کودکان نیز نمی‌توان کاری انجام داد.

به گزارش ایسنا، یک دانشجوی دکترای روانشناسی  در رابطه با تبعات روانی و اجتماعی بازماندگی از تحصیل کودکان گفت: اولین آسیب برای این کودکان بازماندگی از ابعاد مختلف رشد که شامل ابعاد شناختی، ذهنی، جسمانی، روانی، اجتماعی و اخلاقی است، می‌شود.

اکرم مظلومی مهم‌ترین آسیب را متوجه رشد شناختی و ذهنی کودک دانست و افزود: کودک بازمانده از تحصیل از بسیاری از مراحل یادگیری محروم می‌ماند.

وی تفکر عینی، ابتدایی و انتزاعی را مراحل رشد تفکر عنوان کرد و افزود: رشد فکری کودک بازمانده از تحصیل در مرحله رشد ابتدایی باقی می‌ماند و این کودک از تفکر انتزاعی که قدرت استقلال ذهنی و تجزیه تحلیل را به فرد می‌دهد محروم می‌ماند.

این روانشناس با تاکید بر این نکته که این عوامل زندگی شخصی، خانوادگی و اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، تاکید کرد: تعاملی که کودک در نهاد آموزشی با همسالان خود دارد نقش عمده‌ای در رشد درک، اخلاق و تعامل فرد دارد و بازماندگی از تحصیل این فرصت را از کودک سلب می‌کند.

مظلومی ادامه داد: حضور در نهاد آموزشی، هم‌چنین از لحاظ روانی، کنترل خشم و هیجان بسیار اثرگذار است. کودک بازمانده از تحصیل از رشد در ابعاد مختلف بازمی‌ماند و همین کودک در سنین نوجوانی و جوانی در برخوردهای اجتماعی و خانوادگی با چالش‌های جدی مواجه می‌شود.

وی با بیان این‌که نوعی تفکر طرد شدن از اجتماع در این کودک در مقایسه‌ با دیگر همسالان تحصیل کرده‌اش شکل می‌گیرد، گفت: به این شکل نفرت در این کودک شکل می‌گیرد و تفکر انتقام‌جویی در سنین بزرگسالی بروز پیدا می‌کند.

به گزارش ایسنا، کودک محروم مانده از تحصیل امروز هیچ نقشی در تعیین شرایط زندگی‌اش نداشته، قطعا والدین بد سرپرست و فقر انتخاب و اختیار این کودک نبوده و اجتماع در برابر این کودک بی‌دفاع مسئول است.

در صورت بی‌مسئولیتی اجتماع، نباید از یک کودک بازمانده از تحصیل توقع داشته باشیم در حد یک فردی معقول که تمامی هنجارهای اجتماعی را که اغلب در نهادهای آموزشی به کودکان آموزش داده می‌شود را رعایت ‌کند.